Şahdəniz 2 İnfrastruktur Layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Yüklə 5,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Quru mühitinin və sahilyanı ərazilərin ekologiyası
Şahdəniz 2 infrastruktur layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin Qiymətləndirilməsi Fəsil 13: Qalıq təsirlər və yekun
Dekabr 2011
13/3 Yekun variant
mq/m 2 /gün olacağı hesablanıb. Bu, normativ göstərici olan 133 mq/m2/gün 1 ilə müqayisə oluna biləcək səviyyədir. Tozla mübarizə aparmaq üçün mövcud tədbirlərə torpaq yollarda nəqliyyat vasitələrinin sürətinin məhdudlaşdırılması, təsirə məruz qalmış səthlərdən meydana çıxan tozla mübarizə aparmaq üçün sudan istifadə edilməsi və toz səviyyəsi həddindən artıq olduqda işlərin dayandırılması kimi tədbirlər daxildir. Gözlənilir ki, ümumiyyətlə, tikinti işləri nəticəsində əmələ gələn toz səviyyəsi yarımquraq ərazilərdə adi hallarda baş verən tozun çökməsi üzrə mövcud fon səviyyələri kontekstində (495-896 mq/m 2 /s arasında olacağı hesablanıb) nəzərə çarpan olmayacaq 2 . Səs-küy
Sahədə işləyən texnika və maşınların fəaliyyəti nəticəsində terminal ətrafındakı həssas reseptorlarda səs-küy səviyyələrindəki artımı hesablamaq üçün səs-küyün modelləşdirilməsi aparılmışdır. Modelləşdirmə gözlənilən tipik tikinti fəaliyyətlərini əks etdirən real ssenariyə əsaslanmışdır (yəni texnika və maşınların 50 %-i iş yerlərinin hüdudlarında, 50 %-i isə ŞD2 infrastruktur ərazisinin mərkəzində fəaliyyət göstərməklə).
Səs-küyün modelləşdirilməsinin nəticələri göstərdi ki, Əzimkənd, 3-cü Massiv, Ümid və ya Səngəçal qəsəbələrində göstəricilərin normadan artıq olması proqnozlaşdırılmır. Ən yüksək səs-küy səviyyəsi Səngəçal qəsəbəsində proqnozlaşdırılıb, belə ki, burada səs-küy səviyyəsinin 65 dB-lik limit göstəriciyə təxminən bərabər olacağı proqnozlaşdırılıb. Lakin proqnozlaşdırılan səs-küy səviyyəsi ətraf mühitdəki səs-küyün mövcud fon səviyyəsinin orta göstəricisindən, yəni 67 dB(A)-dan azdır. Bu, onu göstərir ki, tikinti işlərinin səs-küyü bu yerdə mövcud səs-küy səviyyələrinin kontekstində əhəmiyyətli dərəcədə nəzərə çarpan olmayacaq.
Tikinti işləri zamanı səs-küy yaranmasında rol oynayacaq bütün fəaliyyətlər (o cümlədən beton dağıtma və payavurma işləri) sahədəki tikinti texnikasının və maşınlarının fəaliyyətinin ən intensiv dövrünə təsadüf etdikdə ehtimal edilən ən pis halda meydana çıxan təsirləri müəyyənləşdirmək məqsədilə də qiymətləndirmə aparılmışdır. Belə bir qənaətə gəlinmişdir ki, bu ən pis ssenaridə Əzimkənd və Ümid qəsəbələrində səs-küy səviyyəsi limit göstərici olan 65dB(A) qiymətinə bərabər olacaq, Səngəçal qəsəbəsində isə bu göstəricidən artıq olacaq. Lakin bu reseptorda proqnozlaşdırılır ki, ən pis ssenaridəki səs-küy səviyyəsi ətraf mühitdəki səs-küyün mövcud fon səviyyəsinə [67dB(A)] oxşar olacaq. Bu isə onu göstərir ki, tikinti işlərinin səs-küyü mövcud səs-küy səviyyələrinin kontekstində əhəmiyyətli dərəcədə nəzərə çarpan olmayacaq.
Səs-küyün təsirinin azaldılması üçün nəzərdə tutulmuş mövcud nəzarət tədbirlərinə tikinti texnikasını və maşınlarını istifadə edilmədiyi zaman söndürmək və sahədəki bütün tikinti texnikasının və maşınlarının effektiv səsboğucu cihaz ilə təchiz olunmasını tələb etmək daxildir. Bundan əlavə, aşağıdakı təsirazaltma tədbirləri də yerinə yetiriləcək:
Mümkün olduqda, beton dağıtma işləri aparılarkən pnevmatik çəkiclərin ətrafında portativ səsboğucu ekranladan istifadə ediləcək; və Torpağa payaların vurulmuş ilə əlaqədar sınaq payavurma işləri başlanmazdan əvvəl yerli icmalara nəzərdə tutulmuş iş qrafiki və işlər barədə məlumat veriləcək.
Ümumilikdə, belə bir qənaətə gəlinmişdir ki, səs-küyün həm insanlara, həm də bioloji/ekoloji reseptorlara təsiri orta mənfi dərəcədə olacaq.
1 Avstraliya normalarından götürülmüş ən sərt normativ səviyyələr, yəni 133 µg/m 2 /gün göstəricisindən istifadə olunub. Hər hansı bir beynəlxalq göstərici mövcud deyil .
2
Vanquan Ta və Tao Vanq (2004); ‘Çində quraq və yarımquraq ərazilərdə tozun çökməsinin ölçmələri’, Amerikanın İnşaat Mühəndisləri Cəmiyyəti (ASCE) səh 1-10.
Şahdəniz 2 infrastruktur layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin Qiymətləndirilməsi Fəsil 13: Qalıq təsirlər və yekun
Dekabr 2011
13/4 Yekun variant
Hesablamaya görə, ŞD2 infrastruktur layihəsi çərçivəsində boru kəmərinin dənizdən sahilə çıxdığı ərazidə torpağın səth qatının çıxarılması, qazılmış torpağın daşınması, drenaj işlərinin idarə olunması və hazırlıq işləri mövcud təbii yaşayış mühitlərinin təxminən 85 hektarının çıxarılması ilə nəticələnəcək. İtki təsirə məruz qalmış ərazinin təxminən 50 %-ində daimi xarakter daşıyacaq. Qalan ərazilər isə müvəqqəti istifadə ediləcək və sonradan bərpa olunacaq.
ŞD2 infrastruktur ərazisi yaxınlığındakı yerli bitki örtüyü terminal ətrafındakı ərazi üçün səciyyəvi olan flora növləri ilə xarakterizə olunur. Bunlar isə nə nadir növlərdir, nə də nəsli tükənməkdə olan növlər. Tədqiqatlar göstərmişdir ki, səhra/yarımsəhra bitki örtüyünün paylanmasında və ya vəziyyətində zaman keçdikdə əhəmiyyətli dəyişiklik müşahidə olunmur.
Terminalın cənubunda sulu-bataqlıq ərazi (vadinin təmizlənməsi işlərinin planlaşdırıldığı yer), ilk növbədə, vadi sistemi vasitəsilə mövsümi su axınlarından asılıdır. Lakin tədqiqatlar mövcud olan növlərdə və ya sulu-bataqlıq zonanın ümumi əhatə dairəsində heç bir əhəmiyyətli dəyişiklik olmadığını göstərmişdir (3-cü tərəfin tikinti fəaliyyətləri nəticəsində baş verən hallar istisna olmaqla). Sulu-bataqlıq zonadakı təbii yaşayış mühitinin nadir olduğu hesab edilmir və işlərin təsir etdiyi ərazi ümumilikdə təbii yaşayış mühitinin funksiyası üçün həyati əhəmiyyətə malik deyil.
Terminal ətrafında qeydə alınmış quş növlərinin təxminən 12 %-i yerdə yuva salan quşlardır. Lakin bu günə qədər aparılmış tədqiqatlar çərçivəsində ŞD2 infrastruktur layihəsinin ərazisi daxilində yuvalayan quşlar üçün unikal dəyərə malik təbii yaşayış mühitinin mövcudluğunu göstərən əlamətlərə rast gəlinməmişdir. Belə ehtimal edilir ki, terminal ətrafındakı ərazilərdə olan quşlar sənaye müəssisələrinin və avtomobil nəqliyyatının səs-küyünə artıq öyrəşmişlər.
Terminal ətrafında fauna növləri az sayda qeydə alınmışdır, bunların sayı, dördü mühafizə statusuna malik növ daxil olmaqla 3 , altıdır. Yalnız Aralıq dənizi tısbağası (Testudo graeca)
müvafiq qaydada qeydə alınmışdır. İşlərin təsirinə məruz qalan ərazi optimal təbii yaşayış mühiti deyil və mövcud populyasiyalar üçün əhəmiyyətli hesab edilmir. İşlər kiçik müvəqqəti dəyişiklikdən artıq hər hansı bir təsirə malik olmayacaq və fauna növlərinin populyasiyalarının ekoloji funksionallığı olduğu kimi qalacaq.
Təsirlər mövcud nəzarət tədbirlərinin yerinə yetirilməsi vasitəsilə mümkün və lazım olduğu qədər minimuma endiriləcək. Nəzarət tədbirlərinə aşağıda göstərilənlər üzrə tələb daxildir:
Canlılar aləminin mövcud olub-olmadığını aşkar etmək üçün bitki örtüyü götürülməzdən əvvəl yoxlama aparılır və rast gəlinmiş canlı növlərinə ziyan vurulmaması məqsədilə müvafiq tədbirlər görülməyənə qədər işlər dayandırılır; Sulu-bataqlıq ərazilərə, çaylara və çay sahillərinə yaxın yerlərdə torpağın üst qatının çıxarılması və bitkilərin təmizlənməsi minimuma endirilir; və İşlər başlanılmazdan əvvəl canlılar aləmini aşkara çıxarmaq üçün qazılmış yerlərdə gündəlik yoxlamalar aparılır.
“Canlılar aləminin idarə olunması planı” hazırlanacaq və həyata keçiriləcək ki, bu plan da öz növbəsində, işlər aparılan zaman, o cümlədən ŞD2 infrastruktur işlərinin təsirinə məruz qalmış ərazilərdə rast gəlinmiş hər hansı məməlilərin, sürünənlərin və ya İUCN (Təbii Ehtiyatların Mühafizəsi üzrə Beynəlxalq Birliyin) siyahısına və Azərbaycanın “Qırmızı kitab”ına düşmüş hər hansı növlərin planlaşdırılmış köçürülməsi zamanı yerli canlılar aləminə və təbii yaşayış mühitlərinə təsiri minimuma endirmək üçün nəzərdə tutulmuş fəaliyyətlər və tədbirlər müəyyənləşdirilir.
Qiymətləndirmə nəticəsində belə bir qənaətə gəlinmişdir ki, ŞD2 infrastruktur işlərinin ekoloji reseptorlara təsiri orta mənfi təsirdən artıq olmayacaq.
3 O cümlədən IUCN Az Riskli/Nəsli Tükənmək Təhlükəsinə Yaxın, IUCN Həssas və Azərbaycanın Qırmızı Kitabındakı növlər. Yüklə 5,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|