185
aldıqları məbləğin kiçik bir faizini mükafat kimi verirdilər,
hamısını – “paketə oturtmuşdular”. “Yuxarıların” qəbuluna
düşdüm. Kompüterdə əvvəlki illər verdiyim və indi tələb olu‐
nan məbləğlərin hamısını açıqca üzümə “oxudular”.
– Lap istəyirsən verəcəyin pulların nömrələrini yaz götür,
istəyirsən Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin əməkdaşlarının işti‐
rakı ilə gətir ver, istəyirsənsə verdiyin pullardakı barmaq izlə‐
rimi götür... “Yuxarıların” göstərişidir, deyilən məbləğ sizdən
alınıb dövlətə keçirilməlidir. Bu müzakirə olunmayan məbləğ‐
dir və ödənilməsi məcburidir, heç bir qəpik də aşağı düşməyə
yerimiz yoxdur.
– Sizdən də “yuxarı”sı var? Bəsdirin, a kişi! Vallah, belə
çox getməz, insafı, ədaləti itirirsiniz. Bir gün bizim başımıza
vurduğunuz çomaq, sabah öz başınızda sınacaq. Allahdan qor‐
xun, dünyanın harasında görünüb bu cür insafsızlıq? Adamı
bezdirirsiniz, az qalıb ki, vətəndaşlıqdan imtina edib ölkəni tərk
edək.
– Ölkəni tərk etmək istəyinizdən də xəbərimiz var, nə qə‐
dər qazandığınızdan da. Siz elə bilirsiniz bu qədər qaçqına,
şəhid ailəsinə, idmançıya bağışlanan pulsuz evləri, maşınları
təkbaşına dövlət çatdıra bilər? Sökülən binaların sakinlərinin
başqa yerlərdə mənzillə təmin edilməsi elə bilirsən havayı başa
gəlir? Siz bu ölkənin vətəndaşı deyilsinizmi? Öz qardaş‐bacıla‐
rınıza yardım etmək istəmirsinizmi?
– Onda, ƏDV
45
kimi bir maddə də ayırın, adını da qoyun
“Sosial Xeyriyyə Fondu” və 30% də vergi tutun, görün onda
sizə “gözün üstə qaşın var” deyən olarmı? Amma rüşvəti xey‐
riyyə adıyla almaq nə dinə, nə insanlığa, nə də insafa uyğun
gəlmir axı...
– Əşşi, gündə bir beynəlxalq təşkilatın nümayəndəsi gəlir.
45
Əlavə Dəyər Vergisi.
186
Sən bilirsən onun buradakı xərcləri nə qədərdir? Xeyrimizə çı‐
xarılan bir beynəlxalq qərar heç bilirsən neçəyə başa gəlir? Elə
bilirsən təkcə bizdədi rüşvət? Rüşvət, dövləti idarəetmənin ən
səmərəli yollarından biridir, qardaş. Bəlkə düşünürsən ki,
Qarabağı hərb yoluyla alacağıq? Ay hay! Erməni‐rus ittifaqını
ancaq rüşvətlə qərarından döndərmək olar, kişi...
– Siz dəli olmusunuz, lənət şeytana... Ölkə qüdrətlənmə‐
lidir, hökumət arxasında xalqın dayağını hiss etməlidir. Sən isə,
nəyə qulluq etdiyini heç özün düz‐əməlli anlaya bilmirsən.
– Varlananlar dövlətin nəzarətində olmalıdırlar ki, gələ‐
cəkdə təhlükəyə çevrilməsinlər. Dövlət ildə bir dəfə iş adam‐
larının “damarlarını yoxlayır və lazımi miqdarda qan alır” ki,
artıq qan yazığın beyninə vurmasın. Nə tez unutdunuz Gəncə,
Lənkəran qiyamlarını? Bilmirdilər pulu nəyə xərcləsinlər. Ha‐
mınızın beynində hakimiyyət xəstəliyi, şöhrətpərəstlik var. Ar‐
tıq pul isə insanı bu səmtə yönəldir. Odur ki, “dövlət çevrilişinə
cəhdlər”in qarşısı vaxtında alınmasa, onda gərək, dövlət gündə
bir burnu fırtılıqlının nazıyla oynasın. Sizə hörmətimiz isə o
olar ki, altmış minlə canınızı qurtarasınız. “İstəyirsiniz özünüz
baxın” – noutbukunu mənə tərəf çöndərib cədvəldəki qrafanı
göstərdi. Doğrudan da şirkətimizin adının qarşısında bu cür
qeyd var idi – 80.000AZN (60.000AZN). – Bu son güzəşt həd‐
didir! Gedin fikirləşin. Gör sizin xətrinizə nə böyüklükdə dağ‐
dan aşağı düşdük.
– Sizi o böyüklükdə dağa mən çıxarmamışdım... Əlinizdən
nə gəlirsə beş qaba çəkin! Mən bu qədər pulu verməyəcəyəm! –
hirslə ayağa qalxıb əlimi qapının qulpuna atdım.
– Axşama qədər razılığınızı gözləyəcəyik. Yoxsa “B planı”a
keçməli olacağıq. Sabahdan hesabınız dondurulacaq və xrono‐
metraj göndəriləcəkdir, bu isə əlavə xərclər deməkdir. Bu da
mənim vizit kartımdır, axşam saat 5‐dək zənginizi gözləyəcə‐
yəm. Salamat qalın, gedə bilərsiniz.
187
– Dedim ki, verməyəcəyəm! Nə edə bilirsinizsə çəkinmə‐
yin, edin. Mən qanunla işləmək istəyirəm, qardaş..!
– Yaxşı. Onda özünüzdən küsün.
– Xox gəlirsiniz?
Heç tövrünü də pozmadan aramla:
– Biz xox gələcək cılız insanlar deyilik. Sizə yaxşı yol. Bir
daha görüşəcəyik – dedi.
...Sürücüm məni Vergilər Nazirliyinin qarşısında maşında
gözləyirdi. Maşına minib, – “Dənizkənarı parka sür” – dedim,
bir az dincəlmək, hava almaq istəyirdim. “Domsovet”in qarşı‐
sında maşını saxladım. Cibxərcliyi verib Əlini buraxdım.
– Sən get işində ol, 3‐4 saatlığa azadsan. Saat 6‐da zəng
edərsən, getməmiş olsam, gəlib apararsan – deyib bulvara
doğru yeridim.
Əlinin 23 yaşı var idi. Yuxa kimi ürəyi vardı, yaraşıqlı, şən
oğlan idi. Məni çox sevdiyini bilirdim. Hətta bir neçə dəfə digər
kolleqalarımla görüşərkən, mənim barəmdə sürücü yoldaşla‐
rına deyəndə eşitmişdim – “Müdir belə olar ey.., yoxsa sizinki‐
lər, elə bil un çuvalıdırlar – xəsis, xəşəlqarın... Sanki uca dağları
bunlar yaradıblar. And verirəm öz vicdanınıza, düzünü deyin,
hansınızın müdiri əl verib bizimlə görüşər? Amma mənim
şefim müdirlərdən qabaq sizinlə görüşür, hələ yemək pulunu
da verib – “Gedin yaxşıca yemək yeyin”, – deyir”. Mən də onu
öz balam kimi çox istəyirdim, evimizin bir üzvü kimiydi, evin
bazarlığını, uşaqların məktəb, hazırlıq yükünü o çəkirdi. Ya‐
dıma düşəndə mən də onun ailəsinin hər dərdi ilə maraqlanar,
əlimdən gələn yardımı əsirgəməzdim. Bilirdim ki, şəhərdə istə‐
diyi qız var, odur ki, onu buraxanda “çiçəyi çırtladı”. Tez‐tez
verdiyim “cibxərcliyi” də – “Qoy korluq çəkməsin” istəyimdən
idi. Amma, – “Özünüzü yaxşı hiss edirsinizmi, bəlkə sizinlə
qalım?” – deyə soruşmasaydı ondan inciyərdim. İki dəqiqə son‐
ra zəng vurdu – “Fərhad əmi, siz yaxşısınız, bəlkə..?”. “Narahat
Dostları ilə paylaş: |