Miflar
- Yaxşı, onu neca imtahan edacaKsan?
İnsanı gatiran uğuz dedi:
- Özüm bilaram . Indi görarsan .
4 2 1
Uğuzun bir atı varmış. Dam boyda . Ela hündür imiş Ki, adam
baxanda papağı başından yera düşürmüş . Uğuz tövlaya gedib atı ça
Ka-çaKa gatirir insanın yanına. Sonra da bir torbaya arpa töKüb de
yir:
- Ey insan , bax bu torbada arpa var, Keçir atın başına, qoy
yesin .
İnsanın boyu ataını çata bilardi? H eç ayağının yarısı boyda da
deyildi. Amma o, torbanı baş tarafindan başlayıb arpaya çatana qa
dar qatlayır. Sonra da torbadaKI arpanı ata göstarib yırğalayır,
başlayır muşqurmağa. At sas eşidib aşağı baxır. Arpanı göran Ki
mi başını torbaya salı b yemaya girişir. İnsan tez torbanın bağını
atın başına Keçirir.
Bunu bela göran uğuz alini alina vurub harKdan gülür. Deyir:
- Bir buna bax, bir bunun boyuna bax, gör torbanı atın boy
nuna neca Keçirdi. Bir qarış boyu ila torbanı dam boyda atın boy
nuna Keçirdisa, demali, bizi da avaz edacaK.
Doğrudan da, vaxt Keçdi, vada galdi, insanlar bütün dünyaya
yayıldılar. Amma harnin uğuzların üç-dörd metrliK qabirlarina in
di da torpaqlarımızın çox yeriarinda rast galmaK olur.
Tufan miflari
14
Nuh böyüK bir gami düzaltdirir, bütün canlılardan ora götü
rür. Tufan başlanır. Yer üzünü su basır. Yer üzündaKi bütün can
lılar talaf olur. Xeyli vaxt Keçir, gaminin bir yerindan deşiK açılır,
gamiya su dolmağa başlayır. Deşiyi qapaya bilmirlar. Nuh deyir Ki,
Kim deşiyi qapaya hilsa, onun arzusunu yerina yetiracayam . Bu za
man gamida olan böyüK bir ilan qıvrılıb deşiyi qapayır, gamiya da
ha su dolmur. Bir qadar sonra tufan saKitlaşir, su çaKilir. Nuh ga
midaKi canlıları yer üzarina buraxır.
Bu hadisalardan bir müddat Keçir. Bir gün ilanın yadına Nuh
peyğambarin dediyi söz düşür. O, Nuhun yanına galir, sözü yarlı
na salır. Nuh ondan na istadiyini soruşur. İlan deyir:
- Man istayiram Ki, manim naslima dünyadaKı an şirin şeyi
yemaya izin verasan .
Nuh razı olur. Qaranquşla arını dünyada an şirin şeyi axtar-
4 2 2
Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyası
mağa göndarir.
Qaranquşla arı uzun müddat gazir, har şeyin şirinliyini yox
layırlar. Axırda arı deyir Ki, an şirin şey insan atidi .
Onlar geri qayıdanda qaranquş insanları xilas etmaKdan ötrü
aldadı b arının dilini dimdiKlayib qoparır. Arı danışa bilmir, vızıl
daya-vızıldaya bir tahar soruşur:
- San ma ni ni ya bu gü na saldı n?
Qaranquş arının sözünü cavabsız qoymur:
- Niya san taKca insan atinin şirinliyini gördün? O biza ev ti
Kir, isti yuva qurur, bizi qoruyur. San bunları ni ya görmarlin?
Arı na qadar vızıldayırsa cavab vera bilmir, dili tutulur.
Onlar Nuhun yanına galirlar. Arı özünü qabağa verir. Çox ça
lışır, çox vızıldayır, ancaq bir şey an lada bilmir. Qaranquş deyir:
- an şirin şey torpaqdır.
Nuh ilana yernaR üçün torpağı verir. İşin içinda KalaK olduğu
nu başa düşan ilan qaranquşu tut u b mahv etmaK istayir. LaKin
qa
ranquş uçub onun alindan çıxır. İlan yalnız onun quyruğunu diş
Iaya bilir. E la o gündan arı vızıldayır, qaranquşun da quyruğu ha
ça qalır.
1 5
Nuh xabar tutur K i , dünyanı s u alacaq. al-ayağa düşür, gami
hazırlayır, heyvanların harasindan bir cütünü da gamiya qoyur Ki,
onların nasli Kasilmasin.
İşdan halı olan, dünya görmüş, ömür sürmüş ağbirçaK bir
qa
rı Nuha yaxınlaşıb deyir:
- M ani da özün la apar.
Nuh söz verir, amma safar zamanı verdiyi söz yarlından çıxır,
qarı qalır yer üzünda.
Vaxt galir. Bir yağış yağır, bir yağış yağır, tut ucundan çıx
göya. Çaylar şaha qalxır, sel dağları qopartmaq istayir. Har yan su
ya qarışır, yer görünmaz olur.
Vaxt
K
eç ir, vada yetişir, gün çıxır. Günaşin zarbindan su ar
şa çaKilir. Nuh qayıdanda qarı düşür yadına. Gedir Ki, onun öldü
sündan-qaldısından xabar tutsun . Qarının evina yaxınlaşanda qula
ğına sas düşür, dinlayib görür Ki, calıra sasidi, qarı salamatdı,
özü
da ip ayirir. Soruşur:
- Qarı, dünyanı su aldı, san bunu görmadinmi, bilmadinmi?
- Yer üzünü su alınağını ondan bildim Ki, piltalarim bir
az
nam Kimi oldu .
Miflar
423
Nuh barmağ;ın dişlayir, başa düşür Ki, qarı qoca dünyanın özü
imiş .
16
Dünyanı su basanda Nuh gamisi ila barabar qalıbmış su üzün
da. Gün Keçir, vaxt dolanır, su yavaş-yavaş çaRilmaya başlayır. Su
çaKildiKca gami aşağ;ı enir. Bir vaxt görürlar Ki, gami nasa ağ;ır bir
şeya toxundu . Nuh deyir:
- Bu
na ağ;ır şeydi?!
Su yatanda baxırlar Ki, bu ağ;ır şey böyüK bir dağ;dı . Nuh bu
dağ;ın adını Ağ;ır dağ; qoyur. Günün istisindan su ye na da çaRilir.
Az Keçmir Ki, gami lap harK silKalanir. N u h deyir:
- inanın Ki, bu da dağ;dı.
Buna göra da Ağ;ır dağ;a Ağ;rı dağ;, gaminin iKinci dafa toxun
duğ;u dağ;a İlan lı deyirlar.
17
Allahdan Nuh peyğ;ambara xabar galir Ki, tufan qopacaq, dün
yanı su basacaq. Yır-yığ;ış ela. Nuh yeKa bir gami düzaltdirir. Yer
üzündaKi canlılardan bu gamiya dolduruh daniza çıxır. Tufan baş
layır, na başlayır. Har yanı su alır. Nuh xeyli vaxt danizda qalır.
Tufan saKitlaşandan sonra Nuh öyranmaK istayir Ki, quru yer var,
ya yox . Odur Ki, qarğ;anı xabar gatirmaya göndarir.
Qarğ;a o vaxta qadar ağ; rangli imiş. O uçub axtara-axtara ga
lir va quru bir yeri tap ır. Görür Ki, ham da qışdır. Har yan qarla
örtülüb . Qarğ;a qurunu tapdıqdan sonra Nuhun yanına qayıtmır.
Nuh bunu başa düşür, qarğ;anı qarğ;ayır: - Sani görüm , qara rang
li quş olasan! Qarğ;a o saat qara rangli quşa çevrilir. Amma özü bu
nu bil m ir. Qar ariyanda bir da baxıb görür Ki, bunun da rangi qa
ralıb . Ela başa düşür Ki, onun ağ; rangini qar özü ila aparır. Odur
Ki, "qarr, qarr" oxumaqla qarı çağ;ırır Ki, onun rangini qaytarsın .
Ela indi d a qarğ;a qarıldayanda adamlar deyirlar Ki, bas qar yağ;a
caq.
Nuh peyğ;ambar qarğ;adan sonra, xabar gatirmaK üçün göyar
çini gamidan uçurur. O gedib quru yeri tapır va şad xabarla Nuhun
yanına qayıdır. E la o vaxtdan göyarçin xabar aparıb, xabar gatiran
quş Kimi tanınır.
18
Nuh peyğ;ambarin Ham, Şam, Yafas adlı üç oğ;lu va Vaj ila ad
lı bir qızı var imiş . Tufanın başlanacağ;ını eşidan Nuh gami düzalt-
Dostları ilə paylaş: |