Roman, povestlər
Yüklə 3 Mb.
|
506 mikrofonu burdu, xırıltı kəsildi... Fuad mərhumun elmi işlərindən, maraqlı mühazirələrindən danışırdı, onun xatirəsinin qəlblərimizdə əbədi yaşayacağına əmin olduğunu bildirirdi... Birdən adamlar içində Şövqünü gördü... Görünür, Şövqü gecikmişdi: çünki yuxarıda, artırmada deyil, aşağıda idi, özü də lap arxada dayanmışdı. Fuad düşündü ki, Şövqü yaxşı eləyib gəlib, Fuad Salahlının ömrünün axırınacan küsülü qalmışdılarsa da, ölüm hər halda hər şeyi unutdurur. Ölümün böyük gerçəkliyi qarşısında bütün olub-keçən ədavətlərin kin- küdurətin, mübahisə və mülahizələrin puçluğu, heçliyi, yalançı "əhəmiyyəti" çox aydın görünür. Fuadın ağlından bir fikir də keçdi: görəsən, Şövqü qanlıbıçaq düşməni, barışmaz rəqibi haqqında öz kürəkəninin bu cür ağızdolusu danışmasına necə baxacaq, həddən-ziyadə şişirtmə hesab etməyəcək ki bu sözləri? Hər halda Fuad mərhuma verdiyi yüksək qiymətlərdən heç birini azaldası deyildi. Bu gün axır ki, Fuad Salahlı layiq olduğu sözləri eşitməyə haqq qazanmışdı. Əgər eşidə bilsəydi. Fuad:
—Əziz müəllimimiz Fuad Salahlını heç bir zaman unutmayacağıq! — deyə nitqini bitirdi. Nəfəsli orkestr kədərli bir musiqi cümləsi çaldı, dayandı. Sədrlik eləyən rektor mikrofona yanaşdı: —Söz verilir mərhumun dostlarından və həmkarlarından görkəmli sənətkarımız Şövqü Şəfizadəyə... Fuada elə gəldi ki, yer ayağının altından qaçır. Şövqü aramla artırmaya tərəf addımladı. Milçək uçsaydı eşidilərdi. Şövqü sanki nə onu dördgözlə izləyən adamları görür, nə hər tərəfdən şəklənmiş, qulaqların fərqinə varırdı. O, dərin fikirlər, xəyallar aləminə qərq olmuşdu. Yavaş-yavaş artırmaya qalxdı, təmkinlə mikrofona yanaşdı, bir müddət susdu, danışmadı. Sonra: —Yoldaşlar! — dedi — hörmətli sədr mənə söz verəndə məni Fuad Salahlının dostu adlandırdı. Qırx ildən artıq bir 507 müddətdə mən bu dostluqla fəxr etmişəm. Doğrudur-bilənlər bilir — mübahisələrimiz, bir-birimizdən giley-güzarımız, incikliyimiz də olub, küsüb-barışmışıq da, rəhmətliklə... Amma mən həmişə onun mərdliyini, kişiliyini, professional namusunu, partiyaya, xalqa sədaqətini gənclərimiz üçün, elə hamımız üçün örnək bilmişəm. Burda Fuad Salahlının əməyinə, işinə yüksək qiymət verdilər. Mən deməliyəm ki, yoldaşlar, nə qədər yüksək qiymət verildisə də, bu azdır, Fuad Salahlı daha böyük sözlərə, daha yüksək təriflərə layiq bir adam idi... Qadın hönkürtüsü eşidildi. Solmaz dözə bilməyib bərkdən hönkürürdü. Şövqü ona tərəf çevrildi: —Əziz bacımız, Fuad Salahlının vəfalı rəfiqəsi... Solmaz xanım, inanın ki, sizin bu böyük dərdinizə sizin qədər biz də yanırıq. — Solmaz daha da bərkdən hönkürdü, Şövqünün də səsi titrədi! — Heç vaxt... heç vaxt, — dedi — biz Fuad Salahlı qardaşımızı unutmarıq. Rahat yat, qardaşım, qoy ana vətən torpağı səninçün pərqu döşək olsun... Solmazı kənara çəkdilər, su verdilər içməyə. Fuadın yadına düşdü ki, Salahlını işdən çıxardanda, deyirlər səkkiz ay Solmazın puluna dolanıblar. Dədə-babadan az-çox nəyi qalıbmışsa satıb... Şövqü susdu, dəsmal çıxardıb gözlərini sildi: —Bizim Fuad Salahlı, — deyə sözünə davam elədi, — lakin bu zaman mikrofon nədənsə ulamağa başladı — qulaqbatıran, aramsız, uzun, cingiltili bir səs yüksəldikcə yüksəldi. Vızbaş oğlan sıçrayıb mikrofonun yanına çıxdı, onu ora-bura hərlədi, qurdaladı, aşağı-yuxarı dartdı. Uğultu kəsildi, Şövqü nitqini davam elədi, amma indi də mikrofon onun sözlərini əks-səda kimi iki-üç dəfə təkrar edirdi: —Yoldaşlar... yoldaşlar... yoldaşlar... Fuad... Fuad... Fuad... Salahlının... Salahlının... Salahlının... xatirəsi... xatirəsi… xatirəsi... qəlbimizdə... qəlbimizdə... qəlbimizdə... həmişə... həmişə... həmişə... yaşayacaq... yaşayacaq... yacaq... yacaq...
508 caq...caq. Şövqü eyni təmkinlə ağır-ağır mikrofondan aralandı, keçib artırmanın bir küncündə dayandı. Nəfəsli orkestr qəmli musiqi cümləsini bir dəfə də çaldı. Vızbaş oğlan mikrofonu bir az da qurdaladı və deyəsən axır ki, sahmana saldı, çünki rektor növbəti natiqə söz verəndə nə əks-səda vardı, nə xırıltı, nə uğultu... Növbəti natiq danışırdı və Fuada elə gəlirdi ki, bütün bu hadisələr qeyri-adi bir reallıqda cərəyan edir, sadəcə mistifikasiyadır, vəssalam... Bütün bu mitinq, bu dəfn mərasimi, çıxışlar — hamısı... Fuad Salahlı da ölüb-eləməyib... Və bütün bu illər arasında ötüb keçənlər də olmayıb heç bir vaxt. Fuad Salahlı institutda ilk gün gördüyü Fuad Salahlıdır, Oqtayla onu — Balaca Fuadı mənzillərinə dəvət edən — dəhlizdə ağac kötüyü, xərəkdə gil, otaqda gips, yarımçıq büstlər, şifonerin altında boruşəkilli "Aleksandr kağızları — layihələr, Motsart, Bax, çit paltarlı arıq Solmaz, konstruktivizm, Korbüze, memarlığın estetik və funksional mahiyyəti haqqında söhbətlər, konyak, limon qabıqları — Fuad Salahlı qırmızı darağını çıxarıb başını darayır, "Kazbek" papirosunu əzib damağına qoyur. Solmaz, çit paltarlı arıq Solmaz biləyinin ardıyla şəvə kimi qara saçlarını gözünün üstündən atır, Fuad Mehdiyev, Fuad — "Balaca Fuad", "adaşım" da o vaxtkı Fuaddır. Keçmişdə dayanıb, durub, donub qalmış Fuad və bu ölüm də yalandır, onun son qətiliyinə inanılası deyil; bu nə isə müvəqqəti, ötəri, keçəri ölümdür — müvəqqəti, keçəri, ötəri nigarançılıq, azar-bezar, dərd-sər olan kimi, bu ölüm də axır-aqibət deyil, dəyişiləsi bir haldır, davamı yenə də həyat olacaq bir aldanışdır... Əlbəttə Fuad, Mehdiyev Fuad axirət aləminə, o dünyaya-filan inanmırdı, amma adaşı Fuadla, Salahlı Fuadla bir daha görüşməyəcəyinə, nahaq olmuş bütün qəbahətləri təshih edə bilməyəcəyinə, danışıb, dərdləşib, anlaşıb arada olan bütün bu hisi-pası birdəfəlik təmizləməyəcəyinə də heç cür inana bilmirdi. Həyatın irili-
Yüklə 3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|