Redaksiya şurasi misir Mardanov

Miflar 

433 

çin  da  galib  gölün  yanında  qız  olub  oğlanla  söhbat  edarıniş .  Oğla­

nın  ailasi  onun  har  gün  tezdan  gedib  axşaın  galınasindan  narahat 

olur.  Bir gün  atası  onları  iziarnaya  başlayır.  Bunların  har  iKisi  su­

da  çimdiyi  vaxt  oğlanın  atası  bunların  üstü na  çıxır.  Onların  har 

iKisi çox çığırırlar Ki,  yaxın galmasin ,  ancaq Kişi buna  fiKir verına­

yib,  onların  paltarlarının  yanında  dayanır.  SudaKılar  Kişidan  uta­

nıb sudan çıxa bilmirlar.  İKisi  da  göyarçin  olub  havaya  qalxır. 

36 

K 

eç miş  z amanlarda  ilanla  qaranquş  harK  dost  imişlar.  Arala­

rından  su  Keçmazmiş.  Hamişa  bir  yerda  gazar,  tapdıqları  yemi bir 

yerda  bölüb  yeyarlarmiş. 

Bir  dafa  ilanla  qaranquş  na  baradasa  sözlaşirlar.  İş  o  ye ra  ça­

tır  Ki,  albayaxa  olu b  dalaşırlar.  Qaranquş  uç u b  göyün  bir  qatına 

qalxır.  Oradan  şığıyıb  ilana  hücum  çaKir.  Onun  dilini  dimdiKdan 

Keçirib  yaralayır.  İlan  da  fürsati  aldan  vermir,  yaralı-yaralı  qaran­

quşa  taraf  cumur.  Na  fayda,  geciKir.  Yalnız  quyruğunu  qopara  bi­

lir. 

Deyirlar  ela  o  vaxtlardan  ilanla  qaranquşun  bir-birini  görma­

ya  gözlari  yoxdur.  İlanın  dilinin  haçalığı,  qaranquşun  haçalı  quy­

ruğu  e la  harnin  davadan  qalmadır. 

37 

Günlarin bir günü  obaya bir  adam  galib  camaatdan soruşur Ki, 

mani  filan  ocağa  Kim  apara  bilar?  Camaatdan  sas  çıxmır,  hannan­

hana Kasıb bir odunçu deyir Ki,  man apararam .  Qonaq odunçuya de­

yir  Ki,  ocağa  getsaK,  orada  manim  dediKlarimi  yerina  yetirsan,  sa­

na  özün  ağırlığında  qızıl  veracayam .  Onlar  razılaşıb  yola  düşürlar, 

galirlar  ocağa.  Ocaqda  bir  qabir  var  idi,  özü  da  qabirin  üstüna  qa­

ra  örtüK  çaKilmişdi.  Qonaq  heybasindan  bir  cüt  darman  çıxarıb 

odunçuya  deyir:  - Bax,  qardaş,  man  soyunacağam,  san  da  bu  dar­

ınanı  manim  badanima  sürtarsan.  Ela  olsun  Ki,  iynanin  ucu  boyda 

bela  darman  sürtülmamiş  bir  yer  qalmasın.  Darman  sürtülandan 

sonra  man  bayılıb  huşsuz  düşacayam  qabirin  yanına.  San  o  üzda 

gizlanib  baxarsan.  Qabirdan  bir  ilan  çıxacaq,  manim  bütün  badani­

mi  iylayacaK,  sonra  yıxılıb  ölacaK .  Ela  Ki,  gördün  ilan  tarpanınir, 

al  bu  biri  darmanı  da  tutarsan  manim  burnuma.  Qalanıynan  sanin 

işin  yoxdu .  Özün  ağırlığında  qızılı  al,  çıx  get . 

Odunçu  razılaşır,  qonağı soyunduruh başlayır darman sürtına­

ya.  Bütün  badanini  darmanlayır,  ancaq  yadından  çıxır  qoltuğunun 

altına  darman  sürtmür.  Qonağın  huşu  gedir,  bayılıb  yerda  qalır. 

---

4 3 4  

Azarbaycan  şifahi  xalq  adabiyyatı  antologiyası 

Odunçu  bir  yanda  gizlanir,  başlayır  güdmaya.  Bir da görür  Ki,  qa­

birin  yuxarı  tarafindan bir ilan çıxdı  Ki,  adamı diri  gözlü udar.  Bu 

ilan  başlayır  qonağı  başdan-ayağacan  iylamaya,  har  dafa  ilanın  ağ­

zı  qonağın  barlanina  toxunanda  acıqlanır,  fısıldaya-fısıldaya  başını 

dala  çaKir.  Birdan  ilan  qonağın  qoltuğunu  iyladi,  o  saat oradan ça­

lıb  galdiyi  Kimi  da  çıxıb  getdi . 

Odunçu bir az  da  gözladi .  Sonra yaxınlaşıb  iKinci darmanı  qo­

nağın  burnuna  tutdu .  Ancaq  qonaq  ayılmadı .  Odunçu  bir  da  baxdı 

Ki,  ay  dadi-bidad,  qonaq  çoxdan  ölüb .  Qorxusundan  bilmadi  na  et­

sin .  Çox  çaK-çevirdan  sonra  aparıb  meyidi  başqa  bir  yerda  basdır­

dı .  Qonağın  paltarını  da  gizladib  bu  sirri  hamıdan  gizli  saxladı . 

Bir  müddat  Keçdi.  Bir  gün  odunçu  müştari  gözladiyi  yerda 

gördü  Ki, budur,  harnin qonaq galir,  ancaq  bir az cavanlaşıb .  Odun­

çunun  gözlari  dörd  oldu .  Qaçıb  qonağı  qucaqladı  Ki,  ağa,  başına 

dönüm ,   san  sağsan .  Tanrıya  min  şüKür . . .   Paltariarını  saxlamışam , 

buyur,  gedaK  verim . 

Qonaq bir söz  demayib  odunçunun  yanına  düşdü.  Odunçu  giz­

latdiyi  yerdan  paltariarını  çıxarıb  qonağa  verdi .  Qonaq  paltarları 

göran  Kimi  başladı  hönKür-hönKür  ağlamağa.  Odunçu  soruşdu  Ki, 

has  ni ya  ağlayırsan?  Qonaq  dedi:  - A  Kişi,  san  m ani  yox ,  ma ni m 

ataını ocağa aparmısan .  Bu  paltarlar da  onundu .  Neça il idi  Ki,  ata­

rnın  öldüsü-qaldısı  xabarini  bilan  yox  idi.  Ayrılanda  demişdi  Ki, 

agar  qayıtmasam ,  işimi  yarımçıq  qoyma,  dalımca  gal .  indi  man  da 

galmişam . 

Odunçu bir  az  qorxdu .  Ela fiKirlaşdi  Ki,  onu  qanlı  tutacaqlar. 

Oğlan  dedi :  - ami,  qorxma,  işdi,  olub.  Ancaq  yaqin  san  onun  ba­

danini  yaxşı darmanlamamısan .  Harasısa  açıq  qalıb,  ilan  da  ataını 

vurub. 

Odunçu  başladı  başına-gözüna  döyüb  ağlamağa  Ki,  hali,  man 

onun qoltuğunun altını darmanlamamışdım .  İlan da oradan onu vu­

rub.  Qonaq dedi  Ki,  nasa,  olan  olub.  indi  dur  gedaK  avvalca atarnın 

qabrini  göstar,  sonra  da  ma ni  apar  ocağa. 

Odunçu  qonağı  gatirdi  atasını hasdırdığı  o  yera.  Bir  az  ağiaş­

dılar,  sonra  galdilar  ocağa.  Qonaq  heybasindan  darmanları  çıxarıb 

odunçuya  verdi,  dedi  Ki,  ala,  atam  sana  neca  demişdisa,  o  cür  da 

ela.  Ancaq yarlından  çıxartma  Ki,  garaK  iynanin  ucu  boyda  darman 

sürtülmamiş  yer  qalmasın . 

Odunçu  darmanı  qonağın  barlanina  sürtüb  bir  tarafda  gizlan­

di.  Bir  da gördü  Ki,  harnin  ilan  galdi,  başladı bayılmış  qonağı  iyla­

maya.  Ancaq  bu  dafa  odunçu  darmanı  ela  sürtmüşdü  Ki,  iynanin 

ucu  boyda  da  açıq  yer  qalmamışdı .  İlan  qonağı  iyladi,  iyladi,  açıq 

---