Redaksiya şurasi misir Mardanov
Yüklə 4,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
4 70 Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyası Maralın göz yaşları Ovçunun atdığı ox ana maralın balasını yaralayır. Dağı o biri üza aşan Kimi KÖrpa maral yera yıxılıb can verir. Ana ma ral bala sının başı üstünda durub göz yaşları axıdır. Bunu göran yolçunun ürayindan qanlar axır, insafsız ovçuya lan�tlar yağdıra-yağdıra ya nıqlı bir bayatı çaKir: Maral durduğu yerda, Boynun burduğu yerda, Ovçunun qolu sınsın. Maral vurduğu yerda. Sa har tezdan h amin ovçu ye na da ova getmaya hazırlaşır. Onun aman-zaman birca oğlu var imiş . Uşaq atasından al ça.Kmir. "Man da saninla ova gedacayam" , - deyib durur. Ata başqa bir ha hana ila evdan çıxıb gedir. Oğlu da onun dalınca yollanır. Ovçunun bundan xabari olmur. Uşaq xeyli yol gerlandan sonra yorulur, bir dağdağa
n ağacının dibinda xazalin içi na girib ya tır. Ovçu indi da ana maralı qova-qova gatirir. Maral dağdağan ağacına çatanda ovçu ox atır. Ox marala deyil, xazalin arasında yatmış oğluna dayir. Uşaq birca dafa "Uf ata! . . " - deyib qışqırır, canını tapşırır. Dünan hamin yolla .Keçan yolçu qayıdan baş görür .Ki, ovçu bu gün da oxla öz oğlunu öldürüb . Maral o tayda balasının başı üstün da, ovçu da bu tayda oğlunun başı üstünda göz yaşı tö.Kür. Yolçu uşağın göllanmiş qanını göranda qalbi od tutub yanır, ela bir bayatı çaKir .Ki, dağlara, daralara sas salır: azizim , dağda qanı, yir: Qan gördüm dağdağanı . Ovçu vurdu balasın, Göl oldu dağda qanı . Ovçu Pirim va üç ceyran Ovçu Pirim Ramand atıb bir ceyran tutur. Ceyran ağlayıb de- - İnsaf ela, Piri baba , biz üç gün olar .Ki, evlanmişi.K . Ovçu Pirim ceyranı buraxır. Ovçu Pirim dağın o biri üzünda Ramand atıb başqa bir ceyran tutur. Bu ceyran da ağlayıb deyir: - Piri baba , man da o tutub apardığın ceyranın yoldaşıyam . Muradımız gözümüzda qaldı . Biz bu qayanın dibinda durmuşduq. af sanalar
4 7 1 Sani görüb haramiz bir tarafa qaçdıq. avval Ramand atıb onu tut dun . i ndi da Ki, man ilişdim . Ovçu Pirim ceyranı buraxıb dedi : - O biri yoldaşını da azad etmişam , gedin xoşbaxt yaşayın . Ovçu Pirim başqa ovlağa gedir. Örüşda başqa bir ceyrana rast galir va bunu da Ramanda salır. Ceyran zülüm-zülüm ağlayıb deyir: - Man ölmayim üçün deyilam . Bir cüt bala qoyub galmişam . Bax yelinim südla doludur. Otlayıb onların yanına qayıdırdım . Ah , yazıq balalarım! Ovçu Pirim bu ceyranı da buraxır, eva aliboş qayıdır. Arvadı boş galmayinin sabahini soruşduqda deyir: - Man avvallar heyvanların dilini bilmirdim, istadiyim Kimi ov elayirdim . indi onların dilini biliram , aniayıram Ki, heyvanların dardi bizimKindan da çoxdur . Man daha onları ovlaya bilmaram . ALDaDa va DaDaGüNaŞ aFSANaLaRi Aldada Bağdadda arab xalifasina bela bir xabar çatır Ki, Odlar ölKa sinda Aldada adlı bir şaxs peyda olub . Bu şaxs möcüzalar icad edir, özü da odda yanınır. Xabar xalifani harK maraqlandırır, deyilanlarin doğruluğunu yaqin etmaK üç ün yanına üç ara b çağırır . - Ela bu gün Odlar ölKasina yola düşün . Orda Aldada adlı bir şaxs peyda olu b. Gedib yoxlayın . agar, doğrudan da , möcüzalar çı xarırsa , ona toxunmayın . Yox , ela olmasa, onu mahv edin, yurdun da heç bir nafar da salamat qoymayın . arablar Aldadani haça qaya deyilan yerin yaxınlığında ilxı ila birliKda tapırlar. Görürlar Ki, geniş çölda yalınanları qız hörüKlari Kimi hörülmüş at ilxısı otlayır, ilxıda İ Ki dayçanın yalınanı hörül ınayİb . Onlar bunun sirrini hündür daş üstünda oturmuş Aldadadan soruşurlar. O deyir: - Bu dayçalar Göysudan çıxıb, ilxıya özlari qarışıblar. Xeyli söhbatdan sonra arablar hiss edirlar Kİ, qoca çox hiKmatli adama oxşayır . Dünyanın avvalindan-a xırından xabar verir. Aldadani yox- lamaq İstayirlar : - BalKa bir ocaq çatasan, yaman acmışıq. Aldada o saat qonaqların niyyatini başa düş ür. - Bilira m n aya galmisiniz , marağın ız nadir, istayiniz nadir, 4 72 Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyası hamısını bilirarn . arablar taaccüblanirlar o - Biz Ki , sana hala bir söz demamişiK . _, Bir Kabab bişirim yeyaK , sonra danışarıq. Aldada ayağa qalxıb ocaq çatır. YaxındaKı sürüdan bir quzu ayırıb Kasir. Quzunun qolunu, budunu , qabırğalarını çılpaq alinda KÖza tutub qızardır. Kabab bişir. Aldadanin alinin tüKü da qarsa lanmır. - Bu na möcüzadir? - d eya, arablar heyratla dillaniri ar. - Möcüza yoxdur. Man Odlar diyarının övladıyam - od oğlu- yam . Od odu yandırmaz . - San öz qaladığın oda yanmazsan, ancaq biz qaladığımızda arnalli-başlı bişarsan, heç Külün da qalmaz , - deya arablar onun möcüzasina şaKK edirlar. Onlar bir qaragöz quzunu Aldadanin qucağına verirlar. Sonra da yurd yerindaKi tandiri qalayırlar. Aldadani alovu göya dilimla nan tandira salırlar, tandirin ağzını iri sal daşlarla örtürlar. arablar ela düşünürlar Kİ, Aldada bu geca tandirda yanıb KÜl olacaq. Sahar onlar tandirin ağzını açanda gözlarina inanmırlar. Aldadanin başının tüKlari, bığları qarlı-qırovlu idi, saqqalından buz salxımları sallanırdı, qucağındaKı qaragöz quzu isa qıpqırmızı biş mişdi . arablar dedilar: - Bu asi möcüzadir. Ey Aldada, bizdan is tayin nadir? Aldada zahmli xalifanin elçilarina casaratla cavab verdi : - Sizdan heç na istamayacayam, amma mandan da istamayin , qoyun haraninKi özünün olsun. - Başa düşmadiK . Aldada yanındaKI dörd ağac çubuğunu göstarib dedi : - Bu ağaciarı dörd cahata atacağam, hara düşsa, o torpağa to xunmayın. arablar sevindilar Ki , bir qocanın atdığı ağac o qadar da uza- ğa düşmaz . Odur Ki , dedilar olsun. Aldada birinci ağacı atdı , ağac göyda süzdü , görünmaz oldu . arablar soruşdular: - Ağac hara düşdü? - Savalan dağına, - deya Aldada cavab verdi . Aldadanin iKinci ağacı Şah dağına, üçüncü ağacı Alvız dağı na, dördüncüsü Ağrı dağına düşdii . arablar dedilar:
Yüklə 4,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|