Shartli belgilar: taqrizchilar

O‘YLAB KO‘RING VA 
MANTIQIY XULOSA 
CHIQARING
1884–1885-yillardagi Berlin konferensiyasi
XIX ASR OXIRIDA AFRIKA

---

45
Yevropa va Amerikadagi shaharlar – Bristol, Liverpul, 
Manchester, London, Nant, Ruan, Amsterdam, Nyu York, 
Yangi Orlean, Rio de Janeyro va boshqalarning jadal rivoj-
lanishi va gullab-yashnashi qul savdosi bilan bogʻliq edi.
Berlin konferensiyasida Afrika Yevropa davlatlari mus
­
tamlakachilik va iqtisodiy ekspansiyasining obyekti sifatida 
qaraladi
.
YODDA TUTING
Q
itʼani mustamlakalarga boʻlib olish XIX asrning ikkinchi yarmida Yevropada 
kapitalizm taraqqiyotining natijasi boʻldi. 1876­yilgacha Yevropa davlatlari 
tomonidan Afrika qitʼasining faqat 10% i egallangan edi. 1900­yilga kelib Afrika qitʼa
-
sining 9/10 qismi mustamlakachi bosqinchilar qoʻliga oʻtdi. Buyuk Britaniya qitʼaning 
katta qismini bosib olgan boʻlib, bu hududlarda Afrika umumiy aholisining qariyb 
yarmi istiqomat qilardi.
Fransiya ham Afrika qitʼasining katta qismini egallab olgan boʻlib, bu hududlarda 
Afrika aholisining qariyb uchdan bir qismi yashardi. Fransiya mustamlakalarining 
asosiy qismi Gʻarbiy va Ekvatorial Afrikada joylashgan va ancha qismi Sahroyi Ka
-
birga toʻgʻri kelardi. Qolgan hududlar Belgiya, Portugaliya, Ispaniya, Germaniya va 
Italiya oʻrtasida taqsimlangan edi.
Barcha mustamlakalardagi yevropaliklar faoliyatining umumiy belgisi Afrika xalqla-
rini shafqatsiz ekspluatatsiya qilish va bu yerdagi boyliklarni talash boʻldi.
va iqtisodiy ekspansiyasining 
obyekti sifatida qaraldi.
Afrikaliklar nuqtayi nazarida 
Berlin konferensiyasi xalqlarning 
huquqlarini poymol qiluvchi im-
perialistik siyosatning namoyishi 
boʻldi. Tropik Afrikadagi gaze
-
talardan biri “Lagos observer” 
1885­yili: “Dunyo hali hech qa
-
chon bunday katta miqyosdagi 
va surbetlarcha qilingan talon-
chilikka guvoh boʻlmagan edi. 
Biroq Afrika qarshilik qilishga 
ojiz”, – deb yozgan edi.