Referat Buraxılış işinin mövzusu Yüngül sənaye müəssisələrində məhsulun
Yüklə 423,37 Kb. Pdf görüntüsü
|
51
onun, proseslər arasındakı interfeysi müəyyənləşdirmək hesabına uyğunluğa və koordinasiyaya ehtiyacı var.
Əgər müəssisə məhsulunun uyğunluğuna təsir edəcək hər hansı bir prosesin kənar müəssisəyə verilməsini qərara alıbsa, onda, bu müəssisə öz tərəfindən bu proseslərə nəzarəti təmin etməlidir. Onlara nəzarət edilməsi keyfiyyət menecmenti sistemində nəzərdə tutulmalıdır.
Keyfiyyət menecmenti sisteminə lazım olan proseslərə, rəhbərliyin idarə- etmə fəaliyyətini, resurslarla təmin edilməli, məhsulun həyat tsikli, və ölçmələri proseslərə daxil etmək lazımdır. Keyfiyyətin ümumi idarəetməsinin üçüncü mərhələsi əsas vurğunun qüsurların üzə çıxarılmasından onların qarşısının qabaqcadan alınması üzərinə keçirilməsi ilə, keyfiyyətin texniki idarəetməsinə əlavə olaraq inzibati idarəetmənin də geniş tətbiqi ilə xarakterizə edilir [3]. Birinci iki mərhələdə işlər əsasən, üzə çıxdıqları vaxt düzəliş tədbirlərinin aparıldığı, aşkara çıxarılmış qüsurlar üzrə aparılırdı. Lakin o zaman qüsurların qarşısının qabaqcadan alınması üçün demək olar ki hər hansı tədbir görülmürdü. Qeyd etmək lazımdır ki, istənilən istedadlı fəhlə qüsurların üzə çıxmasının qarşısını qabaqcadan almağa can atır. Bu mənada üçüncü mərhələnin başlanmasına qədər qarşıalma tədbirlərinin mövcud olmadığını təsdiqləmək düzgün olmazdı. Lakin əgər əvvəlki mərhələlərdə qüsurların üzə çıxmasının qarşısınin qabaqcadan alınmasına kifayət qədər diqqət yetirilmirdisə, üçüncü mərhələdə isə bu ış artıq əsas məsələyə çevrilib. Heç də əbəs yerə MC İSO 9001:1994- dəki keyfiyyət sisteminin 4.14-cü elementi “düzəliş etmə və qabaqcadan qarşıalma tədbirləri” adlanırdı. Üçüncü mərhələ üçün keyfiyyət üzrə dərsliklərin, keyfiyyət proqramlarının, texnoloji və işçi təlimatların çap edilməsi səciyyəvidir. Beləliklə, bu mərhələ
52
sertifikatlaşdırılmış keyfiyyət sisteminə malik olan müəssisə səviyyəsinə uyğun gəlir. Birnci və ikinci mərhələlərdə əsas diqqət məhsulun keyfiyyətinə yönəl- dilmişdi. Üçüncü mərhələ üçün isə səciyyəvi cəhət əsas diqqətin, bir tərəfdən, aşkarlama üzərindən qabaqcadan qarşıalma üzərinə, digər tərəfdən isə bu diqqətin məhsulun keyfiyyətindən proses və sistemlərin keyfiyyəti üzərinə keçirilməsidir. Keyfiyyətli məhsul istehsal etmək üçün keyfiyyətli proses gedişi təmin edilməlidir. Bu, o deməkdir ki, fəhləni yaxşı tədarük malları, qaydaya salınmış dəzgahla, saz alətlər və tələb olunan vəsaitlərlə təmin etmək lazımdır (deyək ki, məsələn, iş vaxtı elektrik enerjisinin kəsilməməsi üçün, fəhlənin təlim almış olması, uyğun ixtisasa sahib olması üçün və s.). Bu mərhələdə hələ ki müəssisənin bütün bölmələri keyfiyyətin təmin edilməsi işlərinə cəlb edilməyib. MC İSO 9001:1994 ( ГОСТ R İSO 9001 – 1996-ya çevrilib, hal hazırda isə yeni variant olan ГОСТ R İSO 9001 – 2001-ə çevrilib) modelinin tələblərinə müvafiq olaraq, keyfiyyət sisteminin sertifikatlaşdırılmasına hazırlıq vaxtı təşkilatın bu işə bəzi bölmələri daxil etməmək hüququ vardır. Əgər Total Quality Management (TQM) termini ingilis dilindən rus dilinə bu gün tərcümə olunsaydı, onda bu termin daha çox “keyfiyyətin ümumi menecmenti” və ya “ keyfiyyətin total menecmenti” kimi səslənərdi [3]. Bu termini 16-18 il bundan əvvəl ilk dəfə rus dilinə tərcümə edən zaman “menecment” sözü belə geniş işlədilmirdi, buna görə də onun, TQM abbreviaturası ilə bərabər, hamı tərəfindən qəbul edilən ”keyfiyyətin ümumi idarəetməsi” kimi rus dilindəki analoqu qəbul edilmişdi. MC İSO 8402:1994 [4]-də ”keyfiyyətin ümumi idarəetməsi” termini aşağıdakı kimi müəyyən edilib: 53
“Keyfiyyətin ümumi idarəetməsi – üzvlərinin hamısının iştirakına əsaslanan və istehlakçının tələblərinin ödənilməsi yolu ilə və təşkilatın üzvlərinin və cəmiyyətin faydalanması üçün keyfiyyətə yönəlmiş olan təşkilata rəhbərlik edilməsinə yanaşma tərzidir. 1.
“Bütün üzvlər” termini təşkilati strukturun bütün bölmələri və bütün səviyyələrindəki personalı nəzərdə tutur. 2. Göstərilən yanaşmanın uğurlu şəkildə həyata keçirilməsi üçün ən yüksək rəhbərlik tərəfindən güclü və inadkar rəhbərliyin həyata keçirilməsi, təşkilatın bütün üzvlərinin təlim və hazırlığı mühüm şərtlərdir. 3. Keyfiyyətin ümumi idarəetməsində keyfiyyət konsepsiyası idarəetmənin bütün məqsədlərinə nail olunması ilə əlaqəlidir. 4.
“cəmiyyətin faydalanması” cəmiyyətin tələblərinin yerinə yetirilməsini nəzərdə tutur. 5. Total Quality Management (TQM) (keyfiyyətin ümumi idarəetməsi) və ya onun tərkib hissələrini bəzən total quality (ümumi keyfiyyət), CWQC (Copany Wide Quality Control) (şirkət miqyasında keyfiyyətin idarə olunması), TQC (Total Quality Control) ( keyfiyyətə ümumi nəzarət) adlandırırlar və s.” Bu təyinə müvafiq olaraq təşkilatda keyfiyyətin ümumi idarəetməsi prinsipləri tətbiq edilən zaman bütün tərəflər – təşkilatın özü, onun işçiləri, istehlakçılar, təchizatçılar və sahibkarlar və bütövlükdə cəmiyyət razı qalmalıdır. Şüar kimi səslənsə də, o təmamilə real bir şüardır. Ən azından demək olar ki, Qərb müəssisələrinin bir çoxu artıq praktiki olaraq TQM fəlsəfəsindən faydalanırlar. “Keyfiyyətin ümumi idarəetməsi” termininin tərifinə edilən şərhlər: “onun bütün üzvləri” – bu o deməkdir ki, təşkilati strukturun bütün böl- mələrinin və bütün səviyyələrinin personalı (açıq səhmdar cəmiyyətinin Yüklə 423,37 Kb. Dostları ilə paylaş:
|