Rəy verən: f.ü. f d. dos. Fazil Rüstəmov
Multikulturaüzm - fəlsəfi lüğət
Yüklə 2,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Multikulturaüzm - fəlsəfi lüğət
- Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət
- Çap vereqi 27,75. Qiyməti müqavilə ile.
Multikulturaüzm - fəlsəfi lüğət -
Avropa İttifaqının coğrafi mövqeyi yalnız inteqrasiyamn başlanması üçün hesablama nöqtəsidir, əsas məzmunu isə iqtisadi və siyasi islahatlardan ibarətdir: *
bu islahatlar bizim ölkələri daha demokratik, uğurlu bazar iqtisadiyyatına, inkişaf etmiş humanitar potensiallara malik dövlətlərə çevirəcəkdir, -
ABŞ-da işlənib hazırlanmış “əridici qazan” deyilən nəzəriyyə və praktika uzun müddət oxşar məsələnin həlli nümunəsi sayılırdı. -
Digər bir dövlətdə, lap bu yaxınlara qədər firavan bir ölkə kimi tamnan Fransanın cənubundakı nizamsızlıq göstərdi ki: *
qurulan, *
ümumi qəbul olunmuş dünya miqyaslı standart və dəyər kimi nəzərdən keçirilən Avropa cəmiyyətinin sosiomədəni həyatımn bürokratlaşması da özünü doğrultmamışdır. -
Zaman göstərdi ki, “titullu” millətdən dil, din və mədəniyyət baxımından fərqlənən icmalann qatıldığı cəmiyyətlər “əriməyə” heç də can atmayan və etnomarginal adlanan dayanıqlı etnoqam icmalann yaranmasına gətirib çıxartdı: *
atmalanm nümayiş etdirirlər - digər məsələlərdə milli dövlətin tələblərinə uyğunlaşırlar; *
perspektivliyini üzə çıxartmışdır. -
Avropa cəmiyyətinin yalnız Qərb mədəni dəyərlərinə və rasionallığına əsaslanan sosiomədəni həyatının bürokratlaşdınl- ması, mümkün ola bilən tamnmış standart və dünya miqyaslı dəyər kimi özünü doğrultmadı. -
inteqrasiya etməyən, aşağı statuslu, fərdlərin və ya qrupların birgə yaşayışı mədəniyyətin marginalhğma gətirib çıxara bilməzdi. 433 Yaşar Əhmədov AzərHətəmov -
Eyni zamanda iki və daha çox dünyaya məxsus olmaq və fərdin şüurunda dünyanın bir neçə mənzərə qrupunun birgə mövcudluğu lap əvvəldən özündə nifaq toxumu daşıyır ki, bu da artan sosial gərginlik təhlükəsi yaradır. -
iştirakçılarının imkan bərabərliyinə nail olmaq mümkün deyildir, lakin fərdlərin və vahid sosial məkan təşkil edən sosial qrupların tarixindəki, dinindəki, həyat tərzindəki fərqlərə qiqqət yetirmək zəruridir. -
də son hadisələrin İşığında yüksək rifahlı Avropa ölkələrinin görünüşü birbaşa deməyə məcbur edir ki: *
yönəlmiş qloballaşma nəzəriyyəsinin köklü düzəlişlərə, hətta, ola bilsin ki, yenidən baxılmağa ehtiyacı var. -
mədəniyyətləri də daxil olamaqla digər bütün mədəniyyətlərə bölünməsi. Qərb həyat tərzli ilə Qərb mədəniyyətlərinin digərlərinə son bir neçə əsrdə müşahidə edilən dominant təsiri tam əsaslı deyildir. -
gündəlik davranış faktlarında müəyyən edən mədəni fərqlərin mövcudluğu nəzərdə tutulur; *
tərəfindən qavrayışı kənardan mühakimə yürüdən müşahidəçilərin qiymətləndirməsindən fərqlənir. Qloballaşma mədəni
müxtəlifliyin etirafına, mədəniyyətlərin rəngarəngliyinə gətirib çıxarır - bu da idealda heç də pis deyildir; *
təhlilinə və onların hər birinin qorunub-saxlanmasına artan tələbat hiss olunur. -
keçid dövründə məhz Rusiya cəmiyyətinin dəyər orientasi- 434 Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət yasının istiqamətlərini təyin edən həmin o mədəniyyətin qoru- nub-saxlanılmasına həqiqətən möhtac olan tarixi-mədəni irsin rolu məsələsi ilə bağlıdır. -
ərazisində çoxlu özünəməxsus mədəniyyətlər lokallaşmışdır: *
bu mədəniyyətlərin mənbəyi qədim dövrlərə gedib çıxır, *
əgər həmin irsə qayğıkeş münasibət göstərilsə, onda demək olar ki, Rusiyanın bu maneəni dəf etmək və vəziyyətdən lazımi şəkildə çıxmaq imkanı var. -
Azərbaycan dövlətində də bu planda pozitiv təcrübə toplanmışdır: *
təcrübələri nəzərə almadan, yalnız qərbdə cəmlənən təcrübəyə istinad etmək yəqin ki, alınmaz, *
güman etmək olar ki, dünya birliyinin bu vəziy>'ətdən az və ya çox dərəcədə ləyaqətlə çıxmasına ümid yeri qalır. Bizim bütün işlərimizin təməlində və mərkəzində insan amili dayanır - bu hər bir dövlət üçün ən vacib yanaşmadır. Hər şey insan üçün edilir - onun azadlığı, təhlükəsizliyi, sağlamlığı, işlə təmin edilməsi rahat yaşaması dövlətin başlıca qayğısıdır. Etiraf edək ki, bu mövzuda çox danışa bilərdik. Ancaq qorxuruq ki, oxuculardan kimsə bizə Əlişir Nəvainin iki misrasını xatırlatsın: “İnsan üçün gözəl olan doğru, rəvan danışıqdır. Ancaq doğru danışıq da qısa olsa yaraşıqdır.” Odur ki, diqqətinizə görə minnətdarıq! 435 Yaşar Əhmədov AzərHətəmov Ədəbiyyat 1.
Heydər Əliyev. Dinimiz xalqımızın milli-mənəvi sərvətidir, Bakı, 1999, 2.
Bakı, 1997, 3.
Əliyev İ, XXI əsrin Humanitar Çağınşlan / Bakı: Moskva: 2011.
4.
Heydər Əliyev siyasəti: Tolerantlıq: çıxışlar, nitqlər, görüşlər, təbriklər Bakı, 2015 5.
Heydər Əliyev və Azərbaycanda din siyasəti: gerçəkliklər və perspektivlər, Bakı, 2007. 6.
tələbləri, Bakı, 2012 7.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası (Maddələr 21,25,44, 45), Bakı, 1995. 8.
azsaylı xalqlar və etnik qrupların hüquq və azadhqlanmn qorunması, dil və mədəniyyətinin inkişafına dövlət yardımı haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 16 sentyabr 1992-ci il tarixli Fərmanı 9.
Cinayət-Prosessual məcəlləsi (283 maddə “Milli, irqi, sosial və ya dini nifrət və düşmənçiliyin salınması”) 10.
Çərçivə Konvensiyası” (Azərbaycan hökuməti tərəfindən 1995-ci il fevralın I-də imzalanmış və 2000-ci il 16 iyun tarixli Qanunla ratifikasiya edilmişdir) 11.
Azərbaycan Respublikasının UNESKO-nun “Mədənİ ozünüifadə müxtəlifliyinin qorunması və təşviqinə dair” Konvensiyasına qoşulmasına dair 26 noyabr 2009-cu il tarixli Qanunu 436
Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət 12.
“Azərbaycan Respublikasında insan
hüquq və
azadlıqlarının müdafiəsinin səmərəliliyini artırmaq sahəsində Milli Fəaliyyət Proqramı” (27 dekabr 2011-ci il tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş) 13.
“Deportasiya olunmuş şəxslərin, milli azlıqlann və xalqlann hüquqlanmn bərpası ilə bağlı məsələlərə dair Sazişin təsdiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 8 oktyabr 1996-cı il tarixli Qanunu 14.
Dözümlülük prinsipləri haqqında Bəyannamə. UNESCO, 16 noyabr 1995-ci il, Tolerantlıq (sənədlər, konsepsiyalar) Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət komitəsi tərəfindən nəşr olunmuşdur. Bakı, 2014. 15.
haqqında Beynəlxalq Konvensiyaya qoşulmaq barədə”, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 31 may 1996-cı il tarixli Qanunu, 16.
Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin bülleteni. Ks 10,2004. 1 y.Dinlərarast dialoq: qarşılıqlı anlaşmadan birgə əməkdaşlığa doğru: Beynəlxalq konfrans. Bakı, 6-7 noyabr 2009: 60 il-Bakı,2010. 18.
konfransın tezisləri 9-10 noyabr Bakı, 2009. 19.
Müasir dövrdə Azərbaycanda sosial-iqtisadi və mənəvi inkişafm harmoniyası: I virtual dəyirmi masa, 2014: IV Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu ərəfəsində /Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi;.- Bakı, 2015. 20.
“Multikulturalizmin müqayisəli tədqiqləri: nəzəriyyədən humanist təcrübəyə doğru” mövzusunda dəyirmi masanın proqramı: 03 oktyabr 2014-cü il.- Bakı, 2014. 21.
Gürcüstan qanunvericiliyi Bakı, 2008. 22.
IV Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu ərəfəsində / Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi.- Bakı, 2015.
Yaşar Əhmədov AzərHətəmov 23.
Azərbaycanda dini mədəniyyətin, tolerantlığın, dinlər- arası və mədəniyyətlərarası dialoqun təbliğinin gücləndirilməsinə dair əlavə tədbirlər haqqında: Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, 18 yanvar 2014-cü il /İlham Əliyev //Azərbaycan.- 2014.-19 yanvar. 24.
Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin yaradılması haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı, 15 may 2014-cü il /İlham Əliyev //Azərbaycan,- 2014,- 16 may.
25.
2016-cı ilin Azərbaycan Respublikasında “Multikulturalizm ili” elan edilməsi haqqında: Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, 11 yanvar 2016-cı il //Azərbaycan.- 2016.-12 yanvar.- S.6; Mədəniyyət-2016,- 13 yanvar. 26.
“2016-C! ilin Azərbaycan Respublikasında “Multikulturalizm ili” elan edilməsinə dair Tədbirlər Planı”nm təsdiq edilməsi haqqında: Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, 11 mart 2016-ci il /İlham Əliyev //Azərbaycan.- 2016,-12 mart. 27.
2016-cı
ilin Azərbaycan Respublikasında “Multikulturalizm ili” elan edilməsinə dair Tədbirlər Planı: Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2016-cı il 11 mart tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmişdir //Azərbaycan,- 2016.- 12 mart. 29.
(İslam dininin timsalında 1920-2000-ci illər), Bakı, 2002. 30.
Orucov H. Azərbaycanda din: ən qədim dövrdən bu günədək, Bakı, 2012. 31.
Qurbanov Ə. Beynəlxalq münasibətlərdə din-islam amili, Bakı, 2000. 32.
Dövlət və din jurnalı. Noyabr, 2006. 34.
- Bakı: BBMM, 2016.- Kitab I.- 288 s. 35.
Azərbaycanda ənənəvi din.- Bakı, 2014. 36.
438 Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət 37.
Əhədova S. Müasir dünyada modəniyyətlərarası münasibətlər: [monoq.] Bakı: 2014. 38.
Əmirəliyeva İ. Ali məktəb tələbələrində tolerantlığın formalaşdırılması; ped. üzrə fəls. d-ru elmi dər. al. üçün təq. ed. dis-nm avtoreferatı: 5804.01 / Bakı, 2015. 39.
dəyərlərin inkişaf xüsusiyyətləri: [monoqrafiya], Bakı, 2014. 40.
Hüseynov S. Azərbaycanda dini tolerantlıq mədəniyyəti: tarix və müasirlik Bakı:, 2012. 41.
Məsimoğlu İ. Haputlular Bakı, 2010. 42.
müxtəlifliyi; Gender, din və mənəviyyat, Bakı, 2012. 43.
Mirzəzadə R. Multikulturalizm siyasəti: Din və gender dialoqunda Bakı:, 2013. 44.
Mustafayev A. İngilyorların maddi mədəniyyəti (tarixi- etnoqrafık tədqiqat) B, 2005. 45.
Azərbaycan folkloru antologiyası Bakı, 2005. - C.XIII: Şəki, Qəbələ, Oğuz, Qax, Zaqatala, Balakən, folkloru. 46.
Azsaylı xalqların folkloru Bakı, 2014.- K.l. 47.
azlıqları (tarix və müasirlik) B, 2000. 48.
Cavadov Q. Udilər; Tarixi-etnoqrafık tədqiqat Bakı, 1996. 49.
Haciəli Ş. Şimal-Qərbi Azərbaycan: İngiloylar: [monoqrafiya] K.l: Ən qədim zamanlardan XII əsrin ortalannadək.- Bakı, 2007. 50.
oçerk Bakı, 2008. 51.
Hüseynov Y. Azərbaycanda dini tolerantlıq mədəniyyəti: tarix və müasirlik Bakı,2012 52.
Nəsibov E. İnkişaf və sülh ideyaları.- Bakı, 2014.- K.5. 53.
N. Azərbaycanda birgəyaşayış və
multikulturalizm [Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi].- Bakı, 2015. 439
Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət 54.
Mükərrəmoğlu, M. Azərbaycan dünyada sivilizasiya- lararası dialoq və multikulturalizm mərkəzinə çevrilmişdi /Xalq qəzeti.- 2014,- 12 aprel. 55.
Azərbaycam dünyada multikulturalizm mərkəzi kimi tanıtmaq təşəbbüsü real həllini tapacaq:” 70. Multikulturalizm həyat tərzimizdir /525-ci qəzet.- 2015.- 20 mart. 71.
Nəbiyev, V. Azərbaycan Xalq Cürnhuriyyəti dövründə multikulturalizm siyasəti //Zaman.- 2015.- 23 oktyabr. 72.
Nəsirov, E. Multikulturalizm ölkələrin həyat tərzinə çevrilə- çəkmi? //Xalq qəzeti.- 2015.- 4 iyun. 73.
Nəsirov, E. Multikulturalizm və tolerantlıq ideyalarının təntənəsi //Xalq qəzeti.- 2015.- 25 dekabr. 74.
Ömərov, V. Azərbaycan cəmiyyətində insan hüquqlan və multikulturalizm//Səs.-2015.-1 oktyabr. 75.
Ömərov, V. Multikulturalizm vətəndaş cəmiyyətinin əsas xüsusiyyətidir //Səs.- 2014.-8 avqust. 76.
Sadıqova, X. Azərbaycan multikulturalizm siyasətində nümunəvi modeldir //Zaman.- 2015.- 20 yanvar. 77.
Sarıyeva, İ. Azərbaycan multikulturalizmin əsas mə- kanlanndan biridir//Bakı xəbər.- 2014.- 24 fevral. 78.
Turqut,
T. Azərbaycan sabitlik, inkişaf
və multikulturalizm məkanıdır //İki sahil.- 2015.- 24 noyabr. 79.
inkişafın mühüm dayaqlarından biridir //Azərbaycan.- 2015.-5 mart.
80.
üepBafl Bceoömaa nepenncb P OCCHHCKOH HMnepHH 1897 rofla. FI OÄ pe^aKUMen H.A.TpoHHmiKoro.x. LXIII. T H ^ I - jiHC, 1904. 81.
ənənələrinin təbliğində kitabxanaların rolu. Respublikanın kütləvi və ixtisas-laşdmimış kitabxanaları. Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemləri üçün metodik vəsait Bakı-2012
442
Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət Mündəricat 1.
Multikultuiralizm cəmiyyətin həyat tərzidir ....................... 4 2.
Multikulturalizmin modelləri ........................................... 23 3.
İslam və Qərb multikulturalizmi ...il. ............................ 75 4.
Multikulturalizmin Azərbaycan modeli ........................... 90 5.
Multikulturalizm Azərbaycanın dövlət siyasətidir .... 149 6.
Multikulturalizm çoxmədəniyyətlilikdir .................... 175 7.
Tolerantlıq - milli-mədəni, mənəvi dəyərlər və tarixi ənənələrlə bağlı sərvətdir.../ ............................................ 204 8.
9.
Heydər Əliyev - Azərbaycan multikulturalizminin siyasi banisidir ..... ...................................................... 318 10.
Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi ................. 341 11.
12.
Qloballaşma və multikulturalizm .; .............................. 415 Ədəbiyyat ...................................................................... 436 443 Yaşar Əhmədov Azər Hətəmov Multikulturalizm... fəlsəfi lüğət (D^rs vəsaiti) Çapa imzalanmışdır: 10.05.2017. Kağız formatı 60x84 ‘/,4
Çap vereqi 27,75. Qiyməti müqavilə ile. Yüklə 2,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|