Rəy verənlər: f e. d prof. Ş. M. Məmmədov
Yüklə 3,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
çürümüşdür. Yalnız sümük qalıqları qalmışdır - hətta sümüklərin tamam yox olması, qəbirlərdən əsər - əlamət qalmaması şəraitində dirilmənin olacağına inamın xristianlarda qalması təəccüb doğurur. Qəbirlərin əksəriyyəti iki yüz - üç yüz il qalır - sonra hamısı dağılıb gedir - bu gün dağıdılan qəbirstanlıq, köşurulən məzarlar, sökülən qəbirlərdəki sümüklərin hamısının yığılıb bir qəbirdə dəfn edilməsi ilə bağlı çoxlu faktlar var. Ancaq möminlər heç bir kəs əks arqumentə qulaq asmaq istəmirlər. Onlar əmindirlər ki, ölənlər nə vaxtsa diriləcək və əbədi yaşayacaqlar - həm də bədənləri ilə birlikdə yaşayacaqlar. Təcrübə göstərir ki, bədən əriyib torpağa qarışır, onun bərpa olunması qeyri-mümkün olur. Dirilməyə inam xristianlığın məhək daşı olsa da İndidə onun təsviri yoxdur. Orada yalnız deyilir ki, qiyamət günü bütün xristianlar diriləcək - həm möminlər, həm də günahı olanlar diriləcəkdir. Kilsədə də bu məsələ ilə bağlı vahid mühakimə yoxdur. Məsələn, bəzi din xadimləri deyir ki, adamlar rəhmətə getdikləri yerdə, o görkəmdə diriləcəklər; başqaları yeni bədənin cavan olacağını söyləyirlər. Bu günə qədər bu məsələ ilə bağlı vahid fikir formalaşmamışdır - fikir ayrılıqlarına baxmayaraq kilsə öz davamçılarının diriləcəyi ideyasını təbliğ edir. Pravoslav kilsəsinə görə,ölüm həyatın dayanması olmayıb ruhun və bədənin ayrılmasıdır,onlar sonradan mütləq birləşəcəklər. Dirilən adamın bədəninin necə olacağı ilə bağlı mübahisələr səngimək bilmir. Bəzi din xadimlərinə görə dirilənlərin bədəni indiki adamların bədəni kimi olmayacaq, insan bədəni nə vaxt keçdikcə dəyişikliyə uğrayır, geynilən paltar da dəyişir. Uzun müddət yaşanan bədən zəifləyir, xəstəliyə məruz qalır. Allah onları ölüm vaxtı olduğu halda yarada bilməz. Onlar etiraf edirlər ki, bədən torpaqda çürüyür, o bitkilərə, torpağa qarışır. Ölənlərin atomları başqa canlıların yaranmasında istifadə olunduğundan onun yenidən bir yerə yığılması qeyri - mümkündür - hər hansı bir atom istənilən dirilmiş adam üçün istifadə oluna bilər. İnsanın bədəninin 466
yenidən bərpa edilməsinə inanmayan bu din xadimləri - xüsusən də müqəddəs yeqonistlər - “arxalarınca bütün körpüləri yandırmağa” cəsarət etmir və dirilmə ideyasından imtina etmirlər. Onların fikrincə yeni yaranan bədən öz xassəsinə görə əvvəlkindən fərqlənəcəkdir. Yeqonistlərin Allahın imkanlarına inamları böyükdür - onlar inanırlar ki, dinlərin ümumi xarakterləri çox da dəyişməyəcəkdir - belə ki, Allahın insanlara həqiqi məhəbbəti güclüdür. İslama görə bütün insanlar diriləcək. Ancaq günahı olan müsəlmanın cəhənnəmdən cənnətə keçməsi ehtimalı çoxdur. Qeyri - müsəlman günahkarlar isə əbədi olaraq cəhənnəmdə qalacaqlar. İnsanların əbədi həyata olan inamını saxlamaq üçün bu gün də müxtəlif təriqətlər yaradılır. Onlar bir - birindən fərqli fikirlər söyləsələr də onları bir ideya birləşdirir: dirilmə vədi. Ancaq burada da müəyyən şərtlər qoyulur: birincisi, heç də bütün möminlər yox, yalnız onların kilsəsinə qulluq edənlər diriləcəklər; ikincisi,dirilmə hələ özlüyündə heç nə demək deyildir, belə ki, dirilən adamların taleyi Məşhər ayağında, qiyamət günündən sonra bilinəcəkdir - yalnız seçilmiş adamlar cənnətə düşə biləcəklər - başqaları üçün isə o həmişəlik bağlı olacaqdır. Qədim dini təlimlərə əsasən ölən adamın ruhu öz sahibinin ölümündən sonra məhkəmə qarşısında dayanır. Sonrakı dinlərdə - yəhudi, zərdüşt, xristianlıq, islam - məhkəmə prosesi qeyri - müəyyən müddətə təxirə salınır. Bir sıra dinlərdə, xüsusilə xristianlıqda - onun pravoslav təriqətində - bir yox, iki məhkəmə qurulur: ilkin, əvvəlcə olan, əzab,məşəqqət adlanan məhkəmə və yekun,son məhkəmə - bu da qiyamət, kainat məhkəməsi adlanır. İkinci məhkəmənin özünə məxsusluğu ondadır ki, o hər ruh üçün ayrıca keçirilmir - qədim bütpərəstlər, dinlər üçün hər ruh üçün ayrıca məhkəmə xarakterik olunmuşdur ~ nə vaxtsa Yerdə yaşayan bütün ruhlar üçün birdən məhkəmə təşkil olunur və bu ən ümumi xarakter daşıyır. Bu məhkəmənin digər özünəməxsusluğu ondadır ki, o
467 çox ciddidir, məhkəmə kollegiyası tərəfindən yox, bir hakim, Allah tərəfindən aparılır - o öz simasında prokuroru, vəkili, hakimi birləşdirir - bir hökmü ilə milyardlarla adamın ruhunun taleyini həll edir. Kimi cənnətə, kimi cəhənnəmə göndərməyə o qərar verir. Bu Allah - hakimlərin hər biri - Ahura Mazda, Mitra, Yaxva, İsa, Allah - bütün ruhların taleyini elə həll edir ki, sanki başqa Allah mövcud deyildir. Aydındır ki,bu cür mühüm,necə deyərlər hər bir adamın həyatında olan Kainat hadisəsinə hazırlaşmaq lazımdir. Lakin dini ocaqların əksəriyyəti onu passiv gözləyirlər, çox az halda onun görüşünə son aylar və hətta günlər hazırlaşırlar. Evin, mülkün, var-dövlətin, torpağın - bir sözlə adamları bu həyata bağlayan hər şeyin satılması nəzərdə tutulur. Bununla belə dini məbədlər arasında istisnalıq təşkil edənlər də vardır - İsa peyğəmbərin müqəddəs son günlərinin kilsəsi bu qəbildəndir. Bu kilsə olduqca çətin vəzifəni yerinə yetirməyi öz üzərinə götürmüşdür: - nə vaxtsa yerdə yaşayan bütün adamları dirilməyə hazırlamaq: kilsənin hesablamalarına görə onların sayı 69 milyarddır. Kilsəyə görə İsanın bu diriltməsi üçün ona kömək etmək lazımdır. Kömək bütün bu 69 milyard adamın xaç suyuna salınmasıdır. Ölən adam,xüsusən do yüz illər bundan qabaq ölənləri necə xaç suyuna salmaq olar? - bu sualınız da düzdür. Nə qədər qəribə görünsə bu kilsənin inamına görə yalnız canlı adam yox, həm də ölənin ruhunu xaç suyuna salmaq olar. Söhbət həm də yalnız bu kilsənin qaydası ilə xaç suyuna salmaqdan gedir. Başqa kilsədə xaç suyuna salmanı İsa peyğəmbər qəbul etmir, deməli bu xaç suyuna salma adamlara kömək edə bilməz. Yerin ölmüş sakinlərini tez xaç suyuna salmaq üçün ölənlərlə nigaha da icazə də verilir. Xüsusi rituala əsasən onlar ölülərin mikroflimləşdirilmiş adları ilə nigah bağlayırlar ki, gələcək həyatda bütün bu qadınlar onların hərəmxanalarında olsunlar. Maraqlı odur ki, bütün digər xristian kilsələri özlərini elə aparırlar ki, guya bunların onlara aidiyyatı yoxdur. Hər halda onlardan heç biri (onların sayı üç minə qədərdir), o cümlədən 468
Yüklə 3,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|