Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutu Azərbaycanda Seçki Ərəfəsində Azad Sözə Təzyiqlər Daha Da Artır
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
9 cəmiyyəti təşkilatlarına, mətbuata, xarici və beynəlxalq diplomatik missiyaların nümayəndələrinə dərhal məlumat verməyi tövsiyə edir
Son olaraq, RATİ beynəlxalq ictimaiyyəti Azərbaycanda ifadə azadlığı ilə bağlı vəziyyətə biganə yanaşmamağa çağırır. RATİ beynəlxalq ictimaiyyəti aşağıdakı tövsiyələrə diqqət yetirməyə çağırır:
İkitərəfli və çoxtərəfli müstəvidə bütün imkanlardan istifadə edilməklə, Azərbaycan hökumətindən ifadə azadlığı və insan hüquqları ilə bağlı üzərinə götürdüyü öhdəliklərini xüsusilə də seçkiqabağı dövrdə yerinə yetirməsi tələb olunsun.
cəzasızlığa son qoyulmasına, bütün cinayət işlərinin lazımi şəkildə araşdırılmasına və cavabdeh şəxslərin hüquqi məsuliyyətə cəlb olunmasına çağırılsın.
Azərbaycan hökuməti ifadə azadlığı hüququnu həyata keçirmələri ilə bağlı olaraq tutulmuş və ya həbs olunmuş jurnalistlərin, bloqçuların, hüquq müdafiəçilərinin, siyasi və vətəndaş cəmiyyəti fəallarının dərhal və qeyd- şərtsiz azad olunmasına çağırılsın.
10
Qısa Xülasə
Azərbaycanda prezident seçkiləri sürətlə yaxınlaşdıqca, hökumət 2013-cü ilin birinci yarısında tənqidi səsləri susdurmaq və fərqli düşüncəni boğmaq üçün hərəkətə keçmişdi. Tənqidçi jurnalistlər, bloqçular, hüquq müdafiəçiləri, vətədaş cəmiyyəti və siyasi fəalların fundamental ifadə, sərbəst toplaşma və birləşmə azadlıqları misli görünməmiş dərəcədə məhdudlaşdırıldı.
2013-cü ilin yanvar-iyun periodu repressiya dalğası ilə müşayiət olundu. Ölkədə həbsdə olan 80-dən artıq siyasi məhbusla yanaşı yeddi jurnalist, bir blogger və iki hüquq müdafiəçisi ifadə azadlığı ilə bağlı olaraq həbsdə qaldı. Cəzasızlıq mühiti hökmranlığını davam etdirdi - jurnalistlərə qarşı əvvəllər baş vermiş zorakılıq hallarının və iki qətl faktının araşdırılmasında heç bir irəliləyiş olmadı, əksinə jurnalistlərə qarşı 26 yeni hücum faktı qeydə alındı. Ölkənin ən iri tirajlı qəzetlərindən biri və hökumətin qətiyyətli tənqidçisi Azadlıq qəzeti bağlanmaq təhlükəsi ilə qarşılaşdı - qəzetə qarşı irəli sürülmüş hədsiz diffamasiya iddiaları əsasında qəzetin üzərinə qoyulmuş yüksək məbləğli cərimələr nəticəsində qəzet maliyyə böhranı ilə üzləşdi.
2013-cü ilin birinci rübü həmçinin bir sıra reqressiv qanunvericilik aktlarının qəbul olunması ilə yadda qaldı. 2012-ci ildə diffamasiyanın dekriminallaşdırılması ilə bağlı olaraq Azərbaycanın verdiyi vədi yerinə yetirmək əvəzinə, iyunun 4-də prezident Əliyev diffamasiyaya görə cinayət məsuliyyətinin internetdə yayılan məzmuna da şamil olunması ilə bağlı qanunvericilik dəyişikliklərini təsdiqlədi. Sərbəst toplaşma haqqında qanun yenidən dəyişdirildi: icazəsiz aksiyaların təşkilatçıları və iştirakçıları üçün nəzərdə tutulmuş cərimələrin miqdarı yüksəldi, inzibati həbsin maksimmu müddəti kəskin şəkildə artırıldı. QHT haqqında qanuna müstəqil QHT-lərin fəaliyyətini məhdudlaşdıran dəyişikliklər edildi ki, bu da, hökumətə ona xoş olmayan təşkilatları asanlıqla bağlamaq imkanı verdi.
Hesabat dövrü ərzində dövlət rəsmilərinin QHT-lər və media əleyhinə çıxışlarında da artım müşahidə olundu. Mart ayında Prezident Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyev dövlət mediasına verdiyi narahatedici açıqlamasında xarici donorları Azərbaycan QHT-lərini “qanunsuz” maliyyələşdirməkdə ittiham etdi. 2
May ayında Bakı Metropoliteninin rəhbəri tağı Əhmədov ondan müsahibə almaq istəyən bir jurnalistin üstünə qışqıraraq, jurnalistləri “səviyyəsiz” adlandırmış və onlara “Səviyyənizi, yerinizi bilin!” bilin demişdi. İki gün sonra isə, Bakı meri Hacıbala Abutalıbov çəkiliş aparan reportyora “Mən jurnalist görəndə elə bilirəm ki, qəbirdə ölü görürəm” demişdi. 3 Prezidentin baş müşaviri Əli Həsənov da hesabat dövrü müddətində bir sıra narahatedici bəyanatlarla çıxış etmişdi.
Altı aylıq dövrdə Azərbaycanın beynəlxalq ictimaiyyətlə münasibətlərində 2
http://bit.ly/141MMkI
3 http://bit.ly/13FjhKj
11
diqqətəlayiq dəyişiklik baş verdi. Yanvar ayında Azərbaycanda siyasi məhbuslarla bağlı mühüm qətnamənin Avropa Şurası Parlament Assembleyasında qəbul olunmaması və Avropa Birliyinin yüksək çinli məmurlarının prezident Əliyevlə iyun ayında Brüsseldə keçirilən görüşlərdə işan haqlarını prioritet məsələyə çevirməməsi hökumətin özünə inamını daha da artırdı, Azərbaycanın yerli vətəndaş cəmiyyətində isə bu qurumlara qarşı məyusluq yaratdı.
May ayında BMT İnsan Hüquqları Şurası tərəfindən Azərbaycana Universal Dövrü Baxış keçirildi. Dövür Baxış ölkədə insan hüquqlarının durumunu yaxşılaşdırmaq üçün bir çox güclü tövsiyələr irəli sürsə də, İnsan Hüquqları Şurasının sentyabrda keçiriləcək iclasında hansı tövsiyələri qəbul etmək Azərbaycanın öz öhdəsinə verilib.
4 Azərbaycan ATƏT-in Bakıdakı ofisinin mandatının aşağı salınması istiqamətində səyləri davam etdirir və hesabat dövrünün sonundan bu yana ATƏT- in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Ofisinə oktyabrda keçiriləcək prezident seçkilərini monitorinq etmək üçün hələ də dəvət göndərməyib.
RATİ Azərbaycanda ifadə azadlığının hazırkı durumunu narahatedici olaaq qiymətləndirir və hesab edir ki, oktyabr seçkiləri ərəfəsində yeni qəbul olunmuş reqressiv qanunvericilik aktlarının qüvvəyə minməsi və hakimiyyətin tənqidi və fərqli düşüncəni boğmaq üçün hərəkətə keçməsi ilə mövcud durum daha da pisləşəcək.
RATİ belə bir əhəmiyyətli vaxtda beynəlxalq ictimaiyyəti Azərbaycandakı seçki qabağı vəziyyətə daha çox diqqət yetirməyə və insan haqları öhdəliklərini yerinə yetirməsi üçün Azərbaycan hökumətinə qarşı təzyiqləri artırmağa çağırır. Bunun təkcə sözdə deyil, əməldə də baş verməsinə indi əvvəlkindən daha çox ehtiyac var.
4 http://bit.ly/131ne9I Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|