mineral-xammalın olması ehtimalım elmi əsaslandıran və aşkara çıxaran şəxslər keşfçiler hesab
edilirlər.
Kəşfçüərin hüquqlarını və onlann mükafatlandıniması qaydasını Azərbaycan
Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
y f ^ s i i
Yerin təkindən istifadə münasibətlərinin dövlət
tənzimlənməsi
Maddə 35. Yerin təkindən istifadə münasibətlərinin dövlət
tənzimlənməsinin vəzifələri
Yerin təkindən istifadə münasibətlərinin dövlət tənzimlənməsinin əsas vəzifələri
aşağıdakılardır;
mineral-xammal bazasının yaradılması, ondan səmərəli istifadə və yer təkinin mühafizəsi;
faydalı qazmtılann əsas növlərinin istehsal həcminin müəyyənloşdtrilmesi; mineral-xammal
bazasının inkişafı və faydalı qazıntıların çıxarılması ilə əlaqədar olmayan yeraltı qurğulann
tikintisi üçün istifadə edilən yer təki sahələrinin hazırlanması;
Azərbaycan Respublikasının ərazisi, o cümlədən Xəzər dənizinin (gölünün) ona mənsub
olan bölməsi daxilində yer təkinin geoloji öyrənilməsi; mineral-xammal ixjacının
müəyyənləşdirilməsi;
yerin təkindən istifadə ilə əlaqədar ödənişlərin tətbiqi və əsas mineral-xammal növlərinin
qiymətlərinin tənzimlənməsi;
yer təkinin geoloji öyrənilməsi, istifadəsi və mühafizəsi, yerin təkindən istifadə ilə əlaqədar
işlərin
təhlükəsiz
apaniması
sahəsində
standartların
(normativlərin,
qaydaların)
müəyyənləşdirilməsi.
Yerin təkindən istifadə münasibətlərinin dövlət tənzimlənməsi idarəetmə, lisenziyalaşdmna,
uçot və nəzarət vasitəsilə heyata keçirilir.
Maddə 36. Verin təkindən istifadə münasibətlərinin dövlət
tənzitnləməsi və idarəetməsi
Yerin təkindən istifadə münasibətlərinin dövlət tənzimləməsi Azərbaycan Respublikasının
bu Qanunu və digər normativ hüquqi aktları ilə həyata keçirilir.
Yerin təkindən istifadə üzrə idarəçiliyi Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı həyata keçirir. Faydalı qazıntıların çıxaniması isə yer təkinin istifadəçilərinin
funksiyalanna aiddür.
Yerin təkindən istifadə ilə əlaqədar fəaliyyət göstərən müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
faydalı qazıntı yataqlannm işlənilməsini, yaxud faydalı qazıntılar çıxaniması ilə əlaqədar
olmayan yeraltı qurğulann tikintisini və istismannı heyata keçirən müəssisələrin təsərrüfat
fəaliyyəti funksiyalannı yerinə yetirə bilməz.
Maddə 37. Yerin təkindən səmərəli istifadəyə və onun mühafizəsinə dövlət
nəzarəti
Yerin təkindən səmərəli istifadəyə və onun mühafizəsinə dövlət nəzarəti istifadəçilər
tərəfindən mövcud qanunvericiliyə, yer təkinin geoloji öyrənilməsi, istifadəsi və
------------------------------------------- 42
--------------------------------------------
mühafizəsi sahəsində müəyyən edilmiş standartlara (normativlərə, qaydalara), dövlət uçotu və
hesabatı qaydalarına riayət olunmasını təmin etmək məqsədilə həyata keçirilir.
Yer təkinin geoloji öyrənilməsinə, səmərəli istifadəsinə və mühafizəsinə dövlət nəzarəti
müvafiq icra hakimiyyəti orqanlan tərəfindən heyata keçirilir.
Maddə 38. Yerin təkindən istifadə ilə əlaqədar işlərin təhlükəsiz aparılmasına dövlət
nəzarəti
Yerin təkindən istifadə ilə əlaqədar işlərin təhlükəsiz apanimasına dövlət nəzarəti yer təki
istifadəçiləri tərəfindən mövcud qanunvericiliyə, işlərin təhlükəsiz apanimasına. onlann əhaliyə,
ətraf mühitə, bina və qurğulara zərərli təsirinin qarşısmm alımnası və aradan qaldırılması
tələblərinə riayət olunmasını təmin etmək məqsədilə heyata keçirilir.
Yerin təkindən istifadə ilə əlaqədar işlərin təhlükəsiz apaniması üzərində dövlət nəzarətini
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı heyata keçirir.
V I
f 9 s i l
Verin təkindən istifadənin iqtisadi mexanizmi
Maddə 39. Yerin təkindən istifadəyə görə ödəmə sistemi
Azərbaycan Respubiİkası ərazisində yerin təkindən istifadə, bu Qanunun 44-cü
maddəsində nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, ödənişlidir.
Yerin təkindən istifadəyə görə yer təki istifadəçiləri aşağıdakıları ödəyirlər;
xüsusi razılığın verilməsinə görə dövlət rüsumu (haqq); yerin təkindən istifadəyə
görə haqq; mədən vergisi;
mineral-xammal bazasmm bərpasına ayırmalar;
dənizin dibi sahələrindən və akvatoriyasından İstifadə haqqı.
Yerin təkindən istifadəçilər həmçinin qanunvericiliklə nə-zərdə tutulan digər ödəniş və
vergiləri ödəyirlər.
.Maddə 40. Yerin təkindən istifadəyə görə ödənişlər
Yerin təkindən istifadə haqqı faydah qazmtı axtanşı və kəşfiyyatı işlərinə görə ödənilir.
Haqqm miqdan, işlərin dəyərindən faizlə və onun ödənilməsi qaydası qanunvericiliklə müəyyən
edilir.
Faydalı qazıntılann çıxanimasma görə ödənişlər
vergi qanunvericiliyinə (4) uyğun olaraq
ödənilir.
Faydalı qazıntılar çıxarılarkən normativdən artıq itkilərə görə ödənişlər qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada və miqdarda ödənilir.
Faydah qazıntılann çıxäniması ilə əlaqədar olmayan məqsədlər, o cümlədən yeraltı qur-
ğulann tikintisi və istisman üçün yerin təkindən istifadəyə görə Ödənişlər istifadəyə verilən yer
təkinin hüdudlanmn ölçülərindən, faydahhğından ondan istifadə zamanı ekoloji tarazhğm
pozulma təhlükəsinin se\dyyasindən asılı olaraq qanunvericiliklə müəyyən edilh.
Maddə 41. Mineral-xammal bazasının bərpasına ayırmalar
Mineral-xammal bazasmm bərpasına ayırmalar bütün faydah qazıntı növlərinin
çıxanimasma görə yer təki istifadəçilərindən almır.
------------------------------------------- 43
--------------------------------------------