www.vivo-book.com
50
mikrob, daha çox qüvvə toplayıb yenidən öz iĢinə giriĢmək üçün, bir
neçə gün istirahət edə bilər. Bunu desəydilər, çox təəccüblənərdim.
Əgər mənə desəydilər ki, on beĢ-iyirmi ildən sonra elə həblər kəĢf
ediləcək ki, onları qəbul edən insanın daxilini rekord dərəcədə qısa
müddət ərzində belə infeksiyalardan təmizləyəcək... üstəlik, onları
qəbul edənin mədəsini bir balaca bulandırsa da, ya da xəstənin qarnı
getsə də, bu həblər həkim Sedlerin verdiyi kükürd həbləri kimi sizi
qusmağa vadar etməyəcək, bax, ən çox onda təəccüblənərdim. Amma
o vaxt, 1932-ci ildə xəstəliyin öz-özünə sağalacağını gözləməkdən və
bir də sanki kiminsə içinizə neft töküb, sonra da kibritlə alıĢdırırmıĢ
kimi dəhĢətli ağrı-acılara əhəmiyyət verməməyə cəhd etməkdən baĢqa
əlac yox idi.
Öz iĢimi bitirib yataq otağına qayıtdım və nəhayət, yuxuya gedə
bildim. Röyamda saçları qana batmıĢ və utancaqlıqla gülümsəyən
balaca qızlar görürdüm...
6
Səhərisi gün öz masamın üstündə bir order sənədi gördüm.
Sənəddə deyilirdi ki, mən mümkün olan ən qısa müddətdə həbsxana
rəisinin yanına getməliyəm. Bu çağırıĢın səbəbini yaxĢı bilirdim –
həbsxanada yazılmamıĢ, amma çox vacib qaydalar vardı və dünən qısa
www.vivo-book.com
51
müddət çərçivəsində bu qaydalara əməl etməmiĢdim. Ona görə də
həbsxana rəisinin yanına getməyi mümkün olduqca ləngitmək qərarına
gəldim – lap öz sidik yollarımdakı problemə görə həkimin yanına
getməyimi uzatdığım kimi. HəmiĢə düĢünmüĢəm ki, “bununla
birdəfəlik qurtarmaq” kimi iĢlərə həddən artıq əhəmiyyət verilir.
Hər halda, həbsxana rəisi Mursun kabinetinə getməyə
tələsmirdim. Bunun əvəzində, öz yun kitelimi soyundum, onu
stulumun söykənəcəyinə asdım və küncdəki ventilyatoru iĢə saldım –
bu gün də hava həddən artıq isti idi. Sonra öz yerimə əyləĢib Brutus
Hovellin gecə növbəsinə dair hesabatını gözdən keçirməyə baĢladım.
Hesabatda narahatlıq doğura biləcək heç nə yox idi. Geri qayıdandan
bir az sonra Delakrua ağlamıĢdı – o, demək olar ki, hər gecə belə
edirdi və mən tam əminəm ki, o, diri-diri yandırdığı adamlar üçün yox,
əsasən, özü üçün ağlayırdı, – sonra öz dostu Mister Cinqlzı içində
yatdığı siqaret qutusundan götürmüĢdü. Siçanı görən kimi Del
sakitləĢmiĢ və gecənin qalan hissəsini körpə uĢaq kimi yatmıĢdı.
Mister Cinqlz öz quyruğunu arxa ayaqlarının ətrafına dolayaraq və
girdə gözlərini qırpmadan bütün gecəni yəqin Delakruanın qarnının
üstündə keçirmiĢdi. Sanki Allah Delakruanın qoruyucu mələyə
ehtiyacı olduğuna qərar vermiĢdi və bizim Luizianadan olan
cinayətkar dostumuz kimi, siçovulun qoruyucu mələyinin yalnız siçan
ola biləcəyini müəyyənləĢdirmiĢdi. Əlbəttə ki, Brutusun hesabatında
bütün bunlar yazılmamıĢdı, amma mən yazılan sətirlərin arasındakı
www.vivo-book.com
52
mənanı oxumağı öyrənmək üçün gecə növbələrində kifayət qədər
olmuĢdum. Hesabatda Koffi haqqında qısa bir qeyd vardı: “Yerində
səssiz-səmirsiz uzanıb, bəzən ağlayıb. Mən onunla söhbətə baĢlamaq
üçün cəhd etdim, amma bir neçə deyingən cavabdan sonra bu fikridən
vaz keçdim. Bəlkə də Pol ilə Harrinin bəxti daha çox gətirər”.
“Söhbətə baĢlamaq” – bu bizim iĢimizdə, həqiqətən, ən əsas
məsələlərdən biridir. O vaxtlar hələ bunu bilmirdim, amma bu qəribə
ahıl yaĢımın zirvəsindən geriyə baxanda (düĢünürəm ki, gələcəkdə
yaĢamağa məcbur olanların hamısı üçün ahıl yaĢlar qəribə gəlir)
həqiqətən belə olduğunu və bunu o zamanlar nə üçün anlamadığımı
baĢa düĢdüm: bu məsələ bizim iĢin aparıcı məqamı kimi çox vacib idi
– lap elə nəfəs almağın yaĢamamız üçün vacib olduğu kimi.
Müvəqqəti iĢçilər üçün “söhbətə baĢlamaq”da mahir olmaq elə də
vacib deyildi, amma mən, Harri, Brutus və Din üçün bu, həyati
əhəmiyyət daĢıyırdı... Məhz bu, Persi Uetmorun bir fəlakət olmasının
səbəblərindən biri idi. Məhbuslar ona nifrət edirdilər, mühafizəçilərin
ondan zəhləsi gedirdi... – hamı ona ikrahla baxırdı. Bəlkə də onun
siyasi əlaqələrinə deyil, yalnız özünə və ola bilsin ki, (sadəcə bu bir
gümandır) anasına da nifrət edirdilər. O, düyün tortuna vurulmuĢ
arseni xatırladırdı və mənsə qarĢıda bizi gözləyən fəlakəti lap əvvəldən
duymuĢdum. Persi özü elə bil baĢ verəcəyi anı gözləyən bir fəlakət idi.
Yerdə qalanlara gəlincə, gözətçi kimi fəaliyyətimizdən daha çox,
məhbusların psixiatrları kimi faydalı olduğumuzu söyləyən hər kəsi
www.vivo-book.com
53
lağa qoyub gülərdik – mənim içimdə bir hissəm hələ indi də bu fikri
ciddi qəbul etməyərək, buna istehza edir, – amma biz “söhbətə
baĢlama”nın əhəmiyyətini dərk edirdik... Və bu söhbətləri etmədikdə
Qoca Qığılcımla görüĢü gözlənilən məhbusların ağlını itirmək kimi
sarsaq Ģakərləri vardı.
Mən Brutusun hesabatının sonunda Con Koffi ilə söhbət, ən
azından, buna cəhd etmək haqqında bir qeyd yazdım və sonra
həbsxana rəisinin baĢ köməkçisi Körtis Andersonun qeydinə keçdim.
Qeyddə deyilirdi ki, Anderson Edvard Delakrus (Anderson səhv
edirdi; məhbusun adı əslində Eduard Delakrua idi) üçün tezliklə EG
əmrini gözləyir. EG abreviaturasının mənası “edam günü” deməkdir
və onun etdiyi qeydə inansaq, Körtisə yuxarılardan deyilmiĢdi ki,
balaca fransız öz edam yolunu Hellovindən bir neçə gün öncə keçəcək.
Onun gümanına görə, edam oktyabrın 27-də olmalı idi və sizə deyim
ki, Körtis Andersonun ehtimalları heç vaxt əsassız olmurdu. Lakin bu
edamdan öncə Uilyan Uortoin adlı bir məhbusun gəliĢi gözlənilirdi.
“O sizin “çətin uĢaq” adlandıracağınız tiplərdəndir, – Kürtis öz zərif,
bir az da sola meyillənən xətti ilə yazırdı. – Dəlisov və yelbeyindir və
bununla fəxr edir. Təxminən bir il avara-sərgərdan bütün Ģtatı gəzib-
dolaĢandan sonra, nəhayət, öz cəzasını tapıb. Soyğun zamanı üç nəfəri
qətlə yetirib – onlardan biri hamilə qadın olub, qaçarkən də darvazanın
ağzında dördüncünü öldürüb. ġtatın patrul polisini. Ona, sadəcə,
rahibə və kor birisini öldürmək qalırdı. – Bu son cümləni oxuyanda
Dostları ilə paylaş: |