Redaksiya şurasi misir Mardanov

380 

Azarbaycan  şifahi  xalq adabiyyatı  antologiyası 

Göyda  gazar  qalaq-qalaq, 

Gah  tutqundur,  gah  rangi  ağ. 

(Bulud) 

Göydan  bir ağac düşdü, 

Barsız ,  budaqsız .  

Onu  bir  quş  yaladı, 

Dilsiz ,  dodaqsız . 

(Qar,  Günaş) 

Göydan ye ra  bir  yağır, 

Görün neca d üz  yağır. 

Darı  boyda,  qoz  boyda, 

Görmadim  qarpız  boyda. 

(Dolu) 

O  nadi  Ki,  işığı  var,  istisi  yox .  

(Ay) 

O  nadi  Ki,  özü  var,  Kölgasi  yox . 

(Su) 

Odda  yanmaz , 

Suda  batmaz . 

(Buz) 

Üçü  biza  yağı dı, 

Üçü  cannat  bağıdı, 

Üçü  yığıb  gatiri, 

Üçü  vurub  dağıdı. 

(Fasillar) 

N abatat  alami 

(BitKilar,  ataclar,  bağ,  bostan  mahsulla rı) 

Ağacın  tutmaq olmaz , 

atrindan  doymaq  olmaz . 

(Qızılgül) 

Bir sürü  atlar, 

Çamanda  otlar, 

Vaxtı  galanda, 

Darisi  çatlar. 

(Pambıq) 

---

Tapmscalar 

Darya  qırağı  düzdü, 

Sanasan  alli,  yüzdü. 

Yaşıl  aKdim,  al  bitdi, 

Göran  asli  na  d üzdü . 

Özü  ala, 

Yeri  tala, 

Para-para, 

Qalbi  qara. 

(Xına) 

(Lala) 

Sarı-sarı  sandıqlar 

İçi  dolu  fındıqlar. 

(Xaş-xaş) 

Yağış  yağanda, 

Çim ar,  yuyunar. 

Y azda  geyinar, 

Qışda  soyunar. 

Badani  yerda, 

Saqqalı  göyda. 

(Ağac) 

(Turp) 

Bostanda var bir  arvad, 

Paltar  geyib  qatbaqat. 

(Kal am) 

Dağdan  atsan  azilmaz , 

Bir  yumruğa  dözammaz . 

(Soğan) 

Y aşıl  tağım  var, 

Al  otağım  var. 

Göy  pal tarımda 

Boz  qurşağım  var. 

(Qarpız) 

Yer  al tın da  sarı  buz . 

(KÖK) 

Layanda,  ay  layanda, 

Gül  boynuriu  ayanda, 

38 1 

---

382 

Azarbaycan  şifahi  xalq  adabiyyatı  antologiyası 

Yeyilar  Kal  vaxtında, 

YemaK  olmaz  dayanda. 

(Xiyar) 

Ağac  başında  qara  yumaq. 

(Qara  ancir) 

Ağac  başında  sarı 

Üstüna  sapilib  ağ  sumaq. 

(Heyva) 

Altı  dari,  üstü  dari, 

Içinda  bir  ovuc  darı. 

(ancir) 

Bir balaca boyu  var, 

Qırmızıdan  don u  var. 

(Zoğal) 

Bir  dağarcıq  un um  var, 

Içinda  bir  vardana. 

(lyda) 

Bir  tandirim  var  iKi  çöraK  tutur. 

(Qoz) 

İçi  qırmızı,  çölü  boz , 

Üstü  yemiş,  içi  qoz . 

(Şaftalı) 

O  yanı  taxta, 

Bu  yanı  taxta, 

Yumru  bay  otaqda. 

(Fındıq) 

Balacayam,  sarıyam, 

Demayin  Ki,  darıyam . 

Siza çöraK  ol uram, 

Zamilarin  barıyam . 

Bir  damım  var 

TaK  diraKli. 

(Buğda) 

(GöbalaK) 

---

---

---

Tapmacalar 

Bir  il  aRarlar, 

Yeddi  il  biçarlar. 

(Yonca) 

Qat-qat  qalası, 

Qan  piyalası, 

Uçdu  anası, 

Qaldı  balası. 

(Buğda  va 

saman) 

Evimizda  bir  Kişi  var, 

Bir  şala  saqqalı  var. 

(Süpürga) 

Gün  çıxar,  gülar, 

Axşam  mürgülar. 

(Günabaxan) 

Min bir  oğul,  bir ata 

Hamısı  minib  bir  ata. 

(Qarğıdalı) 

Heyvanlar 

(Quşlar,  haşaratlar) 

Ovun  alsan  mırıldar, 

Sığallasan  xoruldar. 

(PişiK) 

Ağzın  açar, 

Zahar saç ar, 

Hamı  görüb, 

Geri  qaçar. 

(İlan) 

Altı bulaq içarlar, 

Üstü  zami biçarlar. 

(Qoyun) 

Altı  taxta,  üstü  taxta, 

Oturuh  bir  otaqda, 

Qoyun  deyil,  ot  otlayır, 

Toyuq  deyil,  yumurtlayır. 

(Tısbağa) 

385 

---

386 

Azarbaycan  şifahi  xalq  adabiyyatı  antologiyası 

Gözü  banzar  ceyrana, 

Xidmat  edar  insana. 

Adam  çıxsa  üstüna, 

Baş  aymaz  heç  sultana. 

(At) 

Qanadı  var  uça bil m az , 

Quru  yerda  qaça  bilmaz . 

(Balıq) 

Yatanda  yumru  yatar, 

atini darmana  qatar, 

Kim  istasa  tutmağa, 

TiKanı  ala batar. 

(Kirpi) 

O  nadir  Ki,  sassiz  gölda  it  hürar. 

(Qurbağa) 

Bağda  uçar  salıar-sahar, 

V 

erar  biza  yazdan  xabar. 

(Qaranquş) 

Qara  qatır, 

BadliK  sa tır, 

Geca  gazir, 

Gündüz  ya tır. 

(Bayquş) 

Qatar-qatar  uçarlar, 

Şahin  görüb  qaçarlar. 

Günüziari  otlayıb, 

Axşamları  uçarlar. 

(Durna) 

Galirdim  Kanddan, 

Sas  verdi  banddan, 

Ağzı  sümüKdan 

Saqqalı  atdan . 

(Xoruz) 

Gündüz  yatar  yuvada, 

Geca  gazar  obada. 

(Yarasa) 

---

Tapmscalar 

N ağaraçı  nağara  çalır, 

Na nağarası  var,  na  çubuğu . 

(Ağacdalan) 

Ağzı  qara,  gözü  yox , 

Suda  üzar izi  yox . 

(Zali) 

Aşıq  eldan  yuxarı , 

Şana  teldan  yuxarı. 

Aşıq  bir  şey  görübdü, 

Dizi  beldan  yuxarı. 

(Çayirtga) 

Bir  quşum  var  alaca, 

U 

çar qo nar  ağaca, 

Ağacda bir ev tiKar 

Na qapı  qoyar,  na baca. 

(Baramaqurdu) 

Qanadlıdır,  quş  deyil , 

Buynuzludur,  qoç  deyil . 

(KapanaK) 

Qanadı  var quş deyil, 

Dişlayir  ilan  Kimi. 

(Ağcaqanad) 

Qanadı  var  uçmağa, 

İynasi  var  sancmağa. 

Sevir  işi,  zahmati, 

Odur  Ki,  var  hörmati. 

(Arı) 

Dağda,  qayada  gaz ar, 

Quyruğunda var  zahar. 

(oqrab) 

Yazda  yığır  yemayini, 

Çox  sevir  öz  amayini, 

Yeyib  yatar baharadaK 

Nadir  adı  tapın  göraK. 

(Qarışqa) 

38 7 

---