Seçilmiş əsərləri, I cild 1
Seçilmiş əsərləri, I CİLD
Yüklə 2,84 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Seçilmiş əsərləri, I CİLD
- Firuz Mustafa
Seçilmiş əsərləri, I CİLD 127 ərindən qarşılıqlı nəvaziş, diqqət və qılıq umduğu da gün kimi ay dın idi; hətta, onun könlündə, adına sevgi deyilən və daha çox g ənclik illərində üzə çıxan sehrli bir istəyə təzədən dəfo- lunmaz ehtiyac yaran mışdı. Qadın öz ömrünün qalan hissəsini qoca lıq ümmanının sakit, durğun, lilli sularında deyil, kükrəyən g ənclik çayının coşqun dalğaları qoynunda keçirmək niyyətin- d ə idi. Ca vad Əmirxanlı isə həmin günlərdə ayrı bir aləmin ovqa- tı ilə yaşayırdı; onun ürəyi daha şirin və munis duyğularla kök- l ənmişdi. Belə anlarda daxilindən süzülüb gələn qaynar, sirli bir ist ək bu ahıl kişini başqa səmtə çəkib aparırdı; sanki əngin s əhrada zaman-zaman sakit, ahəstə axıb gedən çayı qəfildən peyda olan güclü əllər öz məcrasından çıxarıb, başqa səmtə, dağ sıldırımlarına doğru yönəltmişdilər. Bax o da indi yeni axa- ra dü şən, həmin dəlisov çay kimi bu qorxunc yolları sonacan q ət etmək, yeni bir məcra ilə axıb getmək arzusunda idi; əslin- d ə, bu arzu, arzudan daha çox, ona hansısa görümnəz bir qüvvə t ərəfindən təlqin olunmuş vəzifəyə bənzəyirdi. B əli, Cavad Əmirxanlı yeni məcrayla düşən o çay kimi na- m əlum istiqamətə axıb gedirdi və indi arxada qalan vaxt və mə- kan bar ədə düşünməyin elə bir mənası yoxdu. Artıq geri dön- m ək mümkün deyildi. İrəlidə isə hər tərəf zülmət kimi qaranlıq idi. B əs o, hara gedirdi? Görü nür, bu baş verənlər mütləq nə vaxtsa, yəni lap elə in- di baş verməli imiş. Deyəsən, bu dünyada doğrudan da çıxaca- ğa çarə yoxmuş. O, arva dının nəvaziş uman hərəkət və rəftarına reaksiya verm əkdən də çəkinirdi. Tez-tez dərin fikrə gedir, öz daxilinə uzun-uza dı “səyahətə” çıxırdı. Yox, o, Ətiqə barədə pis şeylər dü şünmür və düşünə də bilməzdi. Sadəcə olaraq, nikbin görün- m ək üçün az qala dəridən-qabıqdan çıxan qadının solğun sifə- tind əki işığı öləzimiş, çuxura düşmüş gözlərə nəzər salanda onun vücudunu d ərin bir qüssə sarırdı. Bu qüssənin nədən, ha- radan qaynaqlan dığını izah etmək çətin olsa da, arvadının g ənclik təravətini itirmiş solğun sifətinə baxarkən Cavad Əmir- Firuz Mustafa 128 xan lı, istər-istəməz öz ömrünün də hansı mərhələyə qədəm qoydu ğunu düşünməyə məcbur olurdu. Artıq illərin şoxu arxa- da qal mışdı. İndi onu bəlli yaşın soyuq küləkləri üşüdürdü. Amma o, öz arva dından fərqli olaraq nikbinliyi, həyatsevərliyi bu cür, süni qaydada imitasiya etm əkdən uzaq idi. Vaxtın gözlə görünm əyən acı küləkləri insanların başının üstündən əsib keç- s ə də, o küləyin izi üz-gözlərdə aydınca oxunurdu. Təəssüf ki, ill ər gətirdiklərini aparır, apardıqlarını isə heç vaxt geri qaytar- mırdı. Ətiqənin nəvazişləri kişini nəinki azacıq tərpədir, əksinə, qa dını öz ərinin “əhatə dairəsindən” daha da uzaqlaşdırırdı. Ar- va dın hər axşam zövqlə açdığı yumşaq pərqu yorğan-döşəyin istisi onla rın, daha doğrusu yaşlı ərin, soymuş hisslərinə bir z ərrə qədər də olsa belə, hərarət qata bilmirdi. Soyuq ürəkləri n ə isti yataq, nə də günəşli hava isidə bilər; onun isinməsi üçün Gün əş insanın öz içindən doğmalıdır, ürək özüylə bahar havası g ətirməlidir. Qa dın gəncliyində qəddi-qamətli, cazibədar bir qız olmuş- du; o vaxt lar ona eşq elan edən varlı-karlı, boy-buxunlu oğlan- lar da az deyildi. Am ma Ətiqə nədənsə subay oğlanlara məhəl qoyma yıb, bir neçə il evlilik həyatı yaşamış gənc alimın evlən- m ək təklifini məmnuniyyətlə qəbul etmişdi; məsələ burasında idi ki, Ca vad Əmirxanlı birinci həyat yoldaşını vaxtsız itirmiş- di; arva dı doğum evındə ölmüşdü; yeni doğulan övladını və ömür-gün yolda şını itirmək onu sarsıtmışdı. Amma, necə de- y ərlər, insanın üzü bərk olur; az sonra həyat təzədən öz məcra- sına düşmüşdü; elmi və ictimai dairələrdə yaxşı tanınan Cavad Əmirxanlı sonrakı illərdə uzun həyat yolunu Ətiqə ilə birgə ad- dımlamışdı. Ətraflarındakı adamların çoxu onları xoşbəxt sa- nırdı. Ətiqənin övladı olmadı. Görünür, elə bu səbəbdən də onla- rın ilk illər coşqun, dolğun, ehtiraslı keçən həyatlarının sonrakı dön əminə bir soyuqluq havası qarışdı. Sanki onları bir-birinə bağlayan hisslər get-gedə paslı zəncir həlqələri kimi aşınıb zə- ifl əməyə, tədricən bir-birindən qopub aralanmağa başladı. Ar- Seçilmiş əsərləri, I CİLD 129 tıq onların arasından nəinki fəslin, hətta, yaşanmış mənalı-mə- na sız illərin soyuq küləkləri əsib keçirdi. Bu dünyada uzun ill ər bir damın altında yaşayan insanlar, ələxüsus ər-arvad, çox vaxt bir-birlərini sözsüz anlayırlar; adə- t ən, bu cür cütlüklərin əksəriyyətinin hansısa bir məsələ barədə ucadan da nışmasına elə bir ehtiyac da qalmır; kiçik bir işarə- d ən, eyhamdan böyük bir mətləb barədə geniş məlumat əldə et- m ək olur; bu cəhətdən, xüsusən, qadınların hissetmə, duyma qabiliyy ətləri daha güclü olur. Amma bəzən kişilər də bu məsə- l ədə qadınlardan geri qalmırlar. Ca vad Əmirxanlı indi hiss edirdi ki, uzun illərdən bəri bir ba lışa baş qoyduğu Ətiqəni üzüb əldən salan təkcə onun düçar oldu ğu xəstəliyin təhlükə və qorxusu deyil, izahı bir qədər çətin olan şeylərdi; son vaxtlar ahıl ər öz arvadında əvvəllər diqqəti ç əkməyən bəzi qəribəliklərin şahidi olurdu; o, arvadında qıs- qanc lıq hisslərinin baş qaldırmasını da elə bu qəribəliklərdən biri hesab edirdi; ill ər uzunu qadın qəlbinin dərin qatlarında gizli qalan, indi bird ən-birə sızıb üzə çıxan duyğuların əsəbi hava sını yalnız təcrübəli ər duyub hiss edə bilərdi. Ərinin xa- siyy ətinə bələd olan qadın sinəsində yatıb qalan o mübhəm duy ğuları dilllə ifadə etməyə cəhd göstərməsə də, bəzən adi hə- r əkətləri, bəzənsə susmağı ilə bütün hallarda özünü kifayət qə- d ər ifadə etmək bacarığına malik idi. Onlar zahir ən bir-birlərinə nə qədər isti münasibət göstər- m əyə çalışsalar da, arada yalnız onların özlərinin düya biləcəyi bir soyuqluq ya şanmaqda idi. Sanki onların arasında gizli, səs- siz bir dö yüş gedirdi. Bu “gizli döyüşlərdən” sonra ərlə arvad bir -birl ərinə bəzən ötəri, zahiri bir nəvaziş və ehtiram nümayaş etdirs ələr də, əslində, onların arasında ğözlə görünə bilinməyə- c ək bir buz pərdəsi çəkilmişdi. İndi onlar bu buz səddi yarıb bir-birin ə yaxınlaşa bilmirdilər. Ətiqə illərin gətirdiyi ağrı-acılara təslim olmaq istəmirdi. Əksinə, qadın sanki özünün arxada qalmış gəncliyini təzədən ya şamaq, illəri tərsinə addımlayıb öz keçmişinə qayıtmaq istə- yirdi. O, deyib-gülm ək, gəzib-dolaşmaq, hətta, deyəsən, bu Yüklə 2,84 Kb. Dostları ilə paylaş:
|