Redaksiya şurasi misir Mardanov

444 

Azarbaycan  şifahi  xalq adabiyyatı  antologiyası 

- M ani  ni ya  aldatdın? 

PişiK  deyir: 

- Sabah  ağanın  Kahar  atı  ölacaK .  Doyunca  onun  atindan  ye­

yarsan .  

Kişi  aparıb  atı  da  satır.  Axşam  i t  pişiya  deyir: 

- Mani yena  aldatdın .   Axı  man  neça gündür acam,  na  yeyim 

has? 

PişiK  deyir: 

- Sabah  ağamızın  özü  ölacaK ,  ehsan  veracaRlar,  doyunca  ye­

yarsan . 

Kişi  qorxuya  düşür,  amma  ta  hara  yetacaK .  Saharisi  azrayıl 

galib  onun  canını  alır. 

---

8FSAN8L8R 

---

---

af 

sanalar 

44 7 

DAÖ,  DAŞ 

Vd 

QAYALAR 

Galin  daşı 

Bir  galin  KÖrpasi  qucağında  Murov  dağından  Keçib  atası  evi­

na  gedirmiş .  Birdan harK  Kül aK  qopur.  Galin görür  Ki,  KülaK  uşağı 

onun  alindan  alacaq.  Odur  Ki,  yalvarınağa  başlayır: 

- Ey  göylar,  Külayi  yavaşıt,  bizi  xilas  ela! 

KülaK  daha  da  şiddatlanir.  Galin  yena  da  yalvarıb  deyir: 

- Ey  falaK ,  qoyma  KülaK  balarnı  alimdan  alsın,  bizi  bir­

birimizdan  ayırsın .  Bizi  bir  yerda  daş  ela. 

Galin uşağı barK-barK bağrına basır va elaca da daşa dön ür. Bu 

d aş  indi  "Galin  d aşı"  adlanır. 

Laçın  qayası 

Laçın maşhur ovçu  imiş .  Onun ÜlKar adlı bir  qıza  gözü düşür. 

Elin  adatina  göra  elçi  göndarir. 

Qızın  atası  Şahmar  Kişi elçilara  deyir: 

- Eşitmişarn  Ki,  sizin  oğlan  ovçuluğu  ila çox öyünür.  Söz  dü­

şanda:  "Atdığım  oxdan heç  na  yayına bilmaz!"  deyir.  agar  beladir­

sa,  qoy  sübut  elasin .  Sıldırım  qayada  yaşayan  dağKeçisini  ovlayıb 

mana  gatirsa,  qız  onunKudur. 

Elçilar  bu  xabari  Laçına  aparır.  La çın  ham  sevinir,  ham  da 

qamlanir.  Sa har erKan  fiKirli-fiKirli Sıldırım qayaya doğru yollanır. 

Çatan Kimi da dağKeçisini görür.  Keçi qayadan qayaya tullanır.  La­

çın  da  onun  arxasınca  düşür,  fürsat  tapıb  oxla  dağKeçisini  yarala­

yır .   Keçini  qayanın  üstünda  tutur,  amma  saxlaya  bilmir.  Keçi  ila 

birliKcia  iKi qayanın arasına  düşür.  Na qadar çalışıb-çabalayırsa da, 

oradan çıxa bilmir.  Laçın üç geca qayanın arasında qalır, tamam ta­

qatdan  düş ür. 

Xabar  obaya  çatır,  ancaq  heç  Kim ona KÖrnaR  eda  bilmir. 

Elin  ağsaqqalı  Elbayi  Kişi  deyir: 

- Qaçın  Kanddan  ÜlKari  gatirin,  o  galmasa,  oğlan  ölacaK . 

Bela  da  edirlar.  Elbayi  Kişi  deyir: 

- Qızım,  ÜlKar! Qayanın başına çıx,  Laçını ucadan çağır,  sanin 

sasini eşidan Kimi onun  qollarına  qüyvat,  dizlarina  taqat  galacaK .  

ÜlKar  qayanın  başına  çıxıb  ucadan  çağırır: 

- La çın  hey! . . .  

Ela  oğlan  bu  sasa  band  imiş.  Sevgilisinin  sasi  ona  qol-qanad 

verir.  K eç ini  çiynina  alı b  üzüyuxarı  qayaya  dırmaşır.  ÜlKarin  ya­

nına  çıxır  va  on 

u n  

la  qayanın  başında  qoşa  dayanır. 

Bu  qaya  indi  "La çın  qayası"  adlanır . 

---

4 4 8  

Azarbaycan  şifahi  x a l q   adabiyyatı  antologiyası 

Qanlı  qaya 

Polad  Kandinda bir ali bay  yaşayırmış .  ali bayin  gözünün ağı­

qarası  Telli  adlı  bir  qızı  varmış .  Telli  çox  gözal  imiş .  ali  bayin  öz 

çobanı  Hilal  bir Könüldan  min  Könüla Telliya  aşiq olur.  Telli özü  da 

Könlünü  Hilala  verir,  onu  üraKdan  sevir. 

ali  bay  bu  işdan  xabar  tutur.  Hilalı  qapısından  qovur.  Hilal 

çöllara  düşür'  hündür  bir  qayanın  başında  yaşamağa  başlayır 

o 

ali 

bay  qızı başqa bir  oğlana  vermaK  istayir .   Qız  bu  xabari  eşidir.  Göz 

yaşı axıtmağa başlayır.  Qız  atasından xabarsiz  Hilalla  görüşür.  ah­

valatı ona danışır.  Har iKisi  al-ala veri b,  harnin  uca qayanın başına 

qaçırlar.  ali bay işdan xabar tutan Kimi,  qoşun toplayılı qayanın  di­

bina  yaxınlaşır.  Qoşun  hamiaya  Keçmamiş  ali  bay  ÖZÜ  qayanın  ba­

şına bir  xabardarlıq oxu  atır.  Ox  süzüb  çobanın  sinasina  Keçir.  Ço­

banın sinasindan qan axıb  qayanın üstüna töKülür.  Çoban ölür. Tel­

li bu haqsızlığa dözmür. Qayanın başına çıxıb,  yanıqlı bir bayatı ça-

Kir: 

azizim  qanlı  qaya, 

Daşları  qanlı  qaya. 

alim  xına  tutmadı , 

Yasa  bat,  qanlı  qaya. 

Bu  sözlari  deyib  qız  özünü  qayadan  atır. 

Ela  harnin  vaxtdan  xalq o  qayanı  "Qanlı  qaya"  adlandırır. 

Qum-qum  daş 

Laçın  rayonunun  Ağoğlan  Kandi  yaxınlığından,  HaKari  çayı­

nın  MinaKanddan  galan  qolunun  salıilinda  böyüK  bir  daş  var.  Bu 

daş  dağın  döşündaKi  böyüK  qayadan  qopub  galmişdi .  Indi  da  onun 

qopduğu yer bilinir.  Deyirlar  Ki,  el dağa  KÖçan  zaman galib  o  qaya­

nın  dibina  düşmüşlar.  Qayınana  ila  galin  sac  asıb  çöraK  bişiran 

za­

man möhKam göy guruldayır.  Bu  zaman dağdaK ı  böyüK  daşdan be­

la bir sas  eşidilir: 

Qum-qum  daş, 

Galdim  qaş . 

Bu  zaman  möhKam  yağış  başlayır.  O  na hang  daş  isa  qoparaq 

çaya  yuvarlanır.  Bir  neça  adamı,  heyvan ı  mahv  edir.  Deyirlar,  bu 

daşdan  sas  galan  zaman bunu  ancaq galin eşidir,  galina inanmırlar. 

Ona  göra  da  vaxtında  qaçmadığına  göra  Kand  camaatı  bu  nahang 

daşdan  xeyli  ziyanlıq çaKir.  Harnin  daş  indi da  "Qum-qum" daş  ad­

lanır. 

---