189
həyatda baş verən hadisənin dəqiq qeydə alınmasıdır.
Bu, jurnalistin
həqiqətə söykənmək prinsipinin əsasmı təşkil edir.
Jurnalist əsərinə
çevrilən F.m. həmişə şərh edilir və çox hallarda
aktuallıq kəsb edir.
FAKTOR (factor) - əmələ gətirən, yaradan, səbəb
olan; prosesin
əsas hərəkətverici amili, səbəbi.
FAKTURA (texture) - 1) müəyyən materiallara
xas olan, yaxud
onun emalı nəticəsində alınan səthin
xarakteri. İncəsənətdə
t ə s v i r i s ə n ə t d ə - bədii əsərin səthinin, onun
işlənməsinin
bədii yaradıcıhq üsulu. Məs., daşm, mişarlanmış və
hamarlanmış
190
ağacın, budağın və s. F.-sı.
Kinematoqrafiyada F.-nın düzgün
verilməsi əşyanın hazırlandığı materialı
göstərməklə onun haqqında
təsəwürü dəqiqləşdirir; 2) verilişin quruluşu, onun
materialı, texniki
üsulu, musiqi elementləri, səslənmə
məcmusu. Melodiya,
akkompanement, ayn-ayn səslər, səsaltı sədalar,
mövzu və s. F.-nın
əsas elementləridir. F.-nın akkordlu, harmonik və
polifonik növləri
mövcuddur.
FANTAZİYA (fantasia/fancy/imagination) - 1)
xəyalən bir şey
uydurma, təsəwür etmə bacanğı; yaradıcılıq
təxəyyülü; 2) sərbəst
formalı improvizasiya səciyyəli əsər fbax Bədii
təxəyyül).
FARS (farce) - komikliyin təlxəklik
hərəkətlərində, kobud
zarafatlarda təzahür edən formalanndan biri.
İncəsənətdə -
buffonada, qrotesk priyomlanndan, gündəlik
zarafat və sərt
yumordan geniş istifadə edən teatr tamaşası;
yüngül komediya,
dram tamaşasımn növlərindən biri; sonralar
kobud məzmunlu
komediya və ya vodevil; şit zarafat.
FASİLƏSİZ QİDA MƏNBƏYİ (unit power
system - UPS) -
191
elektrik şəbəkəsinin dayanıqlı işləməsini artıran
və elektrik şəbəkəsi
açıldıqda (işıq söndükdə) serverdə olan
materialların itməməsini
təmin edən sistem. Dövrədə kompüteri
qidalandıran gərginlik
açılarsa, o zaman F.q.m. (UPS) vasitəsilə
kompüter işinə davam
edəcək, əməli yaddaşa yüklənmiş proqramlar
itməyəcək. F.q.m.-ni
seçərkən elə etmək lazımdır ki, onun gücü
serverlərin gücündən az
olmasın.
FAYL (file) - kompüterin proqram təminatumı
əsas elementi. F.
dedikdə informasiya daşıyıcısının adlandınlmış
hissəsi başa düşülür.
F.-larda proqramlar, mətnlər, sənədlər,
qrafıklər, cədvəllər və s.
informasiyasaxlamlır. F.-larikicürolur: i c r a
o l u n a b i l ə n
və i c r a o l u n a b i l m ə y ə n F.-lar. Hər bir
kitabın adı olduğu
kimi, F.-lann da m ü t l ə q a d ı olmalıdır. F.-m
adı iki hissədən
ibarət olur: xüsusi adı və tipi. Ad və tip
bir-birindən nöqtə ilə
aynlır.
FƏRDİLƏŞDİRMƏ (individulizarion) -
TV kommunika-
siyasmın səs-görüntü xarakteri. Auditoriyanın
kommunikatorla
192
fərdi əlaqə yaratmaq tələbatı. İri teleşirkətlərin
daim yaxşı apancılar
və reportyorlar axtarması da bununla əlaqədardır.
F. sayəsində
tamaşaçıların rəğbətini və etimadını qazanmaq
mümkündür.
FƏRDİLİK, y a r a d ı c ı l ı q f ə r d i l i y i
(creative
individuality) - sənətkann əsərlərində ifadə
olunan yaradıcılıq
fəaliyyətinin təkrarolunmaz özünəməxsusluğu.
Sənətkar yaradıcıhq
prosesində gerçəklik hadisələrini öz
dünyagörüşünün, öz daxili
aləminin süzgəcindən keçirir, onlan özünün
yaradıcıhq təxəyyülünün
kürəsində əridir.
FİKSA J (fixing) - kinolentin aşkarlanması başa
çatdıqdan sonra
bərpa olunmamış qalan gümüş halogenidinin
fiksələşdirilməsi - həll
edilməsi üçün lazım olan məhlul. F.-lann adi, turş,
aşılayıcı və sürətli
növləri mövcuddur.
FİKSƏLƏŞDİRMƏ (fıxation/fıxing) -
aşkarlama başa çatdıq-
dan sonra prosesdən keçməyən gümüş
halogenidinin həll edilmə-
sindən ibarət olan emal prosesi. F. fıksajda emalla
yerinə yetirilir.
FİKSİYA (fiction) - 1) uydurma, təxəyyül; 2)
gerçəkliyin təhrif
193
olunması, onun müəyyən məqsədlə hansısa şərti
formaya salınması.
FİLM (film) - aynca kino əsəri. Peşəkar
kinematoqrafıyada F.-
lərin bədii, multiplikasiya, xronikal-sənədli,
elmi-kütləvi, tədris və s.
növləri mövcuddur. Jannna və bədii yönümünə
görə F.-lər s ə s s i z,
s ə s l i , a ğ - q a r a , r ə n g l i ,
g e n i ş e k r a n l ı , g e n i ş f o r -
m a t l ı , p a n o r a m l ı , s t e r e o s k o p i k ;
göstərilmə
davami yyətin əgörəis ət amm etrajlı və
q ı s a m e t r a j l ı
kimi növlərə aynlır. F.-lərin istehsalı
kinostudiyalarda cəmləş-
dirilir.
FİLM ANBARI (film barn) - film nüsxələrinin
xüsusi qəfəsələrdə
və müəyyən texnologiyaya uyğun şəkildə
mühafizə edilməsi üçün
xüsusi yer. Qəfəsələr hər biri 10 rri2-lik
şöbələrə bölünür. Şöbələrin
hər birində 100-dən çox film nüsxəsi yerləşdirüə
bilər.
FİLM KANALI (film channel) - kinolentin
kadr, yaxud
ekspozisiya pəncərəsinə nisbətən vəziyyətin
fiksasiyasını təmin edən
lentuzadan mexanizmin qovşağı. Bütün film
kanalları novçadan
Dostları ilə paylaş: |