S e t a 1 y ı l l ı ğ ı

596

a r a l ı k   1 1

If we are to talk about a model, it must be the

Camp David model which was imposed in our

region for decades. It is a model that captured

people’s will and gave it to dictators by force.

In the wake of the Arab uprisings and awaken-

ing, two questions rose to the top of Western 

agenda: “Will Turkey become a model?” and “Is

the Islamist threat re-emerging in the Middle

East?” 

In general, these questions aren’t asked out of

curiosity. First of all, the question “whether or 

not Turkey will be a model” is a tired question. 

Those who know a little about Turkey’s history 

and its region also know that there is no sense 

in asking this question. 

Turkey has had a unique experience in moving

from  the  Ottoman  past  to  the  Republic.  This

experience  differs  from  the  Middle  East  but

it also shares some common aspects with the 

Middle East. The Western approach only draws

attention to the different aspects of Turkey from 

Muslim  countries  and  begins  debates  on  the

model  accordingly.  The  majority  of  the  Islam

vs.  secularism,  Islam  and  democracy  debates

regarding Turkey tries to compare the Turkish 

experience  with  the  Western  one  rather  than

trying to understand the Turkish experience on

its own. 

The ones who carry out these debates neither 

grasp the history of the transition from the Ot-

toman era to the Republic nor interpret the his-

torical roots of the deep transformation Turkey 

has undergone in the last decade. They consider 

naive positivist Western readings of Turkey as 

sound analyses. These approaches not only pre-

vent them from understanding Turkey but also 

cause them to adopt ambiguous approaches to-

ward the Middle East.

Similarly,  the  “Islamist  threat”  discourse  is

based on an ordinary conception of history 

and politics. They prefer to consider the terror-

ism issue within the Islamist threat rather than

dealing with it alone. The ones who didn’t hesi-

tate to protect the dictators who clearly fought 

against democracy in our region for a half cen-

tury think that they can suppress or tame the 

first democratization wave with their “Islamist

threat” discourse.

SETA YORUM

Overused Questions on 

Model and Threat

The old order in the Middle East was really a model. It turned countries into a dum-

ping ground for dictators, who were copied and pasted despite each country’s nu-

ances and diversity. 

TAHA ÖZHAN

arap baharı ve türk dış politikası

---

597

a r a p   b a h a r ı   v e   t ü r k   d ı ş   p o l i t i k a s ı

In  fact  the  debates about models and threats 

provide us with good examples in order to un-

derstand the patterns of the Western political 

mind. It has two main axes: “monotypism” and

injustice. A model is by definition something 

designed to imitate or copy. Models ignore dif-

ferences or identities. Models are soulless and

unconscious. When a model is copied, the will 

of both the one who invented this model and 

the one who will use this model is meaningless. 

To invent, export and copy a model for societies

is typical positivist social engineering. Turkey – 

thanks to the deep transformation it has under-

gone – and Muslim countries – thanks to their

uprisings and awakening – have already proved 

that they are conscious and strong-willed. The 

Western debates regarding models date back to 

the Cold War period. The West that failed to re-

linquish the Soviet or U.S. model of the Cold

War mindset today looks at the Muslim world

from the same perspective. 

If we are to talk about a model, it must be the

Camp David model which was imposed in our

region for decades. It is a model that captured

people’s will and gave it to dictators by force. 

The old order in the Middle East was really a

model.  It  turned  countries  into  a  dumping

ground for dictators, who were copied and 

pasted despite each country’s nuances and di-

versity. The awakening we witness today throws 

the models of the old order into history’s grave-

yard. That’s the real issue worthy of discussion.

Hurriyet Daily News, 16.12.2011

arap baharı ve türk dış politikası

ARALIK 2011 - 

İsyanın ve etkilerinin sürdüğü Arap coğrafyasında Aralık ayı boyunca yoğun 

gelişmeler devam etti. Mübarek sonrasında Yüksek Askeri Konsey’in yönettiği Mısır’da ikinci 

geçiş hükümeti El Ganzuri liderliğinde kuruldu. Yemen’de Körfez Planı doğrultusunda Salih’in 

yetkilerini devretmesine ve yeni hükümetin kurulmasına karşın, sorunlarına köklü çözüm bek-

leyen halkın protestoları hız kesmedi. Libya’da ise istikrarı sağlamaya çalışan geçiş hükümeti, 

hem silah bırakmayan eski isyancılarla, hem de dondurulan malvarlığının neden olduğu eko-

nomik sıkıntılarla mücadele etti. Tunus’ta seçimler sonrasında kurulan yeni hükümet Hamadi 

Cibali liderliğinde göreve başladı. Türkiye’nin bölgeyle olan teması da devam etti. Başbakan 

Erdoğan, 17 Aralık’ta Libya UGK lideri Abdülcelil’i kabul ederken, 23 Aralık’ta Tunus Ennahda 

Partisi lideri Gannuşi ile görüştü.

---

598

a r a l ı k   1 1

Arap Baharı’nın getirdiği değişim rüzgârının 

Türk dış politikasını hangi sulara götürdüğü 

bugünlerde yoğun olarak tartışılmakta. Başta 

Washington olmak üzere Batı başkentlerinde 

Türkiye’nin  Libya  müdahalesindeki  işbirliği,

NATO füze radar sisteminin yerleştirilmesinin

kabulü ve Suriye’ye baskı uygulaması “eksen 

kayması” tartışmasının üstünü örttü. Aynı za-

manda, birçok uzman komşularla sıfır sorun 

arayışının bittiğine ve Türkiye’nin etrafında 

güvenlik ve istikrar açısından daha sorunlu bir 

bölgenin ortaya çıktığına işaret etmekte. 

İlginç olan, farklı siyasal pozisyonların AK Par-

ti Hükümetinin son dönem Suriye ve İran dış 

politikasının yönü noktasında ortak bir kanaat-

te birleşmeleridir. Bu bağlamda Arap devrimle-

rinin yeniden şekillendirdiği Ortadoğu’da Tür-

kiye ve ABD’nin perspektiflerinin örtüştüğü ve 

ilişkilerin “altın çağını” yaşadığı tespiti sıklıkla 

gündeme  gelmektedir.  2011  sonunda  Irak’tan

çekilecek ABD’nin Başkan yardımcısı Biden’ın 

Başbakan Erdoğan’ı ziyareti ve görüşmeden ak-

tardığı samimi izlenimler bu ilişkinin mahiyeti-

ni gösteren birçok örnekten sadece biri. 

Türkiye-ABD yakınlaşması

Arap devrimlerinin getirdiği Türkiye-ABD ya-

kınlaşmasını ele alan ilk pozisyon, İran’a karşı 

güçlenmesi arzu edilen bölgesel güç olarak 

Türkiye’nin “meta bir tercih” yaparak geleneksel 

Batı ittifakı limanına demirlemesi gerektiğini 

iddia etmektedir. Bu iddia Türkiye’nin yeni dö-

nemdeki kazanımlarının akacağı mecrayı ga-

ranti altına almaya dönük bir iddiadır. Bu yak-

laşıma göre, Türkiye nasıl ki 1950’lerin ikinci 

yarısından sonra DP öncülüğünde Ortadoğu’da

aktivitist bir tutum takınmış ve bu aktivizmini 

de Batı ittifakının menfaatlerine endekslemişse, 

şimdi de benzer bir politika ortaya konmalıdır. 

Bu çerçevede Türkiye’nin komşularındaki çatış-

ma, istikrarsızlık ve güvenlik sorunlarını Batı 

SETA YORUM

Dış Politikada Örtüşen 

Gündemler ve Özerklik 

Sorunu

Ortadoğu’daki düzeninin bizzat bölge ülkeleri tarafından kurulmasını isteyen Türki-

ye, kendi özerkliğini artıracak yeni bir dengenin peşinde.

BURHANETTIN DURAN

---