154
Ertəsi gün səhər səfirliyə getdikdə, iqamətgahı qoruyan rus
milis nəfərinə içəri keçmək üçün soyadımı dedikdə, o, ucadan
soruşdu:
- Demək, sizin kürkünüz itibmiş?
- Bəli.
Siz bilirsiniz, o necə itib və kim qaytarıb?
- Yox, bizə demirlər, - o, cavab verdi. Amma qadının gözündə
mebelin yanında qoyulmuş müqəvva kimi görünməmək üçün
əlavə etdi: - Ümumiyyətlə, bilirsiniz, bu Yeltsinin deputatları
əliəyri camaatdır: gah tualetdə kağızı oğurlayırlar, gah da nəyisə
burub açıb aparırlar. Hərdən eşidəndə hətta utanırsan. Mən belə
bilirəm ki, - o, mövzunu inkişaf etdirdi, - kiminsə arvadı, axmaq,
qərara gəlib ki, guya dəyişik salaraq, başqasının kürkündə get-
sin. Əri isə yəqin görən kimi ona deyib: “Nə etmisən, gicbəsər!
Geri qaytar, çalış, nə isə uydurasan. Onlarda kamera var...” Və
sizin kürkünüzü tez bir zamanda qaytarıblar, - o, özünün de-
duktiv təhlilini başa çatdırdı.
Mən iddia edə bilmərəm ki, məhz belə olub. Amma mənə də
maraqlı idi ki, kürkü kim gətirib. Artıq orada, içəridə bu barədə
səfirliyin əməkdaşından soruşdum:
- Kürkü geri qaytaran kim idi?
Mənə belə cavab verdilər:
- Missis Puşkova, mən sizə ancaq onu deyə bilərəm ki, bu, si-
zin kürkünüzdür. Biz hadisəyə görə sizdən çox-çox üzr istəyirik.
Başqa bir izahım olmadığından, mən asanlıqla milis nəfərinin
versiyasına inandım.
Bilirsiniz, hələ hakimiyyət dəyişikliyi zamanı, Yeltsin Qor-
baçovu əvəzləyəndə, ac insanlar hakimiyyəti ələ alarkən, sakit
soyğunçuluq var idi. Həmin insanlar qısa müddətdə varlanmaq
istəyirdilər. Varlanmaq üçün bəziləri hətta 1-ci poliklinikanın tu-
alet kağızı rulonundan da vaz keçmirdilər.
Qorbaçov dövründə ərim MK-nın beynəlxalq şöbəsinin məs-
ləhətçisi olduğundan, biz SSRİ Səhiyyə Nazirliyi yanında dör-
düncü baş idarənin 1-ci poliklinikasına gedib-gəlirdik. Rusiya
Federasiyası Ali Sovetinin ilk deputatları ora gələndə mən tez-
tez orada işləyən xadimələrin, sanitarların replikalarını eşidir-
dim:
- Bu oğru-əyrilik necə artıb! Necə əliəyrilikdir? Bax, yenə qul-
156
pu burub, açıb aparıblar! Get, baş tibb bacısını çağır! Kimsə yenə
dəstəyi burub, açıb aparıb!
Növbəti gün isə başqa bir fəryad eşidilirdi:
- Bu nə əliəyrilikdir, necə insanlar var! Bir baxın: burada dəs-
mal üçün latun qarmaqlar vardı – hamısını burub, açıb aparıblar!
Onlar dırnaqları ilə açıblar?! Bunu axı təsəvvür etmək belə çətin-
dir ki, insanlar poliklinikaya vintaçanla gəliblər...
Bəli, biz ərimlə bir çox hadisə və proseslərin təfərrüatının as-
tar üzünü çox tez gördük. İslahatçılar və tarixi yaradanların isla-
hatlarının füsunkarlığına inamı qorumaq mümkün deyildi. Yeri
gəlmişkən, baş verənlərin əsil qiymətini yalnız biz görmürdük.
Yeltsinin yaxın ətrafındakı namuslu insanlar daxildə baş verən-
lərdən dəhşət hissi ilə uzaqlaşırdılar.
Yaltaq ətrafının “çar Boris” adlandırdığı Yeltsinin administ-
rasiyasının rəhbəri vəzifəsində Yuri Petrov çalışırdı. Yeltsin onu
hələ Sverdlovskdan tanıyırdı. Prezident olanda isə onu Mosk-
vaya “dartıb gətirdi”. Görünür, çox namuslu və vicdanlı insan
olan Yuri Vladimiroviç üçün Boris Nikolayeviçlə Moskvada gö-
rüşmək və işləmək gözlənilməz və ağır sınaq idi.
Biz Zalsburqda regional iqtisadi forumda cənab Petrovla və
onun həyat yoldaşı ilə tanış olanda, söhbət qarşıdakı prezident
seçkilərindən düşdü. Onun arvadı emosionallıqla ucadan söylə-
di:
- İlahi, hərdən küçəyə çıxmaq və qışqırmaq istəyirsən – insan-
lar, insanlar! –
Bir bilsəydiniz, kimi seçirsiniz!
Əri onun sözünü ağzında qoydu:
- Lazım deyil, Lida, bu, yaxşı deyil!
- Nə yaxşı deyil? Onsuz da hamı nə vaxtsa həqiqəti biləndə
dəhşətə gəlir!
- Qoy bilsinlər, amma bizdən yox, - Yuri Vladimiroviç təkid
edirdi.
Tezliklə Petrov istefa ərizəsi yazdı və Yeltsin qəbul etdi. Sonra-
lar onun neçə-neçə silahdaşı və tərəfdarı onların gözləri qarşısın-
da baş verənlərə laqeyd qala bilmədilər. Amma mənim kitabım
siyasət haqqında olmadığından, həyatdan əhvalatlar danışacam.
Biz uzun illər ərzində “Qırmızı daşlar” sanatoriyasında dincəl-
mişik. Bu sanatoriyanı bolşeviklər tikmişdilər. Onların əksəriyyəti