Yerin təki haqqında
Azərbaycan Respublikasının Qanunu
(13 fevral 1998-ci il, N9 439-10
Əlavə və dəyişikliklər:
L 22 iyun 1999, M
692-lQD, q.m.t 11.08.1999
2.
5 oktyabr 2001, N? 180-fIQD, q.m.t. 1.12.2001
3.
12 oktyabr 2001, No 204-IIQD, q.m.t. 29.11.2001
4.
23 noyabr 2001, N? 219
5.
30 aprel 2004, Ns 643, q.m.t 23.07.2004
Bu Qanun Azərbaycan Respublikası ərazisində, o cümlədən Xəzər dənizinin (gölünün)
Azərbaycan Respublikasına mənsub bölməsində yer təkinin öyrənilməsi (axtarış, kəşfiyyat),
onun səmərəli istifadəsi, mühafizəsi və görülən işlərin təhlükəsizliyi ilə əlaqədar münasibətləri
tənzimləyir, yerİn təkindən istifadədə dövlətin, yer təki istifadəçilərinin və vətəndaşların
mənafelərinin qorunmasını təmin edir.
I
f ə s i l
Ümumi müddəalar
Maddə 1. Əsas termin və anlayışlar
Bu Qanunda işlədilən əsas termin və anlayışlar aşağıdakılardır;
yerin təki - yer qabığının yer səthindən və ya torpaq qatından, sututarların dibindən aşağıda
yerləşən, öyrənilməsi və istifadəsi mümkün olan dəriniiklerədək uzanan süxurlardan, mineral- xammal
ehtiyatlanndan, enerji daşıyıcılarından (neft, qaz və s.), təbii və süni boşluqlardan, geoloji və texnogen
törəmələrdən ibarət hissəsi;
yerin təkindən istifadə münasibətləri - yer təkinin istifedəsi, öyrənilməsi, İşlənilməsi və
mühafizəsi sahəsində münasibətlər;
faydalı qazıntılar - yer qabığmın maddi istehsal sahəsində istifadə edilən təbii mineral törəmələri;
ümumi yayılmış faydalı qa/ıntılar - təbii halda olan və ya cüzi dəyişikliklərə uğramış yerli
təsərrüfat ehtiyaclan üçün istifadə edilən geniş yayılmış faydalı qazıntılar;
texnogen törəmələr - dağ-mədən, emal və digər istehsal sahələrinin yerin səthində və ya yerin
təkində yığılan, tərkibində mineral maddə saxlayan tullantılan;
kern - yer təkinin geoloji kosilişinin öyrənilməsi üçün çıxanlan silindrşəkilli süxur nümunəsi;
dağ-mədən ayırması - faydalı qazıntıların çıxaniması, eləcə də onlarla əlaqədar olmayan
yeraltı qurğuların tikilməsi məqsədilə huquqi və fiziki şəxslərə istifadəyə verilən yer təkinin
hüdudlan.
Maddə 2 . Yerin təkindən istifadənin prinsipləri
Yerin təkindən istifadə aşağıdakı prinsiplərə əsaslanır:
yerin təkindən səmərəli, kompleks və təhlükəsiz istifadənin təmin edilməsi;
ətraf mühitin mühafizəsinin təmin edilməsi;
-------------------------------------------- 28 -------------------------------------------------
mineral-xammal bazasınm genişləndirilməsi və möhkəmləndirilməsi; yerin
təkindən
istifadənin aşkarlıq şəraitində həyata keçirilməsi; yerin təkindən istifadəyə investisiyaların cəlb
edilməsi üçün əlverişli şəraitin yaradılması;
yerin təkindən istifadənin ödənişli olması.
Maddə 3. Yerin təki haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi
Yerin təki haqqında qanunvericilik Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasından, bu
Qanundan, Azərbaycan Respublikasınm dİgər qanunvericilik aktlarmdan və digər beynəlxalq
müqavilələrdən ibarətdir. Energetika ilə bağlı yerin (əkindən istifadə münasibətləri Azərbaycan
Respublikasının müvafiq qanunvericiliyi ilə müəyyən edilən xüsusi qaydalarla tənzimlənir. (3)
Maddə 4. Yerin təki üzərində mülkiyyət hüququ
Azərbaycan Respublikasında yerin təki hər hansı fiziki və ya hüquqi şəxslərin huquq- lanna
xələl gətirmədən Azərbaycan Respublikasına mənsubdur.
Maddə 5. Yer təkinin vahid dövlət fondu
Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerin təki bütünlükdə vahid dövlət fondunu təşkil
edir və bu fonda yer təkinin həm istifadə edilən, həm də istifadə edilməyən hissələri daxildir.
Maddə 6. Yer təkindən istifadə münasibətlərinin tənzimlənməsində dövlət hakimiyyəti
orqanlarının səlahiyyətləri və vəzifələri
Yerin təkindən istifadə münasibətlərinin tənzimlənməsində dövlət aşağıdakı vəzifələri
həyata keçirir:
yerin təki itə bağlı dövlət siyasətini həyata keçirmək: yerin təkindən istifadə məqsədilə
torpaq sahələrini ayırmaq;
yerin təkindən istifadə və onun mühafizəsi, mineral-xammal ehtiyatlarının səmərəli
işlənməsi qaydalarmı müəyyənləşdirir, müvafiq standartlann (normativ və qaydaların), faydalı
qazıntı ehtiyatlarının və proqnoz resurslarmm təsnifatını hazırlayır;
yer təkinin geoloji öyrənilməsinə, istifadəsinə və mühafizəsinə dair beynəlxalq müqavilələri
bağlayır, dövlət lisenziyalaşdırma sistemini tətbiq edir;
yer təki istifadəçilərinin hüquqlarım və yerin təkindən istifadə ilə əlaqədar Azərbaycan
Respublikası vətəndaşlannm mənafelərini qoruyur;
yer təkinin geoloji öyrənilməsi və mineral-xammal bazasmın inkişafı sahəsində dövlət
proqramlarım hazırlayır və həyata keçirir;
yerin təkindən istifadə üzrə haqq ödənilməsi qaydasım müəyyənləşdirir; mineral-xammal
bazasının genişləndirilməsini və yer təkinin geoloji öyrənilməsini maliyyələşdirən dövlət
fondunu formalaşdınr;
yer təkinin geoloji informasiya fondunu formalaşdmr, ondan istifadə qaydasını
müəyyənləşdirir;
yerin təkində kəşf edilmiş faydalı qazıntı ehtiyatlarını və yer təkİnİn xüsusiyyətlərini
qiymətləndirən geoloji informasiyanı dövlət ekspertizasmdan keçirir;
faydalı qazıntı ehtiyatlannm dövlət balansmı və faydalı qazıntı yataqlarının və təzahürlərinin
dövlət kadastnnı aparır;
29