Redaktor: Əsəd Cahangir
Yüklə 0,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
57
“İsgəndər əsir düşüb!” Xəbər təzə-təzə binələnən qaçqın düşərgəsinin üstündə ildırım kimi şaqqıldadı. İsgəndər kolxoz sədrimiz idi və kənddə elə bir adam tapılmazdı ki, yaxşılığı keçməsin. Kölgəli adam idi İsgəndər, igid adam idi! İndi gəl yurdunun dağılan, yuvanın yağmalanan vaxtı belə xəbərlərin ağırlığına tab gətir. Qış yatağına bir-bir, iki-bir gələn köç maşınları ilə bahəm qara-qara xəbərlər də gəliridi. “İsgəndər əsir düşüb!” “Vay aman, Allah hey!” - bunu dədəm dedi və maşından yenicə tökdüyümüz veş- vüşü günün altında sərili qoyub yatağın ortasına - İsgəndərin qardaşı Əlimərdangilə yollandı. “Qardaş heeyyy..! Qarnın yansın, ay nənə!” - Əlimərdan papağını yerə atıb başına- başına döyür, arvad kimi hıçqırıb ağlayırdı. Kimsə tutmaq istəyirdi onu: “Səbrin olsun, Əlimərdan, işin dəqiqini bilən yoxdu hələ.” Əlimərdan heç nə eşitmirdi, başını nağaraya döndərmişdi. O, bədəncə nəhəng adamıdı, ortasına örkən dolanmazdı. Qızıl dişləri toppuş sifətinə xüsusi yaraşıq verirdi. Odu ki, ağlamaq yaraşmırıdı bu kişiyə, heç yaraşmırdı. Əlimərdan ruslar demiş, «delavoy» hərəkətləri ilə rayonda ad çıxarmışdı. Buna görə ona «general Akberov» deyirdilər. Kənddəki evi sarayı xatırladırdı. Bir bağı vardı gün axşamacan gəzib qurtarmaq olmazdı. General Akberovda heç çavuşluq da qalmamışdı. Dərd oynadırdı onu. Bir yana baxanda günahı yoxudu kişinin. Yetim böyümüşdülər hər iki qardaş, çox əziyyətlər görmüşdülər. Hələ-hələ çörək tapıb adam kimi yaşayırdılar ki, belə oldu. Həm də İsgəndər elə adam idi ki, ona bütün camaat yanırdı, onda qalmış, doğmaca qardaşı ola. “Qardaş heeyyy... Namərd qardaş!” - qıyya çəkirdi Əlimərdan. Generalın başına toplaşanlar xısın-xısın pıçıldaşırdılar: “Bir dəstə adam kolxozun mal-qarasını kənddən çıxarmaq istəyib. Laçının çayına enəndə görüblər ki, yol bağlanıb. Naxırı Həkərinin qırağında qoyub geri dönüblər. Kəlbəcərə tərəf... Gecə vaxtı erməni mühasirəsinə düşüblər. Hərə özünü bir kolun dibinə atıb. Təsadüfən üç yoldaş yolun bir tərəfinə düşüb, tək İsgəndər bir tərəfinə. Ermənilər maşınla gəlib onların arasında dayanıb. Düşüb başlayıblar axtarmağa. Yoldaşlar yolun altı ilə özlərini meşəyə verib aradan çıxıblar, İsgəndər qalıb.” Barıt qoxusu çəkilməmiş hadisəyə qeybət donu geydirənlər də tapıldı: «İsgəndəri öz yoldaşları öldürüb, heyvanı da Kəlbəcərdə satıblar. Bu şayiəni də yayıblar ki, onları sorğu-suala çəkən olmasın». Əlimərdan üçün bu söhbətlərin əhəmiyyəti yox idi, deyəsən. Hər iki halda, özü demiş, bir kəndə bab gələn qardaşını itirirdi. Daha bir köç maşını vığıltıyla yatağa daxil oldu. Əlimərdan kiridi. Köç sahibi düşüb ağır-ağır camaata yaxınlaşdı:
58
“Əmir müəllimi Laçının girəcəyində yaralayıblar. İsgəndər əmidən xəbər yoxdu. Bir də eşitdiyimə görə, şair Möhübbətgilin köçü mühasirəyə düşüb.” “Qardaş hey!” Qollarını tutmuşdular generalın, başına çırpa bilmirdi daha. Oğlanları sakit-səssiz dayanıb, general atalarının yesir gününə tamaşa edirdilər. Əslində, bu mənzərənin özü İsgəndərin əsir düşməsindən heç də az təsirli deyildi. Mən hələ anlamırdım bunu. Üç il sonra biləcəkdim ki, atanın acizlikdən ağlamasını seyr eləmək övlad üçün nə deməkdir. Üç il sonra qoca nənəmin meyitini yumağa su tapılmayacaqdı. Bir qızın minnətinə düzələn traktor daş yola çıxar-çıxmaz «xoddan» düşəndə, dədəm heç yana əl çatmayan, ün yetməyən bu sonsuz, palçıqlı düzəngahın ortasında oturub hönkür-hönkür ağlayacaqdı. Mən də dədəmin palçıqlı əllərinin arxasıyla işığı sozalan gözlərini necə quruladığına baxa-baxa güvəndiyim dağların qar altında qaldığını bütün ağırlığı ilə anlayacaqdım və könlümü qara bir bədbinlik çulğayacaqdı. İsgəndərin körpə uşaqları səs-səsə verib ağlaşırdılar. Yenicə ayaq tutub yeriyən yaş yarımlıq qızı da ağlayırdı. Təbii, o, nə baş verdiyini anlamırdı, ancaq «əmi»nin dəliliyindən hiss edirdi ki, nə isə «yaxşı iş» olmayıb. “Qardaş heyyy...” General zabitəli səslə bağırdı. Amma həm istinin bürküsü, həm də dərdin ağırlığı əldən salmışdı kişini. Yatağın ortasında stul qoyub əyləşdirdilər. General artıq səyyar haray-həşirdən oturaq ağıya keçmişdi. Yana-yana ağlayırdı. Ona verilən təsəllilər boş və mənasız idi. Dədəm də dinmirdi. Növbəti köç maşını yatağa daxil oldu: “İsgəndər əmidən xəbər yoxdu. Kənddən çıxan axırıncı dəstə Kosalar yaxınlığında mühasirəyə düşüb, İmranla Nabatı əsir götürüblər, uşaqları burda yataqdadı. Qara müəllimi yolun ortasındaca güllələyiblər. Zəriş xala maşından düşəndə yıxılıb, ayağını sındırıb. Ona görə, qoyub qaçmağa məcbur olublar. Gülgəz arvadı gecə çınqılın ətəyində itiriblər. Şair Möhübbətgili də tutublar. Qardaşını da, qardaşı oğlunu da əsir aparıblar.” “Bəs Möhübbət?” – Əlimərdan soruşdu. “...” “A bala, Möhübbətə nə gəlib?” ”...Başını kəsiblər ...Yolun qırağındakı tut ağacının altında.” “Vay-vay-vay! Ay Allah, nədi günahımız? Kərəm elə, İlahi! General azca fikrə getdi, bir azdan yorğun səsi yenidən eşidilməyə başladı: “Qardaş heeyyyy...” Kimsə dözmədi artıq, qranat kimi partlayıb daxaldan çölə sıçradı: “A qeyrətsiz, camaatın ölüsü ölü döyül?!” O idi... İnarənin bacısı... “Özünü qoymusan həyasızlığa. Bilirsən bala itirmək nədi? Gecə... Qaranlıq meşə... Ər şəhid... Üç yaşlı körpə itkin... Bir yandan da tanklar, avtomatlar... Həəə, a qeyrətsiz?! “Ay ləçər! Ay ləçər!”- daha heç nə demədi Əlimərdan.
Yüklə 0,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|