Son Rofat kitab 3 m pdf
Yüklə 6,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
Gömrük işi Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində:
144 təmir işləri aparıldı. Həmin dövrdə gömrük işi sahəsində bir-birini tamamlayan və respub- likanın iqtisadi inkişaf xüsusiyyətlərini nəzərə alan aşağıdakı əsas vəzifə- lərin həlli qarşıya qoyuldu: – gömrük sərhədinin tam qurulması və maddi-texniki təchizatı, göm- rük sərhədindən keçirilən yüklərin qeydiyyatının təkmilləşdirilməsi; – gömrük qanunvericiliyi pozuntularının və başqa hüquq-mühafizə orqanları ilə birlikdə qaçaqmalçılıq hallarının qarşısının alınması, respubli- kanın gömrük ərazisi vasitəsilə onların qeyri-qanuni keçirilməsinə yol verilməməsi; – gömrük ödənişləri texnologiyasının təkmilləşdirilməsi və onların büdcəyə daxil olmasına nəzarət, valyuta nəzarətinin gücləndirilməsi, idxal vergiləri və rüsumlarını vaxtaşırı nəzərdən keçirməklə mövsümü dəyişik- liklər aparılması; – gömrük orqanları tərəfindən strateji xammalın ixracına və valyuta əməliyyatlarına nəzarət etməklə ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyinin daha etibarlı surətdə təmin olunması; – gömrük sənədlərinin beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılması, göm- rük proseduralarının sadələşdirilməsi və rəsmiləşdirmə müddətinin qısaldıl- ması, təhvil vermə üsulundan asılı olmayaraq bütün malların gömrük rəsmiləşdirilməsinin təmin olunması, yüklər və yük göndərənlər haqqında ilkin məlumatların əldə edilməsi; – gömrük nəzarəti işlərinin təkmilləşdirilməsi, bu sahədə mütərəqqi texnologiyaların tətbiqi; – tarifdən kənar tənzimləmə tədbirlərinə nəzarət texnologiyasının təkmilləşdirilməsi, tarif üsulları kompleksində effektivliyin təhlili üzrə təkliflərin hazırlanması; – boru kəməri nəqliyyatı və elektrik enerjisi ötürücü xətləri ilə keçirilən mallara gömrük nəzarətinin təşkili, əqli mülkiyyət obyektlərinin bir yerdən başqa yerə keçməsinə nəzarətin təşkilati-hüquqi şərtlərinin yaradılması; – xarici iqtisadi fəaliyyət məlumatların düzgünlüyünün və keyfiyyə- tinin artırılması üzrə işlərin sistemləşdirilməsi və bu əsasda gömrük xidmətinin və onun struktur bölmələrinin işinin səmərəliliyinin təhlili və s. [81, 240-242].
Azərbaycan Respublikasında gömrük sisteminin inkişafı (1991-2014)
145 Azərbaycanın xarici iqtisadi siyasətinin əsas istiqamətləri Heydər Əliyevin 1996-2003-cü illərdə imzaladığı çoxsaylı Fərman və sərən- camlarda, dövlət proqramlarında öz konkret əksini tapmışdır. Ulu öndər bir çox belə sənədlərə imza atmaqla xarici iqtisadi siyasətimizin strategiya və taktikasının formalaşması və iqtisadi qüdrətimizin artmasına bu və ya digər dərəcədə müsbət təsir edən qərarlar qəbul etmişdir. Söhbət, həm də bununla əlaqədar dövlət başçısının təşəbbüsü ilə respublikanın Milli Məclisi tərəfindən qəbul edilmiş qanunlardan gedir. Bunlara misal olaraq, Azərbay- can Respublikasının Prezidentinin aşağıdakı Fərmanlarını göstərmək olar: – “Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin səmərəliliyinin artırılması tədbirləri haqqında” 1994-cü il 10 yanvar tarixli 91 nömrəli Fərman;
– “Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin sərbəstləşdirilməsi haqqında” 1994-cü il 5 aprel tarixli 125 nömrəli Fərman; – “Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin tənzimlənməsi haqqında” 1996-cı il 6 avqust tarixli 481 nömrəli Fərman (bu Fərman Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Azərbaycan Respublikasında xari- ci ticarətin tənzimlənməsinin təkmilləşdirilməsi haqqında” 520 nömrəli 17 dekabr 1996-cı il tarixli Fərmanı ilə əvəzlənmişdir); – “Alkoqollu içkilər, etil (yeyinti) spirti və tütün məmulatı istehsalının,
dekabr tarixli 527 nömrəli Fərman. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Bəzi sahibkarlıq fəaliyyəti
tarixli 543 nömrəli Fərmanı ilə xüsusi razılıq (lisenziya) tələb olunan fəaliyyət növlərinin və onları verən müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarının siyahısının hazırlanmasını Nazirlər Kabinetinə tapşırmışdır. Fərman, bəzi fəaliyyət növləri üçün tələb olunan xüsusi razılığın (lisenziyanın) verilməsi haqqında Əsasnaməni qəbul etmişdir. Bu Fərman Azərbaycan Respublikası “Sahibkarlıq fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa əlavələr və dəyişikliklər edilməsi barədə” 1996-cı il 24 dekabr tarixli Qanunun tətbiqi məqsədi ilə qəbul edilmişdi və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Bəzi fəaliyyət növlərinə xüsusi razılıq (lisenziya) verilməsi qaydalarının təkmilləşdirilməsi haqqında” 2002-ci il 2 sentyabr tarixli 782 nömrəli Fərmanı ilə qüvvədən düşmüşdür. Gömrük işi Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində:
146 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti “Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin daha da liberallaşdırılması haqqında” 1997-ci il 24 iyun tarixli 609 nömrəli Fərmanı imzaladı. Bu Fərmanla Azərbaycan Respub- likası Prezidentinin 1996-cı il 17 dekabr tarixli 520 nömrəli Fərmanı ləğv edildi. Bu Fərmanla ölkənin xarici iqtisadi, o cümlədən ticarət əlaqələrinin daha da liberallaşdırılması məqsədi daşıyan və bazar iqtisadiyyatının tələblərinə cavab verən müasir qaydalar müəyyənləşdirildi. “Qaydalar”a əsasən ixrac əməliyyatları əsasən 5 növə ayrılırdı: istehsal, emal, təkrar emal olunan malların ixracı; kreditə ixrac; təkrar ixrac; konsiqnasiya yolu ilə ixrac və müvəqqəti ixrac əməliyyatları. “Qaydalar”ın ikinci bölməsi idxal əməliyyatlarının tənzimlənməsini, üçüncü bölməsi Nazirlər Kabineti tərəfindən aparılan və müvafiq dövlət orqanlarından rəy alınmaqla aparılan idxal-ixrac əməliyyatlarını, barter əməliyyatları və kooperasiya əməliy- yatlarını, sərhədyanı ticarət məsələlərini nəzərdə tuturdu. Fərmanın dör- düncü bölməsində dövlətlərarası sazişlərə əsasən ticarət əməliyyatlarının yalnız Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərar və sərəncamları ilə gömrük orqanlarında bəyan edilməklə həyata keçirilməsi, beşinci bölmədə xarici ticarətdə hesablaşma qaydaları; altıncı bölmədə xarici ticarət əməliyyat- larının gömrük rəsmiləşdirilməsi; yeddinci bölmədə isə xarici ticarət əməliyyatlarında malların gömrük ərazisindən çıxarılması və gətirilməsinə nəzarət edilməsi gömrük orqanlarının, hesablaşmaların aparılması müvəkkil bankların nəzarətində olması göstərilirdi. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1997-ci il 10 oktyabr tarixli “Xüsusi razılıq (lisenziya) tələb olunan fəaliyyət növlərinin siyahısının təsdiq edilməsi haqqında” 637 nömrəli Fərmanı alkoqollu içkilərin, etil (yeyinti) spirtinin, tütün məmulatlarının və ozon dağıdıcı maddələrin idxalına lisenziyalar tələb edirdi. Fərmanda lisenziya verməyə cavabdeh olan dövlət orqanlarının siyahısı verilmişdi. Fərman Azərbaycan Respub- likası Prezidentinin 2002-ci il 2 sentyabr tarixli 782 nömrəli Fərmanı ilə ləğv edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi xarici iqtisadi əlaqələrinin və gömrük münasibətlərinin tənzimlənməsi məqsədilə aşağıdakı qanunları qəbul etdi: - “Azərbaycan Respublikasının Malların Təsviri və Kodlaşdırılması üzrə Harmonikləşdirilmiş Sistem haqqında Beynəlxalq Konvensiyaya və Yüklə 6,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|