Sanat yazilari
Yüklə 18,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar Sözcükler
- Yeşim Alkaya Yener
- Key words
85 SANAT YAZILARI 22 Resim 31: Danı Karavan, Belveder Meydanı, Viyana - Avusturya. Resim 32: Pit Kroke, Mimari Heykel, Berlin - Almanya, 2008. 86 Resim 33: Miguel Arruda, Zeytin Bahçesi, Lizbon - Portekiz, 2010. Resim 34: Miguel Arruda, Zeytin Bahçesi (Detay). Sonuç olarak, içinde bulunduğumuz yaratma ve tasarlama süreçlerinde farklı alanların arasındaki sınırların giderek zayıfladığı bir ortamda birbiriyle etkileşmesi ve alışveriş içinde olması kaçınılmazdır. Bu nedenle mimarlık şehir silueti içinde etkili bir biçimde varlık gösterebilmek için heykelin estetik çekiciliğini kullanmaya, heykel ise mimarinin kullandığı ileri teknoloji ve inşa sistemleri, yapısalcılık ve beden gibi kuramsal alanları kendisiyle ilişkilendirmeye devam edecektir. 87 SANAT YAZILARI 22 Kaynakça Kuban, D. (1992). Mimarlık Kavramları. İstanbul: Yem Yayınları. Melvin, J. (2009). …İzmler, Mimarlığı Anlamak,(Çev:Murat Şahin) İstanbul: Yem Yayınları. Ulusu, T. (1990). Mimari Tasarımda Concept. Yapı Dergisi. 107: 37-42. Özer, D.,N. (2005). Heykel Mimarlık ArchiSculpture. Yapı Dergisi, 280: 56-60. Glancey, J. (1998). C20th Architecture. New York: The Overlook Press. Le Normand-Romain, A. (1996). Sculpture The Adventureof Modern Sculpture In The Nineteenth And Twentieth Centuries. Köln: Taschen. Ögel, S. (1977). Çevresel Sanat. İstanbul: İTÜ Yayınları. Carandente, G. (1999). Chillida. Barcelona: Könemann. Restany, P. (1992). Dani Karavan. München: Prestel. Venturi, R. (1979). Complexity and Contradiction in Architecture. New York: Modern Art Museum. (www.mariabuszek.com/kcai/ConstrBau/Readings/gropBau19pdf. SANAT YAZILARI 22 Özet: Franz Liszt (1811-1886) müzik dünyasının olağanüstü bir piyano virtüözü, çok önemli bir bestecisi, alanında devrim niteliğinde yenilikler gerçekleştirmiş olan ve bu yeniliklerin etkileri günümüze kadar ulaşmış bir pedagog’dur. Onun piyano icrası ve pedagojisine getirmiş olduğu devrim niteliğindeki yeni yaklaşımlar ve teknikler ondan sonra gelen piyanistlere ışık tutmuştur. Kendisi bir piyano virtüözü olduğu için, teknik açıdan çok zor eserler besteleyebilmiş, bu enstrümanın kullanım alanını genişletmiş ve böylelikle piyano tekniği açısından çıtayı yukarı taşımıştır. O, empresyonizm ve atonal müziğin öncülüğünü yaparak Schönberg, Richard Wagner, Franck, Strauss, Debussy, Ravel gibi birçok önemli besteciye ilham kaynağı olmuştur. Yapmış olduğu yüzlerce transkripsiyonları ile piyano repertuarına önemli katkı sağlayan bir transkripsiyon ustası olmuştur. Gerek icra gerekse eğitsel alanda müzik dünyasına kazandırmış olduğu birçok ilk ile (master class kavramı, resital, piyanoda yüksek oturuş pozisyonu v.b. yenilikler) kendinden sonra gelen piyanistlere yol göstermiş ve gelişmelerine katkıda bulunmuştur. Anahtar Sözcükler: Franz Liszt, Piyano, Pedagoji. Abstract: Franz Liszt was an extraordinary virtuoso of piano, a very prominent composer, and a pedagogue who made revolutionary improvements in the field of piano that the effects of which reach our day. His revolutionary new approaches and techniques, in terms of piano performance and pedagogy, guided the way for the pianists who came after him. Since he himself was a renowned virtuoso of piano, he was able to compose technically difficult pieces and by expanding the usable range of the instrument, he raised the bar for the piano technique. Franz Liszt and His Piano Pedagogy Franz Liszt ve Piyano Pedagojisi Doç.Dr. Yeşim Alkaya Yener Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Piyano Ana Sanat Dalı yealka@hotmail.com 90 By leading the way for the impressionism and atonal music, he inspired such important composers as Schönberg, Wagner, Franck, Strauss, Debussy and Ravel. He was known as the master of transcription for he transcribed hundreds of pieces for piano that enriched the repertoire of the instrument. Liszt, by introducing so many firsts to the world of music in the areas of performance and education (such as the ideas of master class, recital, sitting high at the piano, etc.), became a mentor to the pianists who came after him and helped them improve as pianists and as musicians. Key words: Franz Liszt, Piano, Pedagogy. 91 SANAT YAZILARI 22 Giriş Franz Liszt’in (1811-1886), çağının çok önemli bir piyano virtüözü, bestecisi, orkestra şefi, eğitimcisi ve müzik eleştirmeni olduğu bilinen bir gerçektir. Onun piyano icrası ve pedagojisine getirmiş olduğu devrim niteliğindeki yeni yaklaşımlar ve teknikler, ondan sonra gelen piyanistlere ışık tutmuştur. Kendisi bir piyano virtüözü olduğu için, teknik açıdan çok zor eserler besteleyebilmiş, enstrümanın kullanım alanını genişletmiş ve böylelikle piyano tekniği açısından çıtayı yukarı taşımıştır. Liszt’in müzik dünyasına ve kendinden sonraki piyanistlere en büyük armağanlarından biri de transkripsiyonlarıdır. Adını taşıyan 1300 den fazla eserin sadece 400 kadarı kendi özgün eseri, diğerleri ise transkripsiyonlarıdır (Scholes 1985: 576). Orijinal piyano eserleri yanında transkripsiyonları, parafrazları ve fantezileri çok büyük önem taşımaktadır. Örneğin, Schubert lied’lerinin transkripsiyonları, tanınmış opera melodilerini kullandığı fantezileri, Berlioz ve Beethoven’in senfonilerinin ve diğer eserlerinin piyano uyarlamaları piyano repertuarına büyük zenginlik katmıştır. Liszt, tüm zamanların en büyük transkripsiyon ustası ve senfonik şiir’in de yaratıcısı olarak kabul edilir. Liszt, aynı zamanda empresyonizm ve atonal müziğin öncüsü olmuştur. Sonraki yıllarda Arnold Schönberg, bu konuda “Richard Wagner’de dâhil olmak üzere Franck, Strauss, Debussy, Ravel ve yeni Rus besteciler, hepimiz varlığımızı ona borçluyuz” demiştir (Xardel 2007: 145). Liszt, kısa bir süre için olsa bile, piyanistlikle din adamlığı arasında seçim yapması gerektiğinde, ne mutlu bize ki, piyanistliği seçmiştir. Liszt piyano için birçok yenilik getirmiştir. Bunların en önemlilerinden biri de, o zamana kadar küçük salonlarda çalınan bir enstrüman olan piyanoyu yüzlerce kişilik konser salonlarına taşımış ve resital kavramını kazandırmış olmasıdır. Liszt resital sırasında ezbere çalan ve tek başına solo resital veren ilk piyanist olmuştur. Liszt piyano tekniğinin bugünkü düzeye gelmesine büyük katkılar sağlamış, uyguladığı tekniklerle piyanoyu orkestral bir enstrüman şeklinde kullanan ilk piyanist ve besteci olmuştur. Piyano eserlerinin çoğu armonik ve yapısal açıdan zorluklar içerdiğinden özel parmak numaralandırmaları ve teknikler gerektirmiştir. Liszt tüm klavyeyi uç noktalara kadar cesurca kullanarak, piyanodan kapsamlı, dolgun ve orkestral bir ses elde etmiştir. Böylece piyanonun evrimini sağlamış, daha fazla ses elde edilebilen, orkestral ve vokal ses renklerini taklit edebilen bir enstrüman haline getirmiştir. Bestelediği eserleri çalabilecek üstün bir piyano virtüözü olması Liszt’in, piyanonun sınırlarını zorlayarak, o güne kadar hiç yazılmamış zorlukta piyano eserleri bestelemesini mümkün kılmıştır. Liszt’in piyano üzerindeki ustalığı hakkında ünlü yazar Honore de Balzac “Liszt, piyano’nun Paganini’sidir” demiştir. Aynı konuda, Rachmaninoff ise onun için “gelmiş geçmiş piyanistlerin herhalde en büyüğüdür, Yüklə 18,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|