Şəmil Sadiq
Yüklə 19,45 Mb. Pdf görüntüsü
|
İsa Muğanna yaradıcılığı “İdeal” işığında 119 götürməsi heç “İlan Zəhəri”nin saflaşmağına gətirib çıxarmamışdı. “Atası bizdən ayrı olanın özü bizdən ikiqat ayrı olmalıdır. Əmma ayrılmalarımızı qaytarmağa qadir elmimiz var. Elm qüdrəti ilə Şiə zəhərindən təmiz- lənib saflaşanda bu ahunun qəlbində tək bir kişi surəti hakim olacaq”– deyib İnanc Xatunu altı illik “Əxi baxışı” ilə “ilan zəhəri”ndən təmizləyib sonra onunla evlənsə də, qarışıq qanın təmizlənmədiyinin şahidi oluruq. 77 O, Həsan Səbbah kimi hiyləgərin hiyləsinə uya- raq fitnələrindən əl çəkmir. Bu barədə də sonrakı səhifələrdə geniş danışacağımızdan fikrimizi burda yekunlaşdırırıq. “GurÜn” romanının “Elm” adlanan bölməsində istər sadəcə diktə edən yox, bəzən hadisələrə öz mü- nasibətini bildirən EySarın şərhlərində, istər Əxi Ba- banın Nizamiyə elmin yarım qalmış sirlərini – Niza- minin də bilmədiyi tarixiliyi min il sonra oxucu ilə bərabər dərk etdirməsi əsərin nəbzini tuta bilən oxu- cunu heyran edir. Oxucu sanki zamansız bir məkana düşmüş olur. Keçmişlə indinin içində özü də bilmə- dən fəlakətlərə düçar olmuş həqiqət elminin müridi olur. İsa Muğanna Nizami şəxsiyyətinə, elminə, dü- hasına, fəlsəfəsinə həm tarixi, həm elmi yanaşma ilə bərabər onun fəaliyyət və yaradıcılığında cəsarətli şəkildə bir sirli dünya olduğunu meydana qoymuş- dur. Nizamini sadəcə “Xəmsə” müəllifi kimi tanıyan oxucu bu əsərdən sonra Şeyxin bir peyğəmbər missi- yasına sahib olduğunu görür. “Sirlər xəzinəsi”ni 77 İsa Muğanna, İdeal, Bakı: Hədəf nəşrləri, 2013, s 5-6.Yenə orda, s 5-6. İsa Muğanna yaradıcılığı “İdeal” işığında 120 oxuyub, bəlkə də, fərqinə varmadığı məsələlərə yeni- dən baş vurmağa meyillənir. Maraqlı məqam ondan ibarətdir ki, həm Nizami, həm də onun mürşidi Əxi Baba dünyanın sirlərinə tam hali deyil. Onlar da EySara üsyan edir. Muğan- naya görə Nizami otuz dörd yaşında zühur etmiş İsanın – Həqiqətin təkrarıdır. Nizami elmin təhlü- kədə olduğunu Məhəmməd Cahan Pəhləvana anlat- maq istərkən deyir: “Eysar otuz dörd yaşında gedib Yerusəlimə. Mənim otuz dörd yaşım var. Xəlifə nəvəsi ilə evlənməmişəm. Beynimdə SafAğ İşığı məkr yeməyib. Sən isə lap Kamil məkr mücəssəməsinə çevrilmisən, Pəhləva- nımız”. 78 Əxi Babanın vasitəsilə ona Ün göndərən EySar Nizaminin özüdür. Çünki Nizami də məkr və hiylədən, qaranlıqdan, uzaq otuz dörd yaşlı bir ka- mil insandır. Nizaminin kamilliyi onun Eysarla eyni- ləşdirilməsinə gətirib çıxarır. Nizaminin sahib oldu- ğu elm də dünyanı dərk etmək üçün ona kömək et- mir. Əsərin əvvəlində bizim üçün ilahi bir qüvvə kimi təqdim edilən Nizami artıq bir real insana çevrilib və xoşbəxtlik arzusunu dilə gətirir. "– Təcrid hücrəsində, tənhalıqda iki il Elm qulu olmağın müqa- bilində təcrid-zəhər!.. Cahan Pəhləvana, Qızıl Arslana, Bəhram şaha, Əmir Daraya taxt-tac, Nizamiyə Firdovsi “Şahnamə”sinin xəzinəsində əsirlik (“Şahnamə” rəmzi “dəstan”- OdƏslin (Yaradan Həqiqətin Yaradan Ünü) dərslik idi. “Şahnamə”nin xəzinəsində əsirlik” ifadəsi çətin anlaşılan rəmzlər içində batıb qalmaq 78 Yenə orda, s 5-6. İsa Muğanna yaradıcılığı “İdeal” işığında 121 deməkdir.) müqabilində yenə təcrid-zəhər!.. Xirqə alan- dan sonra. İcmalarda dərvişlik müqabilində yenə təcrid- həzər!.. Təkyə alandan sonra, son dörd ildə gecəli-gündüz- lü moizələr müqabilində təcrid-zəhər! Nəhayət, icmaları xilas etməyimin müqabilində təcrid-zəhər!” Başqa bir məqamda isə belə deyir: “OdAğÜzdə Təkrarım, Yerdə Təkrarım – Əxi Babam, ikisi də zülmkar! Təkrarının nə- zərindən təcrid yaşamağı ölümdən betər bildiyinə görə Qutaybasından təcrid Nizami özü də zülmkar! Necə üsyan etməsin bədbəxt Nizami?! 79 Nizaminin bu üsyanını anlayışla qarşılayan Əxi Baba ona daha böyük zərbə vurur. İnsan oğlunun xoşbəxtliyini uzun illər bundan öncə əlindən uçur- duğuna eyham vuraraq deyir: “Gecəli, gündüzlü moizələr”ində hər gün, hər gecə təkrar etdiyin adi həqiqəti təkrar edirəm: “Xoşbəxtlik Simurğ quşunun belində uçub gedib”. Nə vaxt? Min yüz yetmiş beş il əvvəl, EySar anadan olan günü Bağ Atamız uşağı böyük oğlu Ulu Bağ ƏsƏlMənə tapşırıb, SimƏrAğ gəmisinə minib gedib, Əxilərimizdən qeyri bir kimsənin xəbəri yoxdur ki, BağAtamız bir də otuz dördüncü ilin yayında, EySar Yerusəlimdə çarmıxa çəkilən günü Yerə enib, ƏrEvOdunu aparıb gedib” 80 . Nizaminin Afaqla evlənməsi zamanı Uca Ün yenə əsərin təhkiyəsinə müdaxilə edib Muğannaya bəşəri sual ünvanlayır: “ Sən danış, Bağ HəmOdum Muğanna. De görüm, Nizami təkyəsinin qapısında baş ve- rən bu hadisə xoşbəxtlikdir, ya bədbəxtlik?” 81 79 Yenə orda, s 5-6. 80 Yenə orda, s 5-6. 81 İsa Muğanna, İdeal, Bakı: Hədəf nəşrləri, 2013, s 5-6. Yüklə 19,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|