SəLƏFİ saliHİN ƏQİDƏSİ qadağalardan çƏKİNMƏk bu Kitab, Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsinin 20 Dekabr 2008-ci İl Tarixli İcazəsi Əsasında Çap Edilmişdir №dk-169/H

BƏRABİT – Uda bənzəyən (simli alət) bir çalğı alətidir. Buna səbəb bunu çalan kimsənin bu aləti köksünün üzərinə qoymasıdır. Köks də BƏR deməkdir.

870 Tirmizi 2212,2213, əl-Albani «Səhih Silsilə» 2203, Tahrimu alatit Tarab s. 78, İbn Əbu Dunyə «Zəmmul Məlahi», İbnu Əsakir «Tarixu Dəməşk» 12/582.

871 Buxari «Tarix» 1/305, İbn Məcə 4020, İbn Hibban 1384, Əhməd 5/342, Beyhəqi 8/295, 10/231.

872 İbn Əbi Dunyə «Zəmmul Məlahi».

873 İbn Əbi Dunyə «Zəmmul Məlahi».

874 İmam Əhməd 5/259.

875 Əhməd 1/274, Səhih Əbu Davud 2/703, H. 3685, əl-Albani «Təhrimu Alatit Tarab» s. 55. Səhih Sünnən Əbu Davud 2/703, H. 3685.

876 İbn Əbi Şeybə «Musənnəf» 15/164.

877 Təbərani «Mucəmul Əvsad» 1/59,1060, Beyhəqi «Şuabul İman» 5/377-378.

878 əl-Albani «Səhih Silsilə» 427, Bəzzar «Musnəd» Kəşful Əstar 1/377,795.

879 əl-İstiqamə 1/292-293.

880 Həkim 4/40, Beyhəqi 4/69, Şuabul İman 7/241, 1063-1064, Bəğavi «Şərhu Sunnə» 5/430,431, İbn Əbi Şeybə «Musənnəf» 3/393.

881 Təbərani «Mucəmul Kəbir» 8/7749,7805,7825,7861, Səhih 2922.

882 Əhməd 2/8,38, İbn Sad 4/163, Beyhəqi «Sunən» 10/222, İbn Hibban 2013, Təbərani «Mucəmus Sağir», Sünnən Əbu Davud «Kitabul Ədəb» 4924,4926, əl-Albani «Səhih Əbu Davud» 3/930, H. 4924.

883 «Ədəbul Mufrad» 784.

884 «Ədəbul Mufrad» 1247.

885 İmam Bəğavi «Şərhu Sunnə» 8/23.

886 Müslim 2113.

887 Müslim 2114.

888 Əbu Davud 3685,3696, Beyhəqi 10/221,222, Əhməd 1/274, 2/158,172, Əbu Yəla «Musnəd» 2729, İbn Hibban 5341.

889 Müslim «Kitabul Qədər».

890 əl-Albani «Səhih Silsilə» 315.

891 İbnul Cövzi «Təlbisu İblis» s. 229.

892 MƏKRUH – qəsd edilən haramdır. Çünki Allah da Qurani Kərimdə: «Allah sizə küfrü, fısqı və üsyanı məkruh (haram) göstərdi». (əl-Hucurat 7).

893 Beyhəqi «Sunnənul Kubra» 10/322.

894 TAĞBİR – musiqi deməkdir. Əbu Musa əl-Mədini deyir ki: «Onun musiqi olması söylənilmişdir. Çünki o, insanları oynamağa sövq edir. Onlar ayaqlarını yerə vuraraq toz qaldırırlar». İbn Qeyyim «əl-Kəlam alə Məsələtis Səma» s. 124.

895 İğasətul Levfan 1/258, Əbu Nuaym «Hilyə» 9/146, İbnul Covzi 244-249.

896 İğasətul Levfan 1/258.

897 Əhməd b. Yəhyə b. İshaq ər-Ravendi. Zındıqdır. Əvvəli Mötəzilə kəlamçılarından olub, sonra zındıqlaşdı və inkarçılıqla məşğul olmuşdur. İslama dil uzadan bir çox kitab yazmışdır. Allahın lənətinə 298-ci ildə getdi. Hafiz «Lisanul Mizan».

898 Muhəmməd b. Muhəmməd b. Tarhan ət-Turki. Qazali və başqaları onun kafir olduğunu söyləyirlər. 339-cu ildə ölmüşdür. «Şəzəratuz Zəhəb» 2/350-354.

899 Məcmuul Fətava 11/570.

900 əl-Hallal «Əmru bil Məruf və Nəhyu anil Munkər» 166, Təlbisu İblis 244.

901 Həllal «Əmr bil Məruf və Nəhyi anil Munkər» 126.

902 İğasətul Levfan 1/258.

903 İbnul Covzi «Təlbisul İblis» s. 225.

904 Həllal «Əmr bil Məruf və Nəhyi anil Munkər» 130.

905 İbn Əbi Dunyə «Zəmmul Məlahi», İbn Hibban.

906 İbnul Cövzi «Təlbisu İblis» s. 235.

907 Həllal «Əmr bil Məruf və Nəhyi anil Munkər» 172.

908 İbn Əbu Şeybə «Musənnəf» 7/312,3275, Beyhəqi 6/101.

909 İbn Əbu Şeybə «Musənnəf» 7/9,2203.

910 «Məcmuul Fətava» 11/295.

911 İbn Əbi Dunyə «Zəmmul Məlahi».

912 İbnul Cövzi «Təlbisu İblis» s. 222.

913 Buxari, Müslim, Səhih Silsilə 6059.

914 İbnul Covzi «Təlbisul İblis».

915 İmam Şatibi «əl-İtisam» 1/368.

916 İbn Əbi Dunyə «Zəmmul Melahi», Suyuti «Durrul Mənsur» 5/153.

917 İbnul Cövzi «Təlbisu İblis» s. 222.

918 «Məcmuul Fətava» 10/417.

919 «Məcmuul Fətava» 573-576.

920 Qurtubi 11/237, Heysəmi «Kəffir Rua An İstima Alatis Səma» (Zəvacirin dipnotu səh 50).

921 «Fətva İslamiyyə» Muhəmməd əl-Musnid 4/388,390,395, 397, Darul Vətən, Həmçinin Şeyx əl-Albaninin bu mövzu ilə bağlı ayrıca bir kitabı da vardır. Təhrimu Alatil Tarab.

SUAL: Bildiyiniz kimi radio və televizorlarda davamlı çalğı alətləri ilə söylənən dini, milli mahnılarla uşaq və doğum günü mahnılarının hökmü nədir? CAVAB: Çalğı qəti olaraq haramdır. Dini və milli mahnılarla uşaq mahnıları musiqi alətləri ilə olduqda haramdır. Doğum günləri isə batildir. Bu məclislərə qatılmaq və orada iştirak etmək isə haramdır. «Fətva İslamiyyə» Muhəmməd əl-Musnid 4/390.

SUAL: Çalğı alətlərinin satışı, musiqi kassetlərinin satılması və dinlənməsi, bu kassetlərin satılması və ticarəti ilə əldə edilən pulun hökmü, bu cür kasset satanların dükanlarını kirayə vermələrinin hökmü. Dükanı kirayə verənlə orada satış edən, bu kassetləri satın alanların günahını yüklənirmi, yoxsa yox? Bizə bunun fətvasını verin. Allah sizə əcr versin və sizdən razı olsun. CAVAB: Şeyx Useymin – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Zikr etdiyiniz bu çalğı alətlərinin dinlənməsi və satışı haramdır. Belə bir kassetləri olan kimsənin tövbə etməsi, faydalı bir şey yazmaq üçün onların içindəkiləri silməlidir. Onların satılmasından və ticarətinin edilməsindən əldə edilən pul isə haramdır. Sahibinə halal deyildir. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Allah bir şeyi haram edincə onun satışını (gəlirini) də haram edər». Bu cür kasset satanların öz dükanlarını kirayə vermələri də haramdır. Bundan alınan pul da haramdır. Çünki bu Allahın: «Günah və düşmənlik üzərində bir-birinizlə yardımlaşmayın» buyurduğu ilə qadağan etdiyi günah və düşmənlik üzərə yardımlaşmağa daxil olar. Satın alanların günahları öz üzərlərinə olduğu kimi satıcıya və dükanı kirayə verənə, müştərilərin günahından heç əskiltmədən yüklənər. Allah ən yaxşı biləndir. «Fətva İslamiyyə» Muhəmməd əl-Musnid 4/397.

922 İslam Fiqhində Çalğı Alətləri.

923 İCMA - Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in ümmətindən olan Müctəhidlərin Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in vəfatından sonrakı hər hansı bir dövürdə bir məsələnin hökmündə fikir birliyi etmələridir. İcma İslam fiqhinin qaynaqlarından üçüncüsüdür. Qəti şəri bir dəlildir. Ona qarşı gəlmək əsla caiz deyildir. Şovkani «İrşadul Fuhul» s.71, «Məcmuul Fətava» 1/341.

924 «Əhkəmil Quran» Loğman 6.

925 «Minhəcus Sunnə» 3/439, «Məcmuul Fətava» 11/576.

926 «Məcmuul Fətava» 565.

927 Fətva İbnus Salah 300-301, İbn Qeyyim «İğasətul Lehfan» 1/228.

928 Məsalətul Səma 106-108.

929 (Loğman 6) təfsir edərkən bu sözləri söyləmişdir 11/72-75.

930 Səhih Silsilə 1803.

931 Belə bir kimsələrin azmalarına səbəb nədir: Şeyx əl-Albani – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: 1 - Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – ə yalan ihtiva edən rəvayətlərə və zəif hədislərə güvənmək. 2 – Məqsədlərinə uyğun gəlməyən səhih hədisləri rədd edərək ağıllarına uyğun olmadıqlarını irəli sürmələri. Qəbr əzabı, Sırat, Mizan, Allahın axirətdə görülməsini və s. şeyləri inkar edənlər kimi. 3 – Açıq üsulu buraxaraq Mütəşabih olanlara tabe olmağa yönəlmək. 4 – Şeyxlərini təzimdə çox irəli gedərək sonda onları haqq etmədikləri səviyyəyə qaldırmaları. Onların həddi aşanları deyirlər ki, Allahın filankəsdən daha böyük vəlisi yoxdur. Orta halda olanları isə şeyxlərinin Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – ə bərabər olduğunu, lakin ona vəhy gəlmədiyini deyirlər. 5 – Dəlilləri lazım olan yerlərdən uzaqlaşdıraraq təhrif etmək. Məs: Dəlil hər hansı bir məsələ barədə varid olmuş ikən onu bir başqa mövzuya yönəldərək hər iki məsələnin eyni olduğunu veməklə dəlilləri təhrif etmək. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Nəfsim əlində olana and olsun ki, əgər Musa – əleyhissəllam – sağ olsaydı o da mənə tabe olmaqdan başqa bir şey etməzdi» Əgər Kəlimullah olan Musa – əleyhissəllam – kimi bir kimsə, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – ə tabe olmaqdan başqa bir şey etməyəcəksə bizlərin Allah və Rəsulundan başqasına tabe olmağımız doğru olurmu? Səhih Silsilə 3207, İrva 1589, «İslam Fiqhində Çalğı Alətləri».

932 Kəffur Ruai ən Muharrəmatil Lehvi vəs Səma s. 124.

933 «Fətva İslamiyyə» Muhəmməd əl-Musnid 4/388,390,395, 397, Darul Vətən

934 əl-Albani «Səhihul Sünnən Əbu Davud».

935 Həllal «Əmr bil Məruf və Nəhyi anil Munkər» 172.

936 İbn Əbi Dünya «Zəmmul Məlahi».

937 İğəsətul Ləhfan 1/248.

938 Məsələtus Səma 167-168.

939 Nəvəvi «Şərhu Muslim» 6/182. H. 892,983, əl-Albani Muxtəsər Səhih Buxari «Kitabu İdeyn» 508, Qayətul Məram 399.

940 Şərhu Sunnə 4/322, Fəthul Bəri 2/443.

941 «Şuabul İman» 4/283.

942 Təbərani «Sağir» s. 69, Həkim 2/184, Beyhəqi 7/289.

943 Buxari 2/352, 9/166, Beyhəqi 7/288-289, Əhməd 6/359-360.

944 Buxari 9/184-185, Beyhəqi 7/288, Həkim 2/184.

945 Nəsəi 2/91, Tirmizi 2/170.

946 Təbərani 69/1, Məqdisi 150/1.

947 Əhməd 2/8,38, İbn Sad 4/163, Beyhəqi «Sunən» 10/222, İbn Hibban 2013, Təbərani «Mucəmus Sağir», Sünnən Əbu Davud «Kitabul Ədəb» 4924,4926, əl-Albani «Səhih Əbu Davud» 3/930, H. 4924.

948 Nəvəvi «Şərhu Muslim» 6/182. H. 892,983, əl-Albani Muxtəsər Səhih Buxari «Kitabu İdeyn» 508, Qayətul Məram 399.

949 Şərhu Sunnə 4/322, Fəthul Bəri 2/443.

950 Daha geniş məlumat üçün bax: əl-Albani «İslam Fiqhində çalğı alətləri».

951 Alusi «Ayatul Beyyinat fi Adəmi Səmai Əmvat», İbn Həcər «Fəthul Bəri» 2/442.

952 İbnul Covzi 1/253,254.

953 İbn Teymiyyə «Səmau vər Rəks» 2/285, İbn Qeyyim «İğasətul İehfan» 1/257.

954 İbnul Covzi «Təlbisul İblis», Aişə – radiyallahu anhə – deyir ki, yanımızda Ənsardan yetim bir qız var idi. Onu Ənsardan birirsi ilə evləndirdik. Mən o, qızı ər evinə götürənlərdən idim. Peyğəmbər: «Ey Aişə! Şübhəsiz Ənsar bir beyt qəzəl sevən kimsələrdir. Nə söylədiniz? Aişə: «Bərəkətli olması üçün dua etdik» dedik. Peyğəmbər: «Nə üçün belə demədiniz?»: Sizə gəldik, sizə, Salam deyirik sizə, salam deyiniz bizə, qırmızı qızıl olmasaydı, gəlməzdi bu xanıb məkanınıza. Və əgər əsmər dənə olmasaydı, kökəlməzdi qızlarınız. İrva 1995.

955 İbn Kəsir – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Müşriklər Quranı dinləmir və onu eşitmək də istəmirdilər».

956 Silsilatul Ahadisi Sahiha 2851, 2057.

957 Silsilatul Ahadisi Sahiha 447.

958 Müslim 1807, Buxari «Xeybər döyüşü babı», Müslim 2406.

959 Silsilatul Ahadisi Sahiha 2584.

960 Buxari «Ədəbul Mufrad» 870.

961 Müslim 2257.

962 Müslim 2259.

963 Müslim 2256. Ləbid b. Rabia olub cahiliyyə dövrünün şairlərindəndir. İslamı qəbul etmiş və uzun ömür sürmüşdür. Ənəs b. Məlik - radıyallahu anhu – nun rəvayət etdiyinə görə 140 il yaşamışdır. Osman - radıyallahu anhu – nun xəlifəliyi dövründə Kufədə ölmüşdür. Quranı dinləyib öyrəndikdən sonra İslami həyatında heç şer söyləməmişdir.

964 Buxari «Ədəbul Mufrad» 861.

965 Buxari «Ədəbul Mufrad» 866.

966 Buxari «Ədəbul Mufrad» 867.

967 Buxari «Ədəbul Mufrad» 869.

968 Buxari «Ədəbul Mufrad» 874.

969 Buxari 5050, Müslim 800.

970 Buxari 5893, Müslim 259.

971 Heysəmi «Məcməuz Zəvaid» 5/166.

972 Əhməd «Musnəd» 2/356.

973 Buxari 5892, Müslim 259.

974 Səhih Əbu Davud.

975 «Səhihul Cəmi» 5439.

976 İbn Əbi Şeybə «Musənnəf».

977 İbn Cərir ət-Təbəri.

978 Buxari.

979 ən-Nəhayə 3/257.

980 Müslim «Təharət» 56, Tirmizi 2757.

981 Buxari, Müslim, İbn Kəsir 4/336.

982 Müslim 2344, Əhməd 5/104, Nəsəi 8/183.

983 Quvvətul Qulub 4/9, İbn Həcər Əsqəlani «İsabə» 2/511, 2/455, İbn Sad «Təbəqat» 3/25,58.

984 İhtiyaratul İlmiyyə.

985 Rəddul Muhtar.

986 əl-Umm.

987 Təmhid.

988 Buxari, Müslim 106, Əbu Davud.

989 Buxari 3665, Müslim 2084.

990 Buxari 5887.

991 Əbu Davud 4094,8/208.

992 Əbu Davud 4084, Tirmizi 2722.

993 Əbu Davud 4086. əl-Albani zəif hədis.

994 Müslim 2086.

995 Əbu Davud 4119.

996 Buxari, Müslim.

997 Səhih Əbu Davud.

998 «Səhih Şəmailu Tirmizi».

999 Təbərisi «Mustədrək» 1/406, rəvayət 1003.

1000 Təbərisi «Mustədrək» 3/238, rəvayət 3475, 3/260, rəvayət 3530.

1001 Məclisi «Biharul Ənvər» 83/260, rəvayət 10, fəsil 6.

1002 Məkarimul Əxlaq 1/242.

1003 İrşad səh. 271.

1004 Məkarimul Əxlaq 1/244.

1005 Kəfi 6/455.

1006 Kəfi 6/487.

1007 Kəfi 6/487.

1008 Kəfi 6/490.

1009 Kəfi 6/490-491. Bax: «Hiylətul Muttəqin – Möminlərin Zinəti» Şeyx Abbas Qumi.

1010 Buxari.

1011 Buxari 7/184, H. 6474.

1012 Buxari, əl-Albani «Mişkətul Məsabih» 4813.

1013 Tirmizi, əl-Albani səhih.

1014 Buxari 6475, Müslim 47.

1015 Buxari 10, Müslim 40.

1016 Buxari 11, Müslim 42.

1017 Buxari 6477, Müslim 2988.

1018 Müslim 38, Tirmizi 2412.

1019 Tirmizi 2413, əl-Albani zəif hədis.

1020 Tirmizi 2410.

1021 Tirmizi 2408.

1022 Tirmizi 2616, əl-Albani «Səhih əl-Cəmi» 29-30-cu hədis.

1023 Buxari 6094, Müslim 2607.

1024 Müslim 1/10.

1025 Müslim 1/9.

1026 MUTAŞABBİ – o, kimsədir ki, ac olduğu halda özünü tox göstərir.

1027 Buxari 5219, Müslim 2130.

1028 Buxari 2692, Müslim 2605.

1029 Müslim 2605.

1030 Buxari «Ədəbul Mufrad» 736.

1031 Buxari «Ədəbul Mufrad» 732.

1032 Buxari «Ədəbul Mufrad» 733.

1033 Buxari «Ədəbul Mufrad» 734.

1034 Tirmizi 1932.

1035 Müslim 2589.

1036 Əbu Davud 4875, Tirmizi 2504,2505.

1037 Əbu Davud 5878.

1038 Müslim 2564.

1039 Bir sa – 4,2125 litrə bərabərdir.

1040 Buxari 425, Müslim 33, 1/455. Kəb b. Məlik - radıyallahu anhu – haqqında uzun bir hədisin bir hissəsidir.

1041 Buxari 1/425, Müslim.

1042 Buxari 5359, Müslim 1714.

1043 Buxari 13; Müslim 45.

1044 Buxari 6067.

1045 Buxari 4900, Müslim 2772.

1046 Müslim 1480.

1047 Buxari 6054, Müslim 2591.

1048 Buxari «Ədəbul Mufrad» 337.

1049 Maraqlananlar Yusif surəsini oxuya bilərlər.

1050 Əbu Davud 4903, əl-Albani zəif hədis.

1051 Peyğəmbər - səllallahu aleyhi və səlləm – zövcələrini gündəlik ziyarət etdikdə Zeynəb b. Cəhşin evində digər zövcələrindən daha çox oturardı. Buna da səbəb onun bal içməsi idi ki, bu da digər zövcələrinin qısqanclığına səbəb olmuşdur.

1052 MƏGAFİR – Akasiya fəslindən olan Urfut ağacının ifraz etdiyi şirəyə deyilir. «Lisanul Arab» 1/574.

1053 Buxari 11/293, Müslim 10/75. Nəsəi 2/242-də gələn rəvayətdə isə: Ənəs b. məlik - radiyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – Mariya adlı bir kənizi var idi. Aişə və Həfsə Səidi - radiyallahu anhu – onun bu kənizlə yaşamasına narazı idilər. Odur ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – o kənizlə yaşamağı özünə haram etdikdə Allah bu ayələri nazil etdi. (ət-Təhrim 1-2).

1054 ZAHİD – dünyaya rəğbət bəsləməyin və bağlı olmağın ziddidir (əksi). İbn Teymiyyə – rahmətullahi aleyhi - deyir ki, zahidlik axirətdə fayda verməyəcək şeyləri tərk etmək deməkdir. İbn Qeyyim «Mədaricus Salihin» 285 .

1055 İbn Macə 4102, əl-Albani «Səhih əl-Cəmi» 935-ci hədis.

1056 Əbu Davud 4888.

1057 Tirmizi 2508, əl-Albani zəif hədis.

1058 Əbu Davud 4890.

1059 Fətvalar Toplusu 10/124,125.

1060 İbn Məcə 4228, Əhməd 4/23.

1061 Buxari 73, Müslim 815.

1062 Fəthul Bəri 10/472.

1063 Fəthul Bəri 1/317.

1064 Buxari «Ədəbul Mufrad» 323.

1065 Buxari 6502.

1066 Müslim 215.

1067 Fəthul Bəri 11/24, Buxari «Ədəbul Mufrad» 1071.

1068 Əhməd «Musnəd» 2/385, əl-Albani «Səhihul Cəmi» 6022.

1069 Müslim 3/1699.

1070 Buxari «Ədəbul Mufrad» 1068.

1071 Buxari «Ədəbul Mufrad» 1069.

1072 Buxari «Ədəbul Mufrad» 1070,1091.

1073 Müslim 2617.

1074 Buxari 7072.

1075 Əbu Davud 2588, Tirmizi 2164.

1076 Müslim 2615.

1077 Fəthul Bəri 11/83, H. 6288, Müslim 2185.

1078 İmam Məlik «Muvatta» 2/988.

1079 Buxari 2990, Müslim 1869.

1080 Müslim 1869.

1081 Müslim şərhi 5/441.

1082 Səhih Cəmi 3692.

1083 Buxari 5/214, Müslim şərhi 5/444.

1084 Buxari 3/98.

1085 Səhihul Cəmi 1969, 6947.

1086 Səhih Müslim 2577.

1087 Buxari 893, Müslim 1829.

1088 Buxari 7150, Müslim 142.

1089 Müslim 1828.

1090 Buxari 3455, Müslim 6842.

1091 Müslim 1830.

1092 Muaviyyə b. Əbu Sufyan – radıyallahu anhu – birinci Əməvi xəlifəsi 661-680-cı illər.

1093 Əbu Davud 2948, Tirmizi 1322.

1094 Müslim 107.

1095 Müslim, Əhməd.

1096 Bəzzar və Təbərani, Təğib vət Tərhib 3/174.

1097 Müslim 1851.

1098 Buxari 7142.

1099 Müslim 1836.

1100 Müslim 1845.

1101 Müslim 1848.

1102 Buxari 7137, Müslim 1835.

1103 Buxari 7143, Müslim 1849.

1104 İbnul Cövzi «Ədəbul Həsənul Bəsri» s. 119.

1105 İbnul Cövzi «Ədəbul Həsənul Bəsri» s. 119.

1106 Buluq əl-Məram 1395.

1107