İsa Muğanna yaradıcılığı “İdeal” işığında
140
duğu mətləbləri daha geniş şəkildə aydınlaşdırır.
“İdeal” romanında təhrif edilmiş faktların adını
çəkir, əslini deyəcəklər və ya gizlədilib deyə hayqı-
ran Muğanna “Qırx kisə qızıl” povestində “Aşıq
Qərib” dastanının əslini təqdim etdiyini iddia edir-
disə, bu romanda “Quran”ın
heç də Allah kəlməsi ol-
madığını, onun batininə yad əllərin dəydiyini fakt-
larla sübut etməyə çalışdığı üçün onlarla ayəyə şərh
vermədən seçib təqdim edir və bunu “Allah deməz,
Allah bu cür düşünə bilməz” deyə fəryad edir. Am-
ma bu əsərdə də əvvəlkilərdə olduğu kimi Məhəm-
məd peyğəmbərə qarşı simpatiyasını gizlətmir, Bağ
Atanın 4 oğlundan biri kimi BağHəmOd deyə təq-
dim edir. Ümumiyyətlə, onu qeyd etməliyik ki, kim-
lərinsə Muğannanı dinsiz, inancsız kimi qəbul etməsi
və təqdim etməsi böyük yanlışdır. Muğanna Yerin
idarəçilyinin Bağ Atanın oğlanlarında olması iddiası
və bu oğulların məhz müqəddəs kitabların təqdim
etdiyi peyğəmbər olması onun Mirzə Cəlil yolunda
gedərək Hüseyn Cavid fəlsəfəsindən çıxış etməsinin
tərənnümüdür. Realizmi romantik və fantastik yolla
təbliğ etməklə magik realizmin carçısı kimi çıxış edir.
Allah və Peyğəmbərləri öz yozumu ilə bu cür təqdim
edir:
“Bu, ərəbcə "Allah" deyilən, OdƏrcə Odu – həqi-
qəti, adı ƏlAğ olan "Allah"ımızın ünü imiş. ƏlAğ tək
deyil, kainatda ƏlAğlarımız çoxdur. ƏlAğların bir adı da
Bağdır. İnsanı insana, bəşəriyyətimizi kainatın OdƏr bə-
şəriyyətinə bağlayan Bağlar həm də SafAğ insan adla-
nırlar. Kainatda Bağ Atamızın dörd Əli – Oğlu var. Oğul
OdƏrcə AğƏldir. Bağ Atanın dörd oğlundan – AğƏlin-