SeyidovV. M., Kerimova K. Geof sullary ve interpretasiya pdf

n —— k + m (5.41)
Burada, k -qabuledicilarin sayı; m -manbalarin sayıdır.
Adatan,

olur.
k k 1 va rı k 1 (5.42)

Qeyd etmak lazımdır ki, manba va qabuledicilarin sayı

quyu cihazlannda bir-birini avaz eda bilar, yani 3 elementli qu- yu cihazında 2 manba 1 qabuledici va ya aksina.

Deformasiyanın növündan asılı olaraq süxurda yayılan elastiki dalğalar enina va uzununa dalğalara ayrılır (şakil 5.38). Bu sababdan da ölçü zamanı qeyd edilan kamiyyatlar dalğanın yayılma va quyu cihazının xüsusiyyatindan asılı olaraq aşa-
ğıdakılardan taşkil olunur: tı, ^t2, t 1, ^ISI, t 2, ^tS2, İt, t S, ÖtP, dl, ] , lS, 2, 2S, 2P, n, us, up. Akustik karotajda t1, ^t2, t9}, ^tS1, t 2, t52, At, At s, Atp, l , | ,^P IS, 2, 2S, 2P, C£, PS,
txp kâmİyyatlarindan başqa, kasilişin tam öyranilmasi üçün
fazakorelasiya ayrilarida qeyd edilir. Bu kamiyyatlardan istifa- da edarak müxtalif geoloji masalalar öyranilir. Elastiki dalğalar mühitda yayılan zaman onun struktur quruluşunda bazi dayi- şiklik baş verir. Bu dayişiklik deformasiya adlanır.
‘" ı ‘' •’

..., ., ,‹..

‹ . t

Şakil 5.38. Enina va uzununa dalğaların yayilması Deformasiya müxtalifliyina göra iki yera ayrılır: elastik
va plastik. Elastik deformasiya o zaman adlanlr ki, mühütdan
tasir götürüldükdan sonra öz avvalki vaziyyatina darhal qayıdır. Qayıtma yavaş gedirsa bu plastiki deformasiya adlanır.
Kinematik kamiyyatlardan an vacibi elastiki _dalğanın yayılma interval müddatidir (At). Bu kamiyyatin ^qiymatlan- dirilmasinin qrafiki şakil 5.39-da, dusuturu isa aşağıda verilir:
(5.43)

Burada, n- ölçünün miqyası; J - zondun bazasıdır.

ı›«

Şakil 5.39. Elastiki dalğaların qabul edicilara galma vaxtlarının sxematik tasviri

Elastiki dalğanın yayılma interval müddatindan istifada edilarak süxurların masamalik amsalı (ümumi masamalik) he- sablanır. Elastiki dalğanın amplitudası dalğanln enerjisini sa- ciyyalandirir. Dalğa manbayindan uzaqlaşan dalğalar öz enerji- sini (dl, z) atraf mühita verarak sönürlar. Bu xüsusiyyat sön- ma amsalı ila saciyyalanir va o ölçü elementlarinin arasında yerlaşan süxur üçün aşağıdaki düsturla hesablanır: