ŞƏMİstan nəZİRLİ
Yüklə 158,68 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BAKI ŞİRVANNƏŞR 2004
- Beynəlxalq Qızıl Priz laureatı (Madrid, 2004)
- GENERAL YADİGAROV QARDAŞLARI
- Abdulla Şaiq “Xatirələrim” əsərindən
|
GENERAL YADİGAROV QARDAŞLARI
BAKI ŞİRVANNƏŞR 2004
Beynəlxalq Qızıl Priz laureatı (Madrid, 2004) Şirvannəşr, 27 (594), 2004. Naşir Qəşəm Isabəyli
Redaktoru Anar İsabəyli
Üz qabığının dizaynı Rza Səttarovundur
Şəmistan Nəzirli General Yadigarov qardaşları. Bakı, Şirvannəşr, 2004, 36 səh. (4 səh. foto-dəftər)
Bu kitab bir nəslin hərbçi və ziyalı oğullarına - general Yadigarovlara həsr olunmuşdur. 1918-20-ci illərdə Milli Azərbaycan Ordusunun sıralarında şərəflə xidmət edən çoxsaylı Yadigarov qardaşları haqqında nə Azərbaycan hərb tarixində, nə də Azərbaycan tarixində bir sətir belə yoxdur. Amma Sovetlər vaxtı ermənilər bu nüfuzlu soyadı özününküləşdirərək tarixi əsərlərində Yadigaryan, gürcülər isə Yadigaraşvili etmişdilər. Yalnız Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasında Gəncədəki İmamzadə türbəsi barədə yazıda belə bir cümlə var: “1879-cu ildə general-mayor İsrafil bəy Yadigarzadənin təşəbbüsü ilə türbə bərpa olunub” .Tədqiqatçı jurnalist, Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin baş elmi işçisi, polkovnik-leytenant Şəmistan Nəzirlinin yeni kitabında ilk dəfə nüfuzlu Yadigaroğullarının ömür və döyüş yolu oxuculara təqdim olunur.
Ünvan: Bakı - AZ1021, Badamdar şos. 77. Tel: 92-92-27, 92-93-72, 34-70-94, (850) 316-23-40.
MÜƏLLİFDƏN
Azərbaycanın ziyalı nəsillərindən otuzuncu illərin tuthatutunda güllələnməkdən, sürgün və həbs olunmaqdan qorxub ehtiyat edərək ad və soyadını (xüsusilə soyadını) dəyişənlər çox olub. Elələri də olub ki, Sovet sərhədləri o qədər də ciddi qorunmayanda ailəsi ilə Türkiyəyə, İrana pənah aparıblar. Bu ölkələrdə də günü-güzəranı pis keçəndə Avropa ölkələrinə - Fransaya, Almaniyaya və ya Amerika Birləşmiş Ştatlarına köçüblər. Bir sözlə, cəlayi-vətən ömür sürüblər. Qocaları dünyasını dəyişəndən sonra yerində qalan gənclər yad millətdən evlənib nəsli assimilyasiyaya uğradıblar. Bir sözlə, nəsil-nəcabətlərini itirib avropalaşıblar. Ona görə də indiyədək onların əksəriyyətindən bir xəbər çıxmır. Aradan uzun illər keçməsinə baxmayaraq mən bu gün də ümid edirəm ki, nə vaxtsa nüfuzlu Borçalı nəsli - Yadigaroğullarından hansı birisə gec-tez tapılacaq. Dilini, dinini itirmiş də olsa ana vətəni Azərbaycana qayıdacaq. Bəlkə də dədə-babasının vaxtı ilə apardığı sənədlə, fotoşəkillərlə bizi sevindirəcək. Dünyadan köçmüş ulularının sağ ikən onlara danışdığı acılı- şirinli xatirələri ilə hərb tariximizə yeni səhifələr yazacaq və bizi sevindirəcəklər. Əziz oxucu, mən bu ümidlə yaşayıram, bu arzu ilə də Yadigaroğulları haqqında axtarışlarımı hələ də davam etdirirəm. Sizə təqdim etdiyim yeni kitabçada isə illərlə Sankt-Peterburq, Tiflis, Moskva, Bakı və Borçalıda apardığım araşdırmaları qələmə almışam.
GENERAL YADİGAROV QARDAŞLARI
XIX əsrin səksən-doxsanıncı illərində Tiflisdə yaşayanda biz tez-tez bir mənzildən başqasına köçürdük. Bu mənzillərin hamısынdan çox xosuma gələni sonuncu dəfə köçdüyümüz Voronsov küçəsində olan Allahverdi bəy Yadigarovun mülkü idi. Bu Mirzəyevin fabrikinə bitişik üçmərtəbəli mülk idi.
“Xatirələrim” əsərindən
General Yadigarov qardaşları Borçalının Təkəli kəndindən olublar. Borçalıda olanda ağsaqqalların əksəriyyəti fəxrlə dedilər ki, kəndin binasını da Yadigaroğulları qoyublar. Ona görə də kəndin adına çox vaxt “Ağalıq” da deyirlər. Təkəli bizim qonşu kənddi. Kəndlərimizi bir-birindən ayıran ulu Babakər dağıdır. Hələ uşaqkən bu əsilzadə nəslin general və müikədar oğulları haqqında qohumlarımdan, xüsusilə əmim Nəziroğlu Məmişdən çox eşitmişdim. O, Alı, Nəzir və Süleyman babamın Yadigaroğlu general Həsən bəylə, mülkədar Sadıq bəylə dostluqlarından çoxlu epizodlar danışardı. Zeynəb xanım Nəzir qızının (1857-1958) xatirələrindən: - Yadigaroğulları öz torpaqlarından bizim kəndə payı məhz atam Nəzir Abdulla oğlunun (1820-1904) xətrinə vermişdilər. Atam Mustafa bəy və onun general oğlu İsrafil bəy Yadigarovla çox yaxın dost idi. Sonralar bu dostluğu Nəzirin qardaşı oğlu Süleyman katda Alı oğlu (1849-1918) davam etdirirdi. Debet çayından Qızıl qayaya kimi olan torpaqları 1900-cü ildə Süleyman katda Sadıq bəydən satın almışdı. 1916-cı ildə Sadıq bəy Muşulun meşəsini də Süleyman katdaya qızıl pula satdı. Kəndimiz Körpülünün Çinar dərəsi deyilən səfalı bir yerində mülkədar Sadıq bəy Yadigarov özünə yaylaq mülkü tikdirirmiş. 1920-ci ildə Şura hökuməti gələndə Sadıq bəy xaricə Yüklə 158,68 Kb. Dostları ilə paylaş:
|