V.M.SEYİDOV, K.O.KăRİMOVA
GEOFİZİĞ TßDQİQAT ËSßLLARI Vã İNTERPRETASİYA
Darslik
BAKI-2018
AZi3RBAYCAN RESPUBLİKASI Ti3HSİL NAZİRLİYİ
AZi3RBAYCAN DÖVLi3T NEFT Vi3 S NAYE UNİVERSİTETİ
V.M.SEYİDOV, K.i3.Ki3RİMOVA
GEOFİZİKİ Ti3DQİQAT ÜSULLARI Vi3 İNTERPRETASİYA
Darslik
Azarbaycan Respublikası Tahsil Nazirliyinin 742 sayli
16.11.2016-cı il tarixli amri ila tasdiq edilmişdir.
Bakı — 2018
UOK[550-832:550.8.05]
PROFESSOR VAQİF MİRHi3MZi3 oğlu SEYİDOV IIOSEhT KİFAYi3T i3LiıDDiN qızı Ki3RİMOVA
Dorslik - Bak ı-2015-ci il, ADNSU-nun naşri, 225 sah., 105 şakil, 6 cadval, 19 adda adabiyyat
Pedaktor: AMEA-nın müxbir üzvü, t.e.d., professor Quluyev A.M.
Ray veranlar:
ADNSU-nun, “Geofızika” kafedrasının dosenti N.V.Paşayev
AMEA “Geologiya va Geofizika” İnstitutunun “Geoloji mühitin radiometriyası” şöbasinin rahbari, AMEA- nın müxbir üzvü, g.-m.e.d., professor Ç.S.i3liyev
Darslik kaşfiyyat va madan geofizikasını ahata edir. Iâarslikdan ADNSU-nun “Geofizika mühandisliyi”, “Geolo- giya”, “Geologiya mühandisliyi”, “Hidrogeologiya mühandis- liyi” ixtisasları üzra tahsil alan bakalavrlar va magistrlar, ham da qaz-neft madan fakültasinda va BDU-nin “Geofizika mühandisliyi”, “Geologiya” ixtisası üzra tahsil alan talabalor, elaca da istehsalatda çalışan mütaxassislar da istifada eda bilar.
MÜNDi3RİCAT
GIRIŞ. 6
FOSİL I. SEYSMIK K ŞFİYYAT. 9
Mütloq elastıkı cısımlar. Dcforması ya. 10
Elastiki dalğalar. 13
Sathi dalğalar. 15
Handasi seysmıkanın osasları. 15
Dalğaların mühitlarda yayılması. Dalğa cabhasi,
izoxron va vaxt sahalori. lS
Oksolma va sınma qanunları. 2t)
Oksolma va sınma amsalları. 24
Seysmık dalğanın dıfraksıyası. 26
l .9. Dalğaların udulması. 26
Seysmık dalğaların mühıtda yayılma süratları. 27
Kiçik süratlar zonası. 28
Çoxqatlı mühitlarda dalğaların yayılma surati. 29
Seysmik dalğaların hodoqrafları. 31
ksolan dalğanın hodoqrafı. 33
Süxurlarda elastiki dalğalarin yayilma süratlarinin öyronilmasi................¡. 36
Lıtologıyanın tasırı. 37
Sıxlığın tasırı. 39
Masamaliyin tosiri. 41
Neft-qaz ila doymanın tosiri. 42
FOSİL II. QRAVIMAQNİT KOŞFIYâ"ATI. 44
Yerin qravitasiya sahasinin nazariyyasi va ağırlıq qüvasi. 44
Ağırlıq qüvvasi. 44
Ağirliq qüvvasinin potensialı. Geoid anlayışı. 47
Ağırlıq qüvvasinin anomaliyası. 50
Hündürlüya göra düzaliş - Fay anomaliyası. 51
Aralıq qatın hündürlüyüna va sıxlığına göra düzaliş -
Buge anomaliyası. 52
3 ‘
Ağırllq qüvvasinin ölçülma üsulları. 53
Qravıtasiya anomaliyaların interpretasiyası. 55
Qravımetrık planalma. 60
FOSİL III. ELEKTRİK KOŞFİYYATI HAQQINDA
UMUMİ M LUMAT. 61
Fızıkı sahalar. 64
Süxurların elektrik xüsusiyyatlarini müayyan edan amillar. 66
Müqavimat üsulu. Farz olunan xüsusi müqavimat. 67
Müqavimat üsulunda istifada olunan qurğular. 69
Elektrik kaşfıyyatında qarşılıqlıq prinsipi. 73
Elektrik kaşfıyyatınin üsulları va modifikasiyaları. 75
Şaqulı elektrik zondlaması (ŞEZ) 77
Elektrik profillamasi üsulu. 80
Te1lurik carayan (TC) üsulu ila profillaına - üsulun mahıyyatı. 81
MTZ üsulu-Yerin tabii elektromaqnıt sahasının manba- yı. 83
Maqnıttellurık profillama üsulu (MTP) 86
MTP-nin çöl işlarinin metodikası. 87
FOSİL IV. NÜVCı GEOLOGİYASI VO GEOFİZiKASI. 89
4.l.Tabii radioaktiv elementlarin ailalari va onların xassalari.90
Uranın, toriumun va aktinouranın ailasi. Digar tabii radioaktiv elementlar. 92
Radioaktiv ailaya daxil olmayan tak yaşayan radioaktiv elementlar. 95
Radioaktiv elementlarin yer qabığında yayılması. 95
Çöküntü süxurların radioaktivliyi. 96
Uran, radium, torium va kalium elementlarinin radioaktiv xüsusiyyatlari va asas filizlari. 97
Uran elementi. 99
Radium elementı. 99
Torium elementi. 100
Kalium elementı. 100
4
Çökma süxurlarda uranın, radiumun va toriumun asas qatıllqları. 100
Tabii radioaktiv elementlarin maqmatik, hidrotermal va hipergen proseslardaki xüsusiyyatlari. 102
Hipergen proseslarda uran va toriumun miqrasiyası va onların ana süxurlarda toplanması. 106
Uranın va toriumun asas mineralları. 108
FOSIL V. M D N GEOFİZIKASI. QUYULARIN GEOFİZIKİ TCıDQIQATI. 113
Elekrtlk karotajının nazarıyyası. 118
Elektrik karotajının zondları. 120
Yan karotaj zondlamasi (YKZ) 124
Yan karotajı üsulunun mahiyyati. 127
Quyu potensıalı üsulu. 133
Mikrokarotaj. 141
Mıkroyan karotajı. 143
Induksıya karotajı. 145
Radioaktivlik va radioaktiv karotaj. 150
y hissaciklarinin maddalarla qarşılıqlı alaqasi. 151
Neytronun süxurlarla qarşılıqlı alaqası. 154
Quyularda radioaktiv karotajı-tasnifat. 156
Qamma-karotajı. 161
Spektral qamma karotaj. 164
Qamma-qamma karotajJ. 168
Neytron-qamma karotajı. 172
Neytron-neytron karotajı 177
İmplus neytron-neytron karotajı. 181
Akustit karotaj (AK) 183
Quyunun yatma bucağının va azımutunun öyranı1masi. 194
Kavemomer-quyu diametrinin quyu oxu boyu öyranil- masi. 199
Termometriya üsulu. 203
Dostları ilə paylaş: |