Yaşar Əhmədov AzərHətəmov
-
Multikuİturalizmin müasir dünyada alternativi yoxdur:
*multikultura!izmin alternativi yalnız ayn - seçkilik, irqçilik,
ksenoföbiya, islamafobiya və antisemitizm ola bilər.
-
Münasibətlərin qurulmasında, ünsiyyətdə, əməkdaşlıqda
insan faktoru əsas şərt kimi götürülmüşdür.
-
Milli, irqi, dini tərəflər nəzərə alınmadan şəxsi keyfiyyəti
qiymətləndirmək hər zaman Azərbaycan xalqımn milli
xasiyyətinin aynimaz tərkib hissəsi olmuşdur.
-
Müasir multimədəni cəmiyyətlər kulturoloji strate^yalara
əsaslanan düşünülmüş multukulturalizm siyasəti olmadan sabit
inkişaf edə bilməzlər.
-
Azərbaycan
Respublikasında
Azərbaycanın
milli
mədəniyyətinə müvəffəqiyyətlə inteqrasiya olan müxtəlif
xalqlann nümayəndəlləri harmonik inkişaf edirlər.
-
Azərbaycan dünyanın multikulturalizm, tolerantlıq,
dözümlülük, humanitar əməkdaşlıq mərkəzinə çevrilmişdir.
-
Azərbaycanda bütün xalqlann, toplumlann ürəyi eyni
ritmdə vurur, fərqli dil və din mənsublan ortaq məxrəcə gələ
bilirlər.
-
Azərbaycan minilliklər boyu müxtəlif xalqların azad,
sərbəst və heç bir maneə ilə rastlaşmadan yaşadığı bir
məmləkətdir:
*
bu tarixin bütün dönəmlərində, mərhələlərində eyni xətt
üzrə inkişaf etmişdir,
*
ölkəmizdə tarixi ənənəyə söykənən və uzun əsrlik
tolerantlıq mühiti formalaşmışdır;
*
bu mühitin ab - havası yüz illərdir ki, xalqlann nəfəsliyinə
çevrilmişdir - bunun nəticəsidir ki, Azərbaycanda yaşayan hər bir
xalqın nümayəndəsi özünü azad və firavan hiss edir.
-
Çoxmillətli Azərbaycan artıq dünyanın nəzərində, gözündə
nümunəvi bir dövlətdir.
-
Azərbaycan dünyanın multikulturalizm, tolerantlıq,
dözümlülük, humanitar əməkdaşlıq mərkəzinə çevrilib və bundan
xalqımız da, dövlətimiz də qürur hissi duyur.
156
Multikulturalızm - fəlsəfi lüğət
-
Multikulturalizmin məhvə doğru getdiyini qeyd edənlər bu
hissdən, bu tərzdən məhrum olanlardır.
-
Multikulturalizm Azərbaycanın aynimaz parçasıdır.
-
Müxtəlif siyasi, iqtisadi və coğrafi şəraitlərdə yaşayan
xalqların ədalətə çıxışı məhz, ilk növbədə çoxmədəniyyətliliyin
təmin edilməsindən asılıdır.
-
Multikulturalizmin olması cəmiyyətdə bərabərliyin,
demokratiyanın, tərəqqinin, sosial rifahın, başqa sözlə, ədalətin
bərqəran deməkdir.
-
Multikulturalizm haqqında diskursun təşkil edilməsi isə
dünyada ədalətə və sülhə çağırşdır.
-
Multikulturalizmi
bir
dəyər
sisteminə
çevirmiş
Azərbaycanda çoxmədəniyyətliliyin inkişafı istiqamətində
apanimış məqsədyönlü siyasətin nəticəsində bu gün müxtəlif
mədəniyyətlərin təmsilçiləri Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və
mədəni elitasında təmsil olunur, ölkənin həyatında əsaslı
dəyişikliklər və inkişaf prosesində yaxından iştirak edirlər.
-
Azərbaycan bu sahədə dünyaya örnək bir dövlət kimi
özünü təsdiqləyə bilmişdir.
-
Multikulturalizm anlayışı Azərbaycanda əsrlər boyu
mövcud olub, bu gün də mövcuddur və möhkəmlənməkdədir.
-
Azərbaycan hazırda burada yaşayan bütün xalqların, bütün
səmavi dinlərə tapmanların azad yaşadığı bir dövlətdir:
*
əsrlər boyu formalaşan və bu gün də özünün yüksək həllini
tapan məsələlər xalqların firavan taleyi ilə bağlıdır.
-
Müasir multimədəni cəmiyyətlər kulturoloji strategiyalara
əsaslanan düşünülmüş multukulturalizm siyasəti olmadan sabit
inkişaf edə bilməz:
*
bunun sübutlarından biri Azərbaycan Respublikasının
inkişafıdır ki, burada Azərbaycanın milli mədəniyyətinə
müvəffəqiyyətlə
inteqrasiya
olunan
müxtəlif
xalqlann
nümayəndələri harmonik inkişaf edir.
-
Multikulturalizmdən imtina etmək yaxşı heç nə vəd etmir,
çünki bu, təəssüf ki, bütün dünyada getdikcə artan anlaşıl
157
Yaşar Əhmədov AzərHətəmov
mazlığa, fobiyaya, qarşıqoymaya və qarşıdurmaya, milli və dİRİ
münaqişələrə aparıb çıxaran yoldur.
-
Azərbaycan sivilizasiyaların, mədəniyyətlərin və dinlərin
kəsişməsində yerləşir - biz Avropa və Asiya arasında yerləşirik:
^əlbəttə ki, bu coğrafi yerləşmə Azərbaycanın mədəni
müxtəlifliyində öz rolunu oynamışdır.
-
Əsrlər boyu bütün mədəniyyətlər, dinlər və etnik qrupların
nümayəndələri Azərbaycanda sülh və ləyaqət şəraitində bir ailə
kimi yaşamışlar - biz fəxr edirik ki, bu müsbət meyllər müstəqillik
illərində daha da güclənmişdir.
-
Bizim tarixi abidələrə nəzər salarkən Azərbaycamn mədəni
müxtəlifliyi aydın görünün - biz tarixi və mədəni irsimizlə fəxr
edirik.
-
SSRİ dağıldıqdan sonra gəlmə əhalinin tarixi vətənlərə
qayıtması gücləndi - ona görə ki, təkcə Azərbaycan dilli mühitdə
deyil, digər respublikalarda və etnik qruplarda da eyniləşmə baş
verirdi.
-
Rus dilinin və mədəniyyətinin baş roluna əsaslanan sovet
şəxsiyyətlərarası münasibətlər sistemi milli və dini qrupların
eyniləşməsi şəraitində artıq mədəni maraqların balansım təmin
edə bilmirdi:
* ilk növbədə buna rus məsiha özünüdərkinin Rusiyanın
hazırki sərhədləri ilə məhdudlaşan ümumiləşən özünüdərkə
keçməsi səbəb olurdu.
-
Maraqlıdır ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin “Sovet
İttifaqının dağılmasının əsrin ən böyük qəzası olduğu” haqqında
etirafını Rusiyanın hüdudlanndan kənarda 25 mln. rusun qalması
ilə izah etmişdir:
*dövləti təşkil edən millətin liderinin bu etirafı milli
eyniləşmə probleminin hətta ruslar üçün də bu günə qədər
kəskinliyini nə dərəcədə qoruyub saxladığını göstərir;
158
Dostları ilə paylaş: |