Rəy verən: f.ü. f d. dos. Fazil Rüstəmov
Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət
Yüklə 2,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət
Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət madan, eyni zamanda “titul millətinə” münasibətin iqtisadi və siyasi-hüquq vəziyyəti nəzərə alınmadan aparılır; *
milli azlıqlann və “titul millətin” vəziyyətindəki fərqliliklərin təhlili milli və konfensional münasibətlərin obyektiv mənzərisinin üzə çıxarılmasım qəbul etməyə və daha sonra inkişah etmiş müasir Qərb dövlətlərində multikulturalizmi inkar etməyə, yaranmış problemlərin həllinin yeni modellərinin seçilməsinə kömək edərdi; *
ortalarından multikulturalizm ideologiyası qarşısında geriləyən, onun dominantı olaraq etnomilli əsas və müxtəlif mühacir qruplardan ibarət “əritmə qazanı” kimi anlaşılmasılmasmdan irəli gəlir;
*
“etnik qrupların nümayəndələri ümumi əhval-ruhiyyəyə və ölkənin dəyərlərinə uyğundurlarsa yad görsənmirlər”, yəni kontekstin çərçivəsindən çıxmayaraq, müəyyən əsas sosial zəmində etnokulturoloji fərqlər möhkəmləndirilir (bu görüntünü Neysbitin “Meqatrendlər” əsərində Amerika cəmiyyətinin timsalında izləmək olar). -
Bu münasibət multikulturalistin açıq-aşkar irqçi kimi xarakterizə olunmamasında da özünü göstərir - belə ki, “multikulturalistin Başqasının özəlliyinə hörməti özünün üstünlüyünü təsdiq etmə formasıdır”. -
dövri mətbuatın humanitar istiqamətlərində ən çox işlədilən termindir. -
mərkəzindədir, çünki müasir mədəniyyətə səciyyəvi olan mücərrəd mühakimə növünü ifadə edir. -
hörmət tələb edən, bir çox mədəniyyətli qlobal birliyin yaranmasım nəzərdə tutan postmodern proqramının tərkib hissəsi hesab edilir - bu fikrin özünəməxsus təfsiri multikulturalizm konsepsiyasının özülü olan sinqulyarlıqlar nəzəriyyəsinin əsasını təşkil edir.
Yaşar Əhmədov Azər Hətəmov -
Hakim intellektual paradiqmantn əvəzlənməsi mədəni kodlann və dəyərlər sisteminin dəyişməsi ilə səciyyələnən bir mədəni kontekstdən digər kontekstə keçmək deməkdir. -
Bu nöqteyi-nəzərdən postmodernin səciyyəvi xüsusiyyəti kimi çıxış edən Nitşenin “dəyərlərin yenidən qiymətləndirilməsi” və ya dəyərlərə təkrar baxılması prinsipi aktuallaşır - onu həm də “postmodernizmin dəyərlər sindromu” adlandırırlar. -
mikro, başqa sözlə şəxsi və ictimai səviyyədə dünyagörüşlərin dəyişməsi ilə ifadə olunur. -
plüralizmi ilə şərtlənən cəmiyyətin çox mədəniyyətlilik anlayışına əsaslanan yeni
mədəniyyətin qurulmasına yönəldilmişdir. -
Bugünkü sosio-mədəni şəraiti mədəniyyətin “klassik” modelinin və yüksək nümunələrin aradan qaldıniması kimi səciyyələndirmək olar. -
Çox yayılmış iddialardan biri, multikulturalizmin postmodernin mədəni vəziyyətini əks etdirməsidir. -
olan ümumi məxrəcə gətirmədən imtinadır və multikulturalizmin mədəniyyət modelinin inkişafın mərkəzləşmiş vektorunun aradan qaldırılmasını, fərqli mədəniyyət formalarının deiyerarxizasiyası və qanuniləşdirilməsini nəzərdə tutmasıdır. -
dəyər istiqamətləri ilə hanahəngdir. -
Multikulturalist diskursunun postmodemist formasını Eynilik ritorikasının yerini alan difference ritorikası ifadə edir və bunun başlıca əhəmiyyəti Derrida və Delyoz tərəfindən qeyd edilirdi. -
Multikulturalizmin bü günkü vəziyyəti dialoqu nəzərdə tutur, multikulturalizm özü isə qarşılıqlı əlaqənin yeni fəlsəfəsi kimi qiymətləndirilir.
Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət -
Martin Buberdən tutmuş Mixail Baxtinə qədər “dialo- gizm” ideyaları, “dialoq fəlsəfəsi” əsasında yaranan Emmanuel Levinasın “başqalıq” konsepsiyası bu baxışın əsası ola bilər. -
Etnik, milli mədəniyyətin, alt mədəniyyətlərin polifo- niyası müxtəlif yaranma xassəsinə, müxtəlif təşkilat və fəaliyyət üsullanna görə yeni mədəni kontekstdə leqitimləşir. -
Mədəni plüralizm siyasəti etno-linqvistik və etno-dini qrupiann arasındakı “dialoq”un təşviqində və həm də təbiətcə etnik mənsubiyyətdən üstün olan ümumi kommunikasiya məkanının formalaşmasında görünür. -
müxalifətin “real, natamam problem, “yad həqiqət” kimi anlaşılması və buna görə də özünün “doğma” həqiqətinin açıq, tamamlanmamış kimi başa düşülməsi” ön plana çıxır. -
Plüralist cəmiyyətin kommunikativ mədəniyyətinin nailiyyəti dialoq, dəyər konsensuslann qurulması ilə şəxsi nor- mativlik hüdudlarının aşılmasında görülür. -
Meynstrim mədəniyyətinin hakimliyinə yönəlmə təbii hal kimi ambivalentliyin və fərqlərin mövcudluğunun qəbul edilməsinin posmodemist mühakiməsi ilə, yəni yanaşma tolerantlığı ilə aradan götürülür. -
təsnifat cədvəlinin mədəniyyət formaları üçün istifadəsini və ortaq məxrəcə gətirilmələrini istisna edir. -
determinliyin həm çoxluğunu, həm də vəhdətini təşkil edən postmodern mədəniyyətinin rizomatikliyi ilə bağlayırlar. -
tolerantlığa yönəlimi i dünyagörüşü mövqeyidir. -
“Özgə”ni sadəcə “başqa”sına çevirən multikulturalizm konteksti hər bir mədəni vahidin ictimai yaşama mühitinin mental sərhədlərinə hörməti nəzərdə tutur. -
Multikulturalizm!n postmodernin fəlsəfi əsaslarla həma- həngliyi ön plana çəkilən subyektdə (dividdə) ifadə olunur. 411 Yüklə 2,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|