əhalinin həyat və sağlamlığına bilavasitə təhlükə yaranarkən, dərhal işləri dayandırıb insanlann
təhlükəsiz yerə keçirilməsini təmin etməli və müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarına təcili məlumat
verməlidirlər.
Maddə 23. Faydalı qazıntılar yerləşən sahələrdə tikinti işlərinin aparıiması şərtləri
Faydalı qazmtılar yerləşən saliələrdə yaşayış məntəqələrinin, sənaye komplekslərinin və
digər təsərrüfat obyektlərinin layihələşdirilməsinə və tikintisinə dair işlərin apanlması- na, eləcə
de həmin sahələrdə yeraltı qurğuların yerləşdİrilməsinə faydalı qazıntılann çıxa- nlmasımn
mümkünlüyünü və tikinti işlərinin iqtisadi cəhətdən moqsədəuyğunluğunu, habelə dağ-mədən
işlərinin təhlükəsiz aparılmasını və yerli şəraiti nəzərə almaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən icazə verilir.
Yuxanda göstərilən obyektlərin inşasına tikinti işləri apanlacaq salıənin altındakı yerin
təkində faydalı qazmtılar olmadığı halda da müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən icazə
verilir.
Faydalı qazıntılar yerləşən sahələrdə özbaşına apanlan tikinti işləri, onlara qoyulan vəsait,
tikililərin sökülməsinə və sahənin rekultivasiyasına çəkilən xərclər ödənilmədən dayandırılır.
Maddə 24. Faydalı qazıntıların çıxarılması üzrə müəssisələrin və faydalı
qazıntıların çıxaniması ilə əlaqədar olmayan yeraltı qurğuların
ləğv edilməsi və konservasiyası
Xüsusi razılığın qüvvədə olması müddəti başa çatdıqda, yaxud yerin təkindən istifadə
hüququna vaxtından əvvəl xitam ve-rildikdə faydalı qazıntılann çıxarılması üzrə müəssisələr və
faydalı qazıntılarm çıxarılması ilə əlaqədar olmayan yeraltı qurğular ləğv və ya konsen'asiya
edilməlidir.
Bu proses başa çatanadək yer təkinin istifadəçisi bu Qanunla onun öhdəsinə qoyulmuş
məsuliyyəti daşıyır.
Faydalı qazmtılar çıxaran müəssisə tamamilə, ya da qismən ləğv və ya konservasiya
edildikdə dağ-mədən qazmaları və buruq quyuları əhalinin həyat və sağlamlığının
təhlükəsizliyini, ətraf mühitin, binaların və qurğulann mühafizəsini, konservasiya müddəti
ərzində isə həmçinin yatağın, dağ-mədən qazmalanmn və bumq quyularmm salamatlığını təmin
edən vəziyyətə gətirilməlidir.
Faydalı qazıntılar çıxaran müəssisə və ya onun bölməsi, eləcə də faydalı qazıntılann
çıxaniması ilə əlaqədar olmayan yeraltı qurğu ləğv və konservasiya edilorkən geoloji, markşeyder
və digər sənədlər qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada saxlanılır.
Faydalı qazıntılar çıxaran müəssisənin və ya faydalı qazıntılarm çıxarılması ilə əlaqədar
olmayan yeraltı qurğunun ləğv və konservasiya edilməsi müvafiq icra hakimiyyəti orqanları
tərəfindən ləğv və ya konservasiya haqqında akt imzalandıqdan sonra qüvvəyə minir.
Maddə 25. Xüsusi elmi və mədəni əhəmiyyətə malik yer təki
sahələrinin mühafizəsi
Xüsusi elmi və mədəni əhəmiyyətə malik nadir geoloji açılışlar, mineraioji törəmələr,
paleontoloji obyektlər və yer təkinin bu qəbildən olan digər sahələri müəyyən olunmuş qaydada
geoloji qoruqlar, dövlət yasaqhqlan, təbiət və mədəniyyət abidələri elan oluna bilər. Onlann
salamatlığına xələl gətirən hər hansı fəaliyyət qadağandır.
-------------------------------------------- 38
--------------------------------------------
Yerin təkindən istifadə zamanı elm və mədəniyyət üçün maraq doğuran nadir geoloji və
mineroloji törəmələr, meteoritlər, paleontoloji. arxeoloji və digər obyektlər aşkar edilərkən yer
təkinin istifadəçiləri müvafiq sahədə həmin işləri dayandırır və lisenziya verən orqana bu barədə
melumat verir.
I V
f a s i l
Yer təkinin geoloji tədqiqi
Maddə 26. Yer təkinin geoloji tədqiqinə aid əsas tələblər Yer təkinin geoloji tədqiqinə aid əsas
tələblər aşağıdakılardır; yer təkinin geoloji tədqiqinin elmi əsaslandırılması, səmərəliliyi; yer
təkinin geoloji quruluşunun, kəşf edilmiş yataqların işlənilməsinin, eləcə də faydalı qazıntılann
çıxaniması ilə əlaqədar olmayan yeraltı qurğuların tikintisinin və istismannm
dağ-mədən-texniki, hidrogeoloji, ekoloji şəraitinin dolğun öyrənihuəsi;
faydalı qazmtı ehtiyatlanmn, onlann komponentlərinin kəmiyyət və keyfiyyətinin dəqiqliyi,
faydalı qazıntı yataqlannm geoloji-iqtisadi qiymətləndirilməsi;
yer təkinin və ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində qanunvericiliklə müəyyən edilmiş norma
və standartlara əməl olunması;
yer təkinin geoloji tədqiqinin faydalı qazmtılann əsassız itkisinə yol verməyən ve onların
lazımi keyfiyyətini təmin edən metod və üsullarla apaniması;
yerin təkindən çıxarılan süxurlann və faydalı qazmtılann ətraf mühitə zərərli təsir
göstərməmək şərtilə yerləşdirilməsi;
yataqlann işlənilməsi və digər təsərrüfat məqsədləri üçün istifadə oluna biləcək kəşfiyyat
dağ-mədən qazmalarının və quyularmm qorunub saxlanılması, istifadəyə yararsız qazmalannın
və quyularının müəyyənləşdirilmiş qaydada ləğv edilməsi;
yer təkinin geoloji tədqiqi prosesində əldə edilən, gələcəkdə yerin təkindən istifadəyə yararlı
geoloji və texniki sənədlərin, kerain və faydalı qazıntı sınaqları dublikatlannın müəyyən
olunmuş qaydada qorunub saxlanması.
Maddə 27. Dövlət uçotu və dövlət qeydiyyatı
Yer təkinin geoloji öyrənilməsi, faydalı qazmtılann çıxarılması, eləcə də onlhnn çıxa- nlması
ilə əlaqədar olmayan məqsədlər üçün verilən yer təki sahələri və onlarla əlaqədar müvafiq işlər
dövlət uçotuna və dövlət qeydiyyatına alımr.
Dövlət uçotu vo dövlət qeydiyyatı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən vahid sistem
üzrə aparılır.
Dövlət qeydiyyatı olmadan yerin təkindən istifadə ilə əlaqədar işlərin apaniması qadağandır.
Maddə 28. Yer təkinin dövlət geoloji öyrənilməsi
Azərbaycan Respublikasının mineral-xammal bazasının genişləndirilməsini və
möhkəmləndirilməsini təmin etmək məqsədilə müntəzəm olaraq onun ərazisində yer təkinin
dövlət geoloji öyrənilməsi həyata keçirilir.
Dövlət geoloji öyrənilməsinin əsas məqsədi ölkə ərazisində, o cümlədən Xəzər dənizinin
(gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub bölməsində geoloji tədqiqatların və
-------------------------------------------- 39
-----
—
----------------------------------