yerin təkindən istifadənin başqa növləri) üçün yer təki istifadəçilərinin xüsusi ixtisasını və
təcrübəsini təsdiq edən sənədi (diplom, şəhadətnamə) olmalıdır.
Maddə 10. Ver təkinin istifadəyə verilən sahələri
Faydalı qazmtılan çıxarmaq, faydalı qazıntıların çıxaniması ilə əlaqədar olmayan yeraltı
qurğulan tikmək və istismar etmək, xüsusi mühafizə edilən geoloji obyektləri yaratmaq hüququ
verən xüsusi razılığa müvafiq olaraq yer təki sahəsi istifadəçiyə dağ-mədən ayırması şəklində
verilir. Faydalı qazıntılar yer təkinin geoloji öyrənilməsi ilə eyni vaxtda, yaxud onun ardınca
çıxanlacağı halda da yer təki sahəsi dağ-mədən ayırması şəklində verilir.
Dağ-mədən ayırmasının ilkin hüdudları yerin təkindən istifadəyə xüsusi razılıq verilərkən
müəyyən edilir.
Faydalı qazıntıların çıxaniması və bunlarla əlaqədar olmayan işlərin texniki layihəsi
hazırlandıqdan, ona müəyyən olunmuş qaydada dövlət ekspertizasınm müsbət rəyi alındıqdan,
müvafiq ',ra hakimiyyəti orqanlan ilə razılaşdırıldıqdan sonra dağ-mədən ayırmasının
dəqiqləşdirilmiş hüdudlarını müəyyənləşdirən sənədlər (sahənin hüdudlanmn koordinatlar
cədvəli, planı və səciyyəvi kəsilişlər) xüsusi razılığa daxil edilir və onun ayrılmaz tərkib hissəsi
sayılır.
Xüsusi razılığa uyğun olaraq geoloji Öyrənilmə məqsədilə ayrılan yer təki sahələrinə
dağ-mədən ayırması statusunun verilməsi tələb olunmur. Bu sahələrə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən geoloji ayınna statusu verilir.
Geoloji öyrənilmə üçün verilən yer təki sahəsinin hüdudlan daxilində, eyni zamanda yer
təkinin bir neçə istifadəçisi müəyyən olunmuş qaydada iş apara bilər. Onların qarşıUqh
münasibətləri yerin təki istifadəyə verilərkən xüsusi razılıqda müəyyən edilir.
.Maddə 11. Yerin təkindən istifadənin məhdudlaşdırılması
Yer təkinin ayrı-ayn sahələrindən istifadə ölkə təhlükəsizliyi və ətraf mühitin mühafizəsini
təmin etmək məqsədilə məhdudlaşdırıla, yaxud qadağan edilə bilər.
Əgər yaşayış məntəqələrinin, şəhərətrafı zonalann, sənaye, nəqliyyat və rabitə obyektlərinin
ərazilərində yerin təkindən İstifadə insaniann həyat və sağlamlığına təhlükə törədərsə, təsərrüfat
obyektlərinə və ya ətraf mühitə zərər vurarsa o, qismən və ya tamamilə qadağan edilo bilər.
Xüsusi mühafizə edilən ərazilərdə yerin təkindən bu ərazilərin statusuna və müvafiq
qanunvericiliyə uyğun olaraq istifadə edilir.
Maddə 12. Yerin təkindən istifadənin müddətləri
Yerin təki istifadə üçün müəyyən müddətə və ya daimi verilir.
Yerin təki aşağıdakı müddətlərə verilir:
geoloji öyrənilmə üçün - 5 ilədək müddətə;
faydalı qazmtılann çıxarılması üçün - 25 ilədək müddətə;
göstərilən istifadə növləri birləşdirildikdə - 30 ilədək müddətə.
Faydalı qazmtılann çıxaniması məqsədilə yerin təkindən istifadə müddəti onların
işlənilməsinin yerin təkindən səmərəli istifadəni və onun mühafizəsini təmin edən texniki-iqtisadi
əsaslandınİmasımn nəticəsindən asılı olaraq müəyyən edilir.
Yer təki sahələri faydalı qazmtılann çıxaniması ilə əlaqədar olmayan yeraltı qurğuların
tikintisi və istismarı, xüsusi mühafizə edilən obyektlərin yaradılması və digər məqsədlər üçün
müəyyən müddətə vo ya daimi verilə bilər.
-------------------------------------------- 32
--------------------------------------------
Yerin təkindən istifadə müddətləri istifadə hüququnun verildiyi gündən hesablanır.
Yer təkinin istifadəçisi xüsusi rai:ılıq şərtlərini yerinə yetirərsə, tərəflərin razılığı ilə yerin
təkindən istifadənin müddəti uzadıla bilər.
Maddə 13. Yer təkinin istifadəyə verilməsi
Yerin təki istifadəyə xüsusi razılıq əsasında qanımvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilir.
Yerin təki istifadəyə müsabiqə, hərrac və birbaşa danışıqlar əsasında verilir. Yerin təkinin
istifadəyə birbaşa danışıqlar yolu ilə verilməsi istisna hallarda müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
qərarı əsasında həyata keçirilir.
Xüsusi razılıq yer təkinin geoloji öyronilməsino, ehtiyatlan müvafiq qaydada tosdiq edilmiş
faydalı qazıntı yataqlarının işlonilməsino, dağ-mədən müəssisələri və onlarla bağlı emal
sahoiərinin tullantılanndan istifadə olunmasına, yerin təkindən faydalı qazıntılann çıxaniması ilo
əlaqədar olmayan məqsədlər üçün istifadə edilməsinə, xüsusi mühafizə edilən geoloji obyektlərin
yaradıhnasma, mineraloji, paleontoloji və digər geoloji kolleksiya materiallannın toplanılmasına
və arxeoloji qazıntıların aparıhnasma hüquq verir.
Yerin təkindən istifadə çoxyönümlü (çoxprofilli) olduqda, hüquqi, yaxud fiziki şəxslər bir
neçə xüsusi razılığa malik ola bilərlor.
Xüsusi razılığa görə dövlət rüsumu (5) alınır. Dövlət rüsumunun {5) ıniqdıuını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Elmi-tədqiqat işləri və dövlət proqramlarına əsason aparılan bütün növ geoloji işlər,
zəlzələlərin proqnozlaşdınİması, ətraf mühitin monitorinq inin yaradılması və aparılması, yeraltı
suların rejiminə və balansma nəzarət edilməsi, arxeoloji tədqiqatların aparılması və yer təkinin
bütövlüyünü pozmayan başqa işlər üçün xüsusi razılıq tələb olunmur.
Yer təkinin öyrənilməsinə yönəlmiş işlər geoloji fondda dövlot qeydiyyatına alınır.
Xüsusi razıhq müvafiq icra hakimiyyəti orqanının ve ya torpaq sahibinin yerin təkindən
istifadə məqsədilə (dövlət proqramları üzrə apanlan i.şlər daxil olmaqla) müvafiq torpaq sahəsinin
aynimasına qabaqcadan razıhğı olduqda verilir. Yer tokinin istifadəçisinə torpaq sahəsi yerin
təkindən istifadəyə .xüsusi razılıq verildikdən sonra Azərbaycan Respublikasının torpaq
qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada aynlm
Maddə 14. Yerin təkindən istifadənin dövlət xüsusi ra/ıltq sistemi və onun
vəzifələri
Xüsusi razılıq sistemi yerin təkindən istifadəyə aid materiallarm informasiya, elmi- analitik,
iqtisadi və hüquqi cəhətdən hazırlanıb rəsmiiəşdtrilməsini əhatə edən xüsusi razılıq verilməsinin
vahid qaydasıdır.
Xüsusi razılıq sisteminin vəzifələri aşağıdakılardan ibarətdir;
dağ-mədən sənayesinin və mineral-xammal bazasının inkişafına dair dövlət proqramının
həyata keçirilməsi;
bütün vətəndaşlarm so.sial, iqtisadi, ekoloji və digər mənafelərinin nəzərə alınması;
xüsusi razılıq almaq üçün hüquqi və fiziki şəxslərə bərabər imkanların yaradılması;
yerin təkindən istifadə sahəsində bazar münasibətlərinin inkişafı və inhisarçılıq əleyhinə
siyasətin həyata keçirilməsi;
xüsusi razılıq sahiblərinə lazımi təminatların verilməsi və yerin təkindən istifadədə onlann
hüquqlannın müdafiəsi.
33