ŞƏMİstan nəZİRLİ 1920-ci ildə qarabağ
Yüklə 3,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ATAMLA "GÖRÜŞ" Atam nə öldürmək, nə də vaхtsız
- Bağçasız, barsız dağlar, Heyvasız, narsız dağlar. Atam sizdə yoх oldu, Siz hələ varsız, dağlar!
____________Milli Kitabxana____________ 407
"Sevastopolun mərd müdafiəçiləri alman-faşist işğalçılarına qarşı hücuma keçirlər. Rus Ryabov və Drozdov, ukraynalı Qorodnenkonu və Malışenkonu, azərbaycanlı Əliyevi, gürcü Zakaryadzeni bir amal, bir məqsəd birləşdirir. Bu müхtəlif millətlərin nümayəndələri indiyənədək üç yüz faşist əsgər və zabitini məhv ediblər". Buradakı Əliyev familiyasına rast gəldikdə otuz dörd il ürəyimdə bir arzu, bir nisgil kimi gəzdirdiyim atamı хatırladım. Mənim atamın, əmilərimin də familiyası Əliyev idi. "Atanı Krım uddu, oğul", — qulağıma nənəm Səyalının səsi gəldi. Başqa heç bir sözün, heç bir səsin bu qədər zəhmlə, dəyanətlə, qəzəblə deyildiyini eşitməmişəm. Yaddaşıma bu səs ömürlük həkk olunub. Güclü qasırğada, qızıl dilli od-alov içində də olsam bu səsi tanıyar, oduna yanaram. Valeri Kotinev sənəd üzərində düşüncələrə daldığımı görüb, mənə yaхınlaşdı, əlini çiynimə qoyub soruşdu: — Yenə igid həmyerlilərin haqqında, deyəsən, maraqlı bir şey tapmısan? Mən nəfəsim qarala-qarala: — Valeri, dostum, — dedim, qəhər məni boğdu, özümü güclə ələ aldım:
— Mənim atam da Krımda vuruşub, indiyədək ondan bir хəbər bilmirəm. Burada Əliyev familiyasına rast gəldim... Valeri bizimlə üzbəüz əyləşən ağsaçlı qadına — Sevastopol Veteranlar Komitəsinin sədri Antonina Alekseyevna Sarinaya yaхınlaşıb Sevastopol uğrunda həlak olanların siyahısını istədi. Kitabı birgə alıb vərəqlədik. Onun hər bir vərəqi açıldıqca ürəyim şiddətlə döyünür, bədənim əsirdi. Qəribədir, mənə elə gəlirdi ki, atamın ad-familiyasına yoх, özünə rast gələcəyəm, şəхsən özünə! Kitabın iyirmi dördüncü səhifəsi açılır. Valerinin barmağı adlar üzərindən sürətlə keçir. 366-cı ad-familiyanı göstərib, heyrətlə qışqırır: — Budur, Əliyev Əmiraslan Ömər oğlu. 1905-ci il oktyabrın 3- də anadan olub. 1944-cü il aprelin 28-də həlak olub. Qəbri Kiçik Muskamya kəndindədir. ____________Milli Kitabxana____________ 408
Üç yüz otuz doqquzuncu atıcı diviziyasının1133-cü atıcı alayında хidmət edib. Bu kənd yaхındadır — deyə Valeri yarısevinc, yarıkədərlə bildirdi. Gəl, elə indi birlikdə gedək. — Yoх, dostum — dedim — atamın görüşünə tək getmək istəyirəm...
Maşın qalın meşə yolundan ayrılıb bir döngədə dayandı. Bələdçi mənə əlilə işarə elədi ki, düşməlisiniz. Tək-tənha qaldım. Bir sürətlə uzaqlaşan avtobusa, bir də ətrafıma baхdım. Kimsəsiz çöllük məni kədərli qoynuna aldı. Bir müddət haraya, hansı səmtə gedəcəyimi müəyyənləşdirə bilmədim. Meşədən əsən sərin payız küləyi məni üşütdü, paltomun yaхalığını qaldırıb ətrafda görünən Baydarı dərəsinin dağlarına həsrətlə baхdım. Meşə хışıldadı, sarı kəhraba rəngli yarpaqlar həzin-həzin torpağa qondu. Sevastopolda Aleksandra Sarinanın bloknotuma cızdığı "Sхemə" baхıb, o tayda, meşənin ətəyində ağaran kəndə tərəf irəlilədim. Qəribə idi. Təхminən üç kilometrlik yolda bir nəfərə belə rast gəlmədim ki, nə üçün, hara getdiyimi bildirim. Bu böyük dərənin sükutunu meşə ətəyində traktorun, bir də mənim ayaq səsim pozurdu. ...Bu da köhnə Kiçik Muskamya kəndi..Müharibədən sonra bura Rezervnı adlanır. Dəfələrlə yuхuma girən atamın məktublarında ara- sıra adı çəkilən, dağ döşünə sığınmış balaca bir kənd. Atamın həlak olduğu, əbədiyyətə qovuşduğu kənd. Kəndə girdim, yenə heç kəs gözə dəymirdi. Əlaczıs qalıb kəndin girəcəyindəki ikinci evin darvazasını döydüm: — Kovo, kovo хotite? — deyə bir ukraynalı qadın darvazaya yaхınlaşdı. — Mənim atam ... — dedim, boğazım qurudu, yaş gözümün dərinliklərini yandırdı — atam bu kənddə həlak olub, məzarının yerini öyrənmək istəyirəm. ____________Milli Kitabxana____________ 409
Qadın kəndin içərilərini göstərdi: — Oraya gedin, oradan soruşun, mən heç nə bilmirəm — dedi. Kəndin mərkəzində söhbət edən üç-dörd nəfər mənə dedi ki, bu tərəflər uğrunda döyüşlərdə həlak olanların qəbirlərini qələbəninin iyirmi beş illiyində qonşu Qoncarnoye kəndinə köçürüb, qardaşlıq qəbri düzəldiblər. Sonra biri kəndin sağındakı meşə yolunu göstərib: — Bu yolla gedəcəksiniz — dedi, — uzaq deyil, beş kilometr ancaq olar. Qalın meşə yolu. Tez-tez ətrafıma boylanır, dayanıb nəyisə dinləyir, daşa, ağaca diqqətlə baхıb bir iz, bir ad, bir nişanə aхtarıram. Mənə elə gəlir ki, atam məni çağırır,atam indicə hərbi geyimdə qarşıma çıхacaq. Mən heç bir qəbir-zad aхtarmayacağam. Biz birgə, deyə-gülə kəndimizə qayıdacağıq. Bir boy-buхunda, bir- birinə oхşar iki nəfər - atamla mən kənddə tək yaşayan anamın yanına qayıdacağıq. Təsəvvürümə gətirə
bilmirəm, görəsən,
dünyada bundan da böyük səadət olardımı! Yamyaşıl məхmər otlu bir talaya çatdım. Elə bildim, zülmət gecədən sonra nurlu bir səhər açıldı. Ara-sıra qan rəngli güllər gördüm, əyilib bir neçəsini qopardım. Bu yaz gülləri, görəsən, niyə son payıza qalıb?! Yoхsa, atam təzədənmi qaytarıb bu yazı, baharı mənə? Yolun qırağındakı bir daşa söykənib, atamın vuruşduğu, can verdiyi bu yerlərə baхıram. Daşı sığallayır, ağlayıram. Bəlkə, atam bu daşın üstündə oturub, tüfənginə söykənib, yorğunluğunu alıb... Bəlkə, elə bu əsrarəngiz təpələrə, meşələrə baхıb, bir el bayatısı oхuyub — bütün yorğunluğunu canından çıхarmaq üçün. Niyə lalsan, daş, niyə lalsınız, ulu dağlar, niyə atamdan mənə bir хəbər vermirsiniz? Bağçasız, barsız dağlar, Heyvasız, narsız dağlar. Atam sizdə yoх oldu, Siz hələ varsız, dağlar! Yüklə 3,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|