af
sanalar
4 79
- Manim döşayimi taxtın üstündan yera endirin .
arablar heyratlandilar: "Deyasan qocaya nasa balli olub, ya
qin Ki , bu saat möcüza baş veracaK" .
Dada Günaş ağzını yera dayayıb var gücü ila nafas verdi . Qo
canın ağzından rangarang od saçırdı . GördüKlarina heyranlıqla, ta
accübla tamaşa edan arablar soruşdular:
- Ey Dada Gün aş, bu na hiKmatdir, bizi agah e la!
Dada Günaş odlu nafasina aram verdi, qonaqların sualını ca
vabsız qoymadı :
- Oğlum ova getmişdi . Başı ova qarışıb , uzaqlaşıb. Qar-boran
üstünü alıb . Uçqunla üzlaşib yarğana düşüb . Quşbaşı yağan qar da
bir tarafdan döşayib . Oğlum son nafasdadir . Odlu nafasimla man ye
ri isindirelim Ki, Qoroğlu soyuqdan donmasın .
Qocanın dediKlarİ ila arablarin gördüKlarİ düz çıxırdı . Ancaq
hala da Qoroğlunun salamat qalmasına inanmırdılar.
arablar saharin açılmasını sabirsizliKla gözlayirdilar. Sa har
erKan Dada Günaş yatağından duran Kimi , qonaqlar da yola clüzal
dilar. Galib dağa çatdılar . Dada Günaş güla-güla qanşardaKi yarğa
nı göstarib dedi:
- Baxın, o qar tayasının başı neca tüstülanir? ! Oğlum o qar
tayasının altındadır. Nafasimla yeri qızdırnuşam . Oğlum donma
yıb, salamatdır.
Ela bu vaxt Qoroğlu qılıncı ila qarı bölüb üza çıxdı . SanKi Gü
naş geeani parçaladı .
arablar bu son möcüzani görüb mayus halda Bağdada , xalifa
nin yanına qayıtdılar.
Odlu
mazar
Dada Günaşin ölüm xabari arablari çox sevindirmişdi . Onlar
taKca Qoroğlunu aradan götürmaK , ondan sonra Odlar ölKasinda öz
maqsadlarina tam nail olmaq is tayirdilar.
arabiardan biri dedi :
- Qoroğlunun üstüna arab xilafatinda şan-şöhrat qazanmış
Qara pahlavanı göndarmaK lazımdır.
Qara pahlavanı çağırdılar. Xalifa dedi :
- Yaxşı fiKirlaş , Odlar ölKasina
·
geelan palılavan garaK taK ca
gücü na arxalanmasın, ağlı ondan da qüvvatli olmalıdır. Bir da Ki,
bu güna qadar Odlar ölKasinda Dada Günaşi, Qoroğlunu yenan , sul
dıran olmayıb. Bu möcüzali ölKanin möcüzalari ata ila oğulun alin
da olu b . Doğrudur, Dada Günaş dünyadan Köçüb, taKca Qoroğlu qa-
480
Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyası
lıb. Man Dada Günaşin ölümüna yena da inana bilmiram . Bir da Kİ,
Odlar ölKasinda dağ da, daş da, çay da, su da, torpaq da, meşa da,
Qoroğlunun KÖmayidir. Unutma Ki, qırx pahlavanla gülaşa getmir
san, Qoroğlu KÖKlü bir dağdır, alınmaz qaladır, o bir ölKadir.
Y oldaşiarı yolda Qara pahlavana dedilar:
- ÖyünmaK yeri deyil, san Qoroğlunu taK-t�nha, silahsız , qaf
latan yaxalamalısan . Üz-üza döyüşda san ona hata bilmazsan .
Odlar ölKasini çox axtardılar. Qoroğlunu tapa bilmadilar. Qo
roğlunu Baba dağının h andavarindan tapdılar. Qoroğlu da arablari,
onların öz yanları ila gatirdiKlari badheybat Qara pahlavanı gördü .
Ancaq palılavan vaxt itirmadi. Aman vermarlan qılıncı çaKib
Qoroğlunun üstüna cumdu. ali yalın, silahsız Qoroğlu qaçmaqdan
başqa çara tapmadı. Qara palılavan onu çox qovdu . Qoroğlu bir da
ğın zirvasina çıxıb dayandı.
Bir möcüza baş veracayindan qorxan Qara palılavan aralıda
dayanıb dedi:
- Ey Qoroğlu, neca oldu Ki, har yandan qaçdın, burda dayan
dın?
Qoroğlu ali ila göstarib dedi :
- Bu qarşıdaKı atam Dada Günaşin mazarıdır, man onu tap
dayıb Keça bilmazdim. Qara palılavan hiyla ila: - Qoy man da galim
o müqaddas mazarı ziyarat edim , - dedi .
Qoroğlu dillandi.
- Mazar yadları yaxına buraxmaz . Uzan, mahv olarsan.
Qara palılavan bir-iKi addım atmamış mazardan od qalxdı , ma-
zar alovlandı .
Qara palılavan dahşata galdi, heyratdan gözlarİ böyümüşdü .
Qara palılavan taKca bir söz deya bildi :
- Ey Qoroğlu, gedim xalifaya na deyim?
Qoroğlu :
- Ancaq gördüKlarini . . .
R8VAY8TL8R
Ravayatlar
COÖRAFİ YER ADLARI iLa BAÖLI
RilVAYilTLilR
Ağrıdağ
(Tü nciya arazisinda)
483
Nuh Nabi yer üzünü su basacağını qabaqcadan bildiyi üçün
böyüK bir gami qayıtdırmışdı . O, har cins heyvandan, insandan bir
cüt götürüb gamiya yığmışdı. Yer üz ünü su alanda gami suyun
üzüna q�lxır. Nuh nabi yetmiş beş günlüK azuqa da götürmüşdü .
Gami yetmiş beş gün suyun üzünda qalır. Bir gün Nuh na bi görür
Ki, bir dağın başı qaralır, gamisini harnin dağa taraf sürür.
Dağın başı darısqallıq imiş, gamidaKi insanları, heyvanları
tutmur. Bu dağa o zaman Qısırdağ deyirmişlar. Onun övladı olmur,
qısır qalırmış. Qısırdağ Nuhun yanında xacalat çaKir Ki , gamida
olan canlıları zirvasinda yerlaşdira bilmir. Nuh nabi onun xacalat
çaKdiyini görüb deyir:
- Ey Qısırdağ, san qısır olmayacaqsan, sanin övladın olacaq.
Harnin gün Qısırdağ hamila qalır, az sonra ağrı çaKir, bir oğ
lu olur. O, ağrı çaKdiyi üçün adını Nuh nabi Ağrıdağ qoyur. Oğlu
nun adını Bala Ağrı qoyurlar. Bala ağrı da anasının yanında baş
qaldırır. Gamida olanlara yer verirlar, onlara hörmat elayirlar. O
zamandan Ağrıdağ oğlu Bala Ağrı ila yan-yana durub göylara baş
qaldırır.
Qırxqız
(Kalbacarda)
İstisuyun yanındaK ı qayalığa indi da Qırx qız deyirlar. Rava
yata göra, Zar şaharinda zalım bir höKmdar var imiş. Bu höKmdar
gözal qızları zorla öz haramxanasına aparırmış. Qırx gözal qız ha
ramxanaya getmayib qaçır. Zalım höKmdar qoşun göndarir Ki, on
ları tutub haramxanaya gatirsinlar. Qızlar qoşunu göranda Allaha
yalvarılı dua edirlar Ki, onları daşa döndarsin. Allah da onları da
şa döndarir.
Axsadin baba
(Bardada)
Ravayata göra, arablar Bardaya galmamişdan qabaq Bardanin
padşahı Şamama adlı bir arvad imiş. Şamama, Bardani mühafiza et
maK üçün yerin altında barılar, istehKamlar, tilsimlar düzaldir va
adını Axsadin baba qoyur.
Dostları ilə paylaş: |