Şahbaz xvduoğlu tərtibçilər

xəritoalma  işlərinin  apanimasi,  faydalı  qazıntı  yataqlannm  axtanşı,  qiymətləndirilinəsi  və 

kəşfiyyatı,  yerin  təkində  baş  verən  proseslərin  proqnozlaşdmhnası,  mineral-xammal  bazası 

haqqında  informasiyamn  toplanması,  sistemləşdirilməsi,  saxlanılması  və  digər  işlərin  həyata 

keçirilməsindən ibarətdir. 

Maddə 

29.

 Faydalı qazıntı yataqlarının geoloji-iqtisadi qiymətləndirilməsi 

Faydalı qazıntı  yataqlarının  sənaye əhəmiyyəti, dağ-mədən-geoloji  və digər şəraiti nəzərə 

alınmaqla onlann səmərəli və təhlükəsiz işlədilməsi üsullarının müəyyən edilməsini, yer təkinin 

öyrənilməsinin dolğunluğunu, ondan kompleks istifadə olunmasını təmin etmək məqsədilə hər 

bir  yatağın  geoloji-iqtisadi  qiymətləndirilməsi  aparılır  və  mineral-xammal  üçün  kondisiyalar 

müəyyən edilir. 

Mineral-xammal üçün kondisiyalar əsas faydalı qazıntılardan, habelə onların tərkibində olan 

qiymətli  komponentlərdən  istifadə  olunması  nəzərə  alınmaqla  hazırlanır  və  yatağın  sənaye 

ehtiyatlannın hesablanmasının əsasını təşkil edir. 

Ümumi  yayılmış  faydalı  qazıntılanıı  keyfiyyətinə  verilən  tələblər  standartlarla  və  texniki 

şərtlərlə müəyyən olunur. 

Maddə 30. Faydalı qazıntı ehtiyatlarının dövlət ekspertizası 

Yer təkinin faydalı qazıntı ehtiyatlanrun səmərəli və kompleks işlonilməsini təmin etmək, 

yerin təkindən istifadə haqqım və istifadəyə  verilən  yer təki sahələrinin sərhədlərini müəyyən 

etmək  məqsədilə  mineral-xammal  üçün  kondisiyalar  və  kəşfiyyatı  apanlmış  yataqlann  faydalı 

qazmtı ehtiyatlan dövlət ekspertizasmdan keçirilməlidir. 

Dövlət  ekspertizası  yatağın  geoloji  öyrənilməsinin  bütün  mərhələlərində  apanla  bilər.  Bu 

hallarda ekspertizaya təqdim olunan geoloji materiallar faydalı qazmtı ehtiyatlannın kəmiyyətini 

və keyfiyyətini, sənaye əhəmiyyətini, onlann çıxanlmasmm dağ-mədən-texniki, hid- rogeoloji, 

ekoloji və digər şəraitini obyektiv qiymətləndirməyə imkan verməlidir. 

Faydalı qazıntıların çıxarılması ilə əlaqədar olmayan, yeraltı qurğuların tikintisi və istismarı 

üçün  yararlı  olan  yer  təki  sahələri  haqqında  geoloji  informasiya  da  dövlət  ekspertizasmdan 

keçirilməlidir.  Həmin  sahələrdən  istifadəyə  yalnız  geoloji  informasiyanın  dövlət  ekspertizası 

aparıldıqdan və təsdiq edildikdən sonra icazə verilir. 

İstifadəyə  verilən  yer  təki  sahələri  haqqında  geoloji  informasiyamn  və  faydalı  qazmtı 

ehtiyatlarmm dövlət ekspertizası müvafiq qaydada həyata keçirilir. 

Maddə 31. Faydalı qazmtı ehtiyatlarının təsdiq edilməsi və silinməsi 

Kəşf edilmiş faydalı qazmtı yataqlanmn ehtiyatlan və eləcə də yataqlann istisman zamam 

əlavə  kəşf  edilmiş  faydalı  qazıntılann  ehtiyatlan  dövlət  ekspertizası  apanidıqdan  sonra  təsdiq 

edilir. 

Faydalı  qazıntı  ehtiyatlan  təsdiq  edilərkən  kəşf  edilmiş  ehtiyatların  sənaye  əhəmiyyəti, 

səhihliyi, kəmiyyəti, keyfiyyəti, yerləşmə şəraiti, öyrənilmə dərəcəsi və istismara hazır olması 

müəyyənləşdirilir. 

Kəşf olunmuş faydalı qazmtı ehtiyatlanmn sənaye əhəmiyyəti barədə qərar onların dövlət 

balansında qeydiyyata ahmnasma və uçotunun aparılmasına əsas verir. 

Yer  təkinin  faydalı  qazıntılar  çıxaniması  üçün  istifadəyə  verilməsinə  yalnız  onlann 

ehtiyatlan təsdiq edildikdən sonra icazə verilir, 

ÇıxanImış faydalı qazıntılar, habelə çıxanima prosesində sənaye əhəmiyyətini itirmiş, 

sonrakı geoloji öyrənilmə işləri və ya yataqlann işlənilməsi zamanı təsdiq olunmamış fay 

 -------------------------------------------  40 

 --------------------------------------------  

---

dalı qa/ıntı ehıiyatlan müəyyən edilmiş qaydada, faydalı qazıntı ehliyatlannin dövlət balansında 

müvafiq dəyişikliklər edilməklə, istismar İşlərini aparan subyektin hesabmdan silinir. 

Maddə 32. Yerin təki haqqında geoloji informasiya 

Yer təkinin geoloji quruluşu, orada olan faydalı qazıntılar, dağ-mədən şəraiti, həmçinin yer 

tokinin digər xassələri haqqında hesabatlarda, xəritələrdə və başqa materiallarda olan informasiya 

Azərbaycan Respublikasına mənsubdur. 

Yerin təki haqqında geoloji və digər informasiya üzərində mülkiyyət hüququ Azərbaycan 

Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada qorunur. 

Əgər sifarişçinin müqavilə şərtləri ilə razılaşdınimış kommersiya marağına toxunulmursa, 

icraçı,  işlərin  aparılması  zamanı  yerin  təki  haqqında  əldə  etdiyi  informasiyadan  elm  və  tədris 

fəaliyyətində istifadə etmək hüququna malikdir. 

Dövlət vəsaiti hesabına əldə edilmiş geoloji və digər informasiya müəyyən edilmiş formada 

dövlət  geoloji  informasiya  fonduna  verilir.  Həmin  informasiya  fondda  saxlamlır  və 

sistemləşdirilir. 

Geoloji  informasiyadan  istifadənin  qayda  və  şərtləri  Azərbaycan  Respublikasının 

qanunvericiliyinə uyğun olaraq müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir. Öz 

maliyyə  vəsaitləri  hesabma  yerin  təki  haqqmda  geoloji  və  digər  informasiya  hazırlayan 

təşkilatlar, müəssisələr və vətəndaşlar həmin informasiyanı dövlət geoloji informasiya fonduna 

verir və ondan istifadənin şərtlərini müəyyən edü". 

İnformasiyanın toplandığı, qeydə alındığı, saxlanıldığı, verildiyi və ondan istifadə olunduğu 

bütün mərhələlərdə məsul şəxslər onun məxfiliyini təmin etməlidirlər. 

Yerin  təki  haqqında  geoloji  informasiyadan  istifadəyə  görə  haqq  alınır.  Haqqın  alınması 

qaydasını və miqdarını müvafiq icra hakimiyyəti orqam müəyyənləşdirir. 

Maddə 33. Faydalı qazıntı ehtiyatlarının dövlət balansı, faydalı qazıntı 

yataqlarının və təzahürlərinin dövlət kadastrı və onların aparılması 

Faydalı qazıntı ehtiyatlarının dövlət balansı sənaye əhəmiyyətli yataqlar üzrə hər növ faydalı 

qazıntı  ehliyatlannin  kəmiyyəti,  keyfiyyəti,  öyrənilmə  dərəcəsi,  onlann  yerləşməsi,  sənayedə 

istifadə dərəcəsi, faydalı qazmtılann çıxaniması. itkisi və kəşf edilmiş faydalı qazıntı ehtiyatlan 

ilə  sənayenin  təmin  edilməsi  haqqında  məlumatlan  özündə  oks  etdirir  və  mineral-xammal 

bazasınm vəziyyətinin uçotu moqsədilə apanlır. 

Faydalı  qazıntı  yataqlannm  və  təzahürlərinin  dövlət  kadastn,  hər  bir  yataq  üzrə  əsas  və 

yanakı  faydalı  qazıntı  ehliyatlannin  kəmiyyətini  və  keyfiyyətini,  onlarda  olan  komponentlərin 

miqdarım,  yataqların  işlənməsinin  dağ-inədən-texniki,  hidrogeoloji,  ekoioji  şəraitini  və 

geoloji-iqtisadi qiymətləndirilməsini səciyyələndirən məlumatları, eləcə də hər bir faydalı qazıntı 

təzahürünə dah məlumatlan özündə birləşdirməlidir. 

Dövlət  kadastn  faydalı  qazmtı  yataqlannm  kompleks  istifadəsi,  onlarm  işlənilməsi  ilə 

əlaqədar infrastrukturun səmərəli inkişafı və yerləşdirilməsi məqsədi ilə apanlır. 

Faydalı qazıntı ehtiyatlarmın dövlət balansı və faydalı qazıntı yataqlannm və təzahürlərinin 

dövlət kadastn yer təkinin geoloji öjTənilmesi və faydalı qazıntı yataqlannm istisman ilə məşğul 

olan  təşkilat  və  müəssisələrin  dövlət  geoloji  informasiya  fonduna  təqdim  etdikləri  hesabatlar 

əsasında müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən tərtib edilir və apanlır. 

Maddə 34. Faydalı qazıntı yataqlarının kəşfçiləri 

Əvvəllər məlum olmayan sənaye əhəıniyyətli faydalı qazıntı yatağı, habelə məlum yataqda onun 

sənaye əhəmiyyətini xeyli artıran əlavə faydalı qazmtı ehtiyatlan və ya yeni 

 --------------------------------------------  41 

 -------------------------------------------  

---