199
– Iyirmi yeddi ilin yaratdığı intuisiya, yoldaş mühüm işlər müstəntiqi, – dedi. –
Imaşın gözlərinə baxıram və hiss edirəm ki, bu, əclafdı, bağışlayın, qəpik-quruş
üstündə adam öldürəndi! Iki dəfə oğurluq üstündə dustaq yatıb.
– Özü nə deyir?
– Özü ilə hələ üstüörtülü danışıram. Kassirlə də üzləşdirməmişəm hələ. Düzdü,
evlərində yoxlama aparmışam, amma saatla portmanat tapılmayıb... Harda gizlədib,
Allah bilir!
Gündüz Kərimbəyli gülümsəyib bir söz demədi. Prokuror Dadaşlı sözünə
davam etdi:
– Eybi yox, taparıq!.. Bıçağı sapına qədər yeridiblər. Yaranın uzunluğu on
yeddi santimetrdir, təsəvvür edirsiniz? Qəmərlinski hündür adam idi. Gərək Imaş
kimi boy-buxunun olsun ki, belə vəhşiliyi bacarasan.
Gündüz Kərimbəyli fotoları qovluğa qoyub, yeni sənəd götürdü və bu sənədi
gözdən keçirdikdən sonra soruşdu:
– Ekspertiniz təcrübəli yoldaşdır?
– Tibb institutunu bu il bitirib, gəlib. Ağıllı oğlandı. Bir də ki, burda hər şey
kor-kor, gör-gördür də...
– Onunla görüşmək istəyirəm.
– Indi?
Gündüz Kərimbəyli saatına baxdı:
– Yox, gecdi indi, sonra bir yerdə söhbət edərik. Iş vaxtı qurtarıb daha...
O, qovluğu örtüb ayağa qalxdı və birdən-birə öskürməyə başladı.
Prokuror Dadaşlı seyfi açarla bağlayıb, ona tərəf gəldi:
– Soyuqlamısız deyəsən?
– Hə, deyəsən, bir balaca soyuqlamışam.
– Belə havanınkı odu ki, heç bir dərdin-sərin olmaya, oturasan özünçün sobanın
qırağında, qabağına da bir qalaq kitab yığasan! Bizim qonaq evinin də sobası yaxşı
yanır.
– Uzaqdı burdan?
– Yox, canım. Bizim bu rayon balaca yerdi, burda nə uzaq, nə yaxın?! Qonaq
evinin bağbanı Fəttah dayı da yaxındakı kitab mağazasının gözətçisidi.
Onlar üz-üzə dayanmışdılar. Hərgah bütün yer üzündə, görkəminə görə bir-
birindən ən çox fərqlənən iki nəfər vardısa da, mühüm işlər müstəntiqi Gündüz
Kərimbəyli ilə prokuror Dadaşlı idi: biri həddən artıq kök, başının tükü tökülmüş və
əlli dörd, əlli beş yaşı olsa da, yaşından yaşlı görünən, amma səliqə və zövqlə qara
kostyum, qara çəkmə, ağappaq köynək geymiş, qırmızı güllü enli qalstuk taxmış bir
kişi, o biri isə ortaboylu, çəkisi qaydada, kobud toxunmuş yun cemper və «cins»
şalvar geymiş, yaşından çox cavan görünən bir oğlan; doğrudan da, heç kimin ağlına
gəlməzdi ki, bu oğlan Azərbaycan SSR Baş prokuroru yanında mühüm işlər
müstəntiqi, ədliyyə müşaviri və prokuror Dadaşlı demişkən, həm də Gündüz
Kərimbəylidir; on nəfərdən doqquzu deyərdi ki, futbolçudur.
IV
200
Gündüz Kərimbəyli ilə Dadaşlı prokurorluğun binasından birlikdə çıxdılar və
Dadaşlı havanın dilxorçuluğundan üz-gözünü turşudub, şlyapasını gözünün üstünə
çəkdi, sonra kitab mağazasına tərəf baxıb bərkdən:
– Axşamın xeyir, a Fəttah dayı, – dedi.
Kitab mağazasının qarovulçusu küçənin o biri tərəfindən:
– Axşamın xeyir, – deyə cavab verdi.
– Bir bu tərəfə gəlsənə...
Fəttah dayı kətildən qalxıb sırıqlısını düymələyə-düymələyə küçəni keçdi və
onların yanına gələndə təzədən dedi:
– Axşamınız xeyir.
Gündüz Kərimbəyli ilə bərabər, prokuror Dadaşlı da kişi ilə ikinci dəfə
salamlaşdı və yəqin ki, belə bir havada küçədə ayaq üstdə çox dayanmamaq üçün
birbaş mətləbə keçdi:
– Bakıdan qonaq gəlib bizə, a Fəttah dayı, qonaq evində qalacaq.
Fəttah dayı qonağa baxdı:
– Lap əcəb eləyəcək! – dedi.– Gözümüz üstə yeri var.
Dadaşlı bu dəfə də Gündüz Kərimbəyliyə müraciət etdi:
– Fəttah dayının sözlərinə qulaq asmaq təzədən bir universitet qurtarmaq kimi
şeydi. Özü də qonaq evinin həm bağbanıdı, həm administratoru, bir sözlə, bizim
qonaq evi bu kişiyə baxır. Özü də elə ailəsi ilə orada yaşayır.
Bu ağsaçlı, ağsaqqal şümşad kişi, görünür, mühüm işlər müstəntiqinin də
xoşuna gəlmişdi.
Prokuror Dadaşlı Fəttah dayıya dedi:
– Qonağı elə indicə apar rahatlansın bir az. Işi çoxdu. Kitablarından da, qorxma,
heç nə olmaz, tez qayıdarsan.
Fəttah dayı da qəlyanını tüstülədə-tüstülədə gülümsəyib:
– Qorxaq gündə yüz yol ölər, igid ömründə bir dəfə, – dedi. – Nədən
qorxacağam?!
Fəttah dayının bu sözləri, prokuror Dadaşlıya ləzzət elədi və o gülüb dedi:
– Gördünüz ki, belədi bizim bu Fəttah dayı. Buyurun mənim maşınıma.
Gündüz Kərimbəyli dedi:
– Piyada getsək yaxşıdı.
– Bax, bu yerdə başqa-başqa adamlarıq. Piyada getməklə aram yoxdu mənim.
Yaxşı, siz gedin dincəlin. Sabahdan bizim işçilər də, milis də hazırdı sizin
qulluğunuzda. Əlimizdən nə gəlir!.. Bilirəm, sizin çoxluqla aranız yoxdur, amma nə
lazımsa, biz hazır.
Gündüz Kərimbəyli Dadaşlının əlini sıxa-sıxa:
– Bunu da hüquq fakültəsi deyir? – soruşdu.
Prokuror Dadaşlı:
– Elədir ki, var! – dedi.
Onlar xudahafizləşib ayrıldılar. Gündüz Kərimbəyli Fəttah dayı ilə birlikdə
səkiylə üzüaşağı addımlamağa başladı, prokuror Dadaşlı isə səhərdən bəri onu
gözləyən «QAZ-69»a tərəf getdi və birdən nəsə çox mühüm bir şey xatırlayıb geri
çevrildi, gülümsəyə-gülümsəyə arxadan Gündüz Kərimbəylini səslədi:
– Az qala yadımdan çıxacaqdı sizə deyim! Bax e bir!
Gündüz Kərimbəyli ayaq saxlayıb prokuror Dadaşlıya tərəf döndü.
201
Prokuror Dadaşlı dedi:
– Şeyx Mahmud Şəbüstərinin qiyamət bir əlyazmasını tapmışam, çox nadir
şeydir, XVI əsrdən bu tərəfə deyil! Sizə göstərərəm kitabxanama baxanda.
Bu saat Gündüz Kərimbəylinin beləcə gülümsəməyini prokuror Dadaşlı yəqin
ki, feyzbazlıq kimi qiymətləndirdi.
Gündüz Kərimbəyli:
– Mütləq! – dedi.
Prokuror Dadaşlı yüz otuz kiloya yaraşmayan bir çevikliklə «QAZ-69»a mindi
və maşın gəlib Gündüz Kərimbəylinin yanından keçəndə qapının şüşəsindən ona əl
elədi.
Fəttah dayı qəlyanının başını ovcuna alıb dərindən qullab vura-vura bir balaca
irəlidə addımlayırdı. Gündüz Kərimbəyli yenə də isti yerdən çıxdığı üçün kürkün
boynunu qaldırıb üşüyə-üşüyə Fəttah dayının yanınca gedirdi və çəkmələri su
çuxuruna düşməsin deyə gözlərini ayaqlarının altından çəkmirdi.
Fəttah dayı qəlyanını ağzından götürməyərək, başının işarəsiylə bir az irəlini
göstərdi:
– Budu ha bax, buradı.
Gündüz Kərimbəyli təəccüblə Fəttah dayıya baxdı. Fəttah dayı qəlyanını
tüstülədə-tüstülədə təmkinini pozmayıb:
– Ay bacıoğlu, – dedi, – balaca rayondu bizim rayonumuz. Həm də deyiblər ki,
iynə torbada qalmaz. Sakit yerdi buralar, indi ilin düz vaxtında bu boyda bir
əhvalat!... Müəllimin babasının öldürülməsini deyirəm...
Gündüz Kərimbəyli Fəttah kişinin göstərdiyi yerə çatanda ayaq saxladı və
gözlərini qıyıb ətrafa baxdı.
Bura rayonun adi küçələrindən idi. Küçəboyu birmərtəbəli, ikimərtəbəli
binaların həyət hasarı uzanırdı və hər on beş-iyirmi addımdan bir rəngbərəng
darvazalar artıq alaqaranlıqda güclə sezilirdi.
Gündüz Kərimbəyli bir neçə dəfə öskürdü və kürkün içində daha da büzüşdü.
Fəttah dayı:
– Gedək, bacıoğlu, gedək, – dedi. – Özünü soyuğa vermisən deyəsən...
Mühüm işlər müstəntiqi Fəttah dayının sözlərini eşitmirmiş kimi, dayandıqları
səkiyə bitişik hasarın darvazasına tərəf işarə edib soruşdu:
– Bura kimin evidi?
Fəttah dayı da elə bil bu tərəflərin qonağı idi, əvvəlcə o da darvazaya tərəf
boylandı, sonra dedi:
– Bura?.. Bura Fatma arvadın həyətidi.
– Nəçidi Fatma arvad?
Fəttah dayının, qəlyanı sümürən dodaqları qaçdı:
– Nəçi olacaq, qeybətçi.
Gündüz Kərimbəyli də gülümsədi:
– Kimlə qalır bəs burda?
– Bir gədəsi var, şoferdi, onunla...
– Adı nədi oğlunun?
– Cəbi.
Gündüz Kərimbəyli yenə nəsə soruşmaq istədi, amma bu dəfə öskürək ona
macal vermədi və o öskürdükcə Fəttah dayı açıq-aşkar narahat olub:
Dostları ilə paylaş: |