Şukin adına teatr məktəbində təhsil alan gənc qızın aktrisa kar
Yüklə 2,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
143 1961-ci il. Aleksandr Yakovlev və onun dostu Oleq Kalugin Kolumbiya Universitetinin pilləkənlərində. 30 il sonra DTK generalı Kalugin açıq-aşkar vətənini satdı 144 vəllər bu söz terapiyası idi. O, cəbhədə yaralanmasından, uşaqlığının keçdiyi kənddən, yaxınlarının qismətinə düşən sınaqlardan, doğumun sirlərindən danışırdı. Mənim də doğum sirrim vardı – onun açıqlamalarına cavab olaraq, bundan danışdım. Və təbəqə-təbəqə soyularaq, başqa hə- yat açılır, başqa insan dünyası meydana çıxırdı. Məhz orada, xəstəxananın ərazisində, onun xiyabanla- rında, uzun, işıqlı iyun axşamlarında ilk dəfə mənə görün- düyündən tam fərqli Aleksandr Nikolayeviçlə kilometrlər- lə məsafə qət etdikdən sonra başa düşdüm ki, film artıq hazırdır. Həm də istədiyim kimi hazırdır. 20 avqust 1990-cı ildə biz Yaroslavl vilayətinə - Alek- sandr Nikolayeviçin anadan olduğu kəndə səfər etmək niyyətindəydik. Mən ssenarini yekunlaşdırıb çəkilmiş ma- teriala baxa-baxa, çəkilişlərə hazırlaşırdım. Məzuniyyəti avqustun 19-da başlayan Aleksey, Yakov- levin səfəri 20-nə təyin etməsindən dilxor olmuşdu. Bu sə- bəbdən bizim Krıma, sanatoriyaya birgə yola düşməyimiz pozulurdu. - Alyoşa, sən özün get, - deyə təkid edirdim. – Əgər biz- də hər şey planlaşdırılan kimi getsə, bəlkə mən bir az gec sənin yanına gəldim. Qoy “putyovka”lar batmasın... Bazar ertəsi səhər erkəndən, qiyam günü (onda biz hələ bilmirdik), ərimi Vnukovoya yola saldım. Aeroportdan şəhərə qayıdanda gördüm ki, Kiyev şossesi ilə Moskvaya doğru tanklar hərəkət edir. Onlar sıra ilə asta hərəkət edir, svetoforda xarakterik səslə dayanırdılar. “Yəqin onların təlimidir”, -düşündüm. Kantemirov di- viziyası tanklarının bu asta hərəkəti ilə yalnız şəxsi həyatı- mızın deyil, həm də dünyanın ən böyük dövlətinin həyatı- nın köklü surətdə dəyişdiyi ağlıma da gəlmirdi. Saat on ikidə Aleksandr Nikolayeviçin yanına çəkilişə gedirdim. O, Aleksandr Nevski küçəsində yaşayırdı. Ma- nej meydanından Qorki küçəsinə dönmək istəyirdim. Bir- dən gördüm ki, Manej meydanında da anklar var! Ətraflarında isə - insanlar. Onlar gediş-gəliş hissəsi ilə hərəkət edir, tankın zirehini döyəcləyərək, nə baş verdi- 145 yini aydınlaşdırmağa çalışırdılar. Tankçılar lyukdan çıxır, çaşqın halda boylanaraq, nəsə cavab verirlər. Mən Yakov- levin evinə tələsərək, gördüklərimi bölüşmək üçün səbir- sizlikdən yanırdım. O, qapını özü açdı, həyəcanlı, pencəksiz ağ köynəkdə: “Çəkiliş olmayacaq”, dedi. - Aleksandr Nikolayeviç, nə baş verib? Orada, küçədə, tanklar, adamlar... - Bu dövlət çevrilişidir, - qısa pauzadan sonra dedi. – Mən bəyanat hazırlamışam. Qorbaçovun yanına, Forosa uçmaq lazımdır. - Bu bəyanatı bizim kamera qarşısında oxuyun. Xahiş edirəm! Hələ sona kimi dövlət çevrilişinin nə olduğunu dərk etmədən, film haqqında düşünürdüm. Qorxurduq ki, Ya- kovlev Forosa uçarsa, çəkilişlər baş tutmayacaq. Mənim xəstəxana xiyabanında beynimə gələnlər isə reallaşdırıl- mamış qalacaq. Yakovlev kresloda əyləşdi, uzun müddət öz bəyanatının mətninə baxdı. Biz sakitcə hərəkət edərək, texnikanı qu- rurduq. Onun ev kabineti bizə tanış idi, çünki orada artıq çəkiliş aparmışdıq. O, bizə öz bəyanatını oxudu. Sonra Yeltsin haqqında danışdı. O, Yeltsinə o vaxt böyük ehtiyatla, hətta neqativ yanaşırdı. - Bizə inqilab lazım deyil. Bizə təkamül lazımdır. Par- tiyanı parçalamaq lazım idi. İki partiya ola bilərdi. Başqa ölkələrdəki kimi, normal. Mən Qorbaçova bu barədə min dəfə demişəm. Necə səfehlik, bacarıqsızlıqdır... Nə üçün hadisələri bu mərtəbəyə çatdırmaq lazım idi? Yox. Çəkiliş olmayacaq. Kameranı söndürün. Mən onu saxlamağa cəhd göstərdim, kameranı qətiyyən söndürmək istəmirdim. Onun necə çətinliklə qərar qəbul etdiyi görünürdü. O, məndən utanmırdı, biz bir-birimizi anlayırdıq. Mən onun həyəcanını – canlı, səmimi, hamıya aydın olan iztirabını kameraya yazmaq istəyirdim. Amma Aleksandr Nikolayeviç operatora çığırdı: 146 - Heç bir çəkiliş olmayacaq! Kameranı söndürün! Operator həmin andaca əmrə tabe oldu. Kamera söndü- rüldü, onun ardınca işıqçı işığı söndürdü və sakitcə qur- ğuları yığışdırmağa başladılar. Mən isə çəkilişlərə nə vaxt qayıdacağımı aydınlaşdırmağa çalışdım. - Bir neçə gündən sonra gəl, sənə zəng edəcəklər, - Alek- sandr Nikolayeviç bildirdi. Sonra, sonra isə həyəcan və təşviş dolu günlər. Meydan- ları doldurmuş insanlar. Uzun-uzadı nələrisə müzakirə edən kişilər. Moskvanın mərkəzindəki insan kütləsi. Han- sısa yeni mərhələnin gözləntisi. O vaxt biz küçələrdə çəkir- dik. Orada həyatın yeni ssenarisi yazılırdı. Bu ssenari “Rusiyaya kapitalizmin gəlişi” adlanırdı. So- sialist köləliyindən keçən yol başqa aləmə aparırdı. Hamı sosializmdən azad olmağı arzu edirdi. Və o baş verdi. Əgər pulun varsa, istənilən ölkəyə gedə bilərsən. İstədiyini yaza bilərsən və əminsən ki, səni Soljenitsını sürgün etdikləri kimi, ölkədən sürgün etməyəcəklər. Lakin nədənsə yeni Soljenitsın yoxdur. Əgər vəsaitin varsa, nədən istəsən, hətta özün haqqında da film çəkə bilərsən. Amma yeni Tarkovski nədənsə gö- rünmür. Əgər valideynlərin pul ödəyirlərsə, yaxud özün qazanır- sansa, istənilən ali məktəbi bitirə bilərsən. HƏR ŞEY mümkündür. Lakin Sov.İKP-nin hökmranlığı- nı pulun hökmranlığı əvəzlədi. Bazarın hökmranlığı. “Siz necə şübhə edə bilərsiniz? Axı bu, bazarda aproba- siyadan keçib!” – çox tez-tez dəbdə olan bu dəlili keyfiyyət nişanına final verdikti kimi çıxarırlar. Əslində isə bazar sənə yalnız nəsə satılan yer deyil, ora- da səni həm də aldatmaq istəyirlər. Tutulmamısansa, oğru deyilsən. Kim oğurladı – o da qalib gəlir. “Bazarın aproba- siyası”nı həqiqət ölçüsü hesab etmək olmaz, axı bazarda əksər hallarda fəndgirlik qalib gəlir. Mənim “Köləlikdən aparan yol” haqqında düşüncələrim 1991-ci ilin avqustundakı dramatik hadisələrin gedişinə Yüklə 2,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|