S, Qorayevning «Toponimika» qo'llanmasi toponimikaning ilmiy-nazariy asoslariga feamda O'zbekiston toponimiyasiga bag'ishlangan va shubhasiz, ijtimoiy hajitda gujnanitar fanJaming eng dolzarb

suq  – 

«bozor» va forscha-tojikcha 

ban  – 

«qarovchi», «boquvchi», ya'ni 

suqbon 

«bozor qorovuli» deb izohlanmoqda. 

Sergeli  (Sirg'ali)  –  Toshkent  viloyati  tumanlaridan  biri.  Sergeli  qozoqlarning 

qabilalar  ittifoqi.  XIX  asr  oxiri  –  XX  asr  boshlarida  sergeliliklarning  ko'pchiligi 

Janubiy  Qozog'iston  hududida,  qisman  Toshkent  vohasida  yashagan. 

Sirg'ali 

urug'i 

o'zbeklar tarkibida ham bo'lgan. 

Salor  –  Bo'zsuvdan  boshlanadigan  kanal.  Bu  kanal  XV-XVI  asrlar  vaqf 

hujjatlarida  Ro'dak,  ya'ni  «daryocha»  deb  ham  atalgan.  Professor  H.Hasanov  kanal 

(ariq) nomi uni 

sipohi salor – 

lashkarboshi qazdirganidan dalolat beradi deydi. 

Salor 

degan tirug' xam bo'lgan. 

Toshkent  so'zining  etimologiyasi  haqida  turli  fikrlar  bayon  etilgan.  Shulardan 

eng  ko'p  tarqalganlari  toponimning  Tosh  (arabcha  — 

hijara, 

yunoncha  — 

petros) 

so'zi  bilan  aloqador,  ya'ni  Toshkent  –  toshqal'a  demakdir.  Ptolemeyning 

«Geografiya»  kitobida  u  Lifivos  Petros  –  «Burj  ul  hijora»  (Tosh  qal'a)  deb  atalgan 

(Beruniy).  «Tarkan  –  Shoshning  ismi.  Uning  asli  Toshkand  bolib,  toshdan  qilingan 

shahar demakdir» (Mahmud Qoshg'ariy). 

Xadra – Shayxontohur dahasidagi mahallalardan biri, endilikda eski shaharning 

markaziy  maydoni.  Tarixchi  Y.G\  G'ulomov  va  folklorshunos  H.T.  Zaripovning 

fikricha, 

haddi  roh 

«yo'lning chekkasi, chegarasi», ya'ni shaharning chekkasi degan 

ma'noni bildiradi. Tilshunos F.A. Abdullayev esa xadra «notekis, past-baland, adirlik 

(yer) demakdir» deydi 

(adrang –

 

adra – xadra).

 

Chilonzor  –  Beshog'och  dahasi  mavzelaridan  biri.  Chinorzor  keyinchalik 

Chilonzor  bo'lib  ketgan.  Ba'zilar  bu  joy  chllon  (jiyda)  o'simligidan  nom  olgan 

deyiladi. Buxoro va Surxondaryo viloyatlarida ham Chilonzor degan qishloqlar bor. 

Chig'atoy  –  Toshkent  mahalla  va  mavzelari  ro'yxatida  bir  necha  marta 

takrorlanadigan  nom.  Chig'atoy  –  Chingizxonning  ikkinchi  o'g'li.  Chig'atoy  ulusi 

aholisi 

chig'atoylar 

deyilgan. Chig'atoy  nomini  G'arbdagi  va  o'rta  Osiyodagi xalqlar 

Chag'atay,  Jag'atay  shaklida  talaffuz  qilib  keladi.  O'zbekiston  va  Tojikistonning 

---

janubidagi katta bir qavm (o'zbeklar va tojiklar) o'zlarini 

chag'atay 

deb hisoblashadi. 

Respublikamizda  Chag'atay  nomli  bir  necha  qishloq  bor.  Demak,  bu  so'z  asli 

chag'atay  (chaqatay)  shaklida  bo'lgan.  Zomin  tumanidagi  qirg'izlar  tilida 

chaqatoy 

«janjalkash»,  «jangari»,  «urishqoq»  degani.  Bu  ham  mazkur  so'zning  o'zbekcha 

shakli haqida o'ylab ko'rish kerakligini ko'rsatadi. 

Shayxontohur  –  Toshkentning  to'rt  dahasidan  biri.  Urbonim  Shayx  Umar 

Bog'istoniy  o'g'li  Shayx  Xovondi  Tohur  (janobi  pok  shayx)  ismli  avliyo  nomi  bilan 

atalgan. 

Shivli  yoki  Shivlimozor  –  Shayxontohur  dahasi  mavzelaridan  biri.  Bu  yerlar 

hozir  ham  Shivli,  shu  yerdan  o'tadigan  ariq  Chovli  deyiladi.  Shivli  bilan  Chovli 

ikkalasi  bir  nom  (bu  fikrni  Muhammad  Solih  ham,  N.G.  Mallitskiy  ham  aytgan). 

Dastlab  mahalla  Shivli,  to'g'rirog'i  Shibli  deb  yuritilgan.  Shibli  (asli  shayx  ismi, 

mozor  nomi)  bora-bora  Chovll  bo'lib  ketgan. 

Shibli 

ismli  ulug'  zotlar,  avliyolar  , 

olimlar  ko'p  o'tgan.  Shibli  so'zi  arabcha  bo'lib  «sherbachcha»  (arslon  bolasi)  

demakdir. 

Eski jo'va – Sebzor dahasidagi mahalla. H. Hasanov bu nomni eskirgan harbiy 

aslahalar (jo'va) ombori ma'nosidadir deydi. Chindan ham jiba (juba) «sovut» degani. 

Fikrimizcha,