287
Baş tutmayan xaç atası: Nikas Safronov Alekseyin Kremlin
qarşısındakı məbəddə xaç suyuna salınmasına gecikdiyinə çox
təəssüflənirdi
Nastya Voloçkovanın ad günündə. Bəziləri üçün Anastasiya
daimi qalmaqal predmetidir. Biz onu başqa cür tanıyırıq
288
Mənim ərim “Moskovskiye novosti”ni tərk edərək, TV-də
xüsusi proqramın müəllifi olandan və orada haqlı olaraq öz-
lərini demokrat və liberal adlandıranları tənqid etməyə baş-
layandan sonra, Albats onun ən qatı düşməninə çevrildi. Hər-
çənd ki, o, heç vaxt bu bədbəxt qadını xatırlamamışdı və ona
toxunmurdu, siyasi mübarizə aparmaq azarına yoluxmuş qa-
dın isə ərimə şəxsi vendetta elan etdi və onunla bağlı bütöv
nəzəriyyə quraşdırdı.
Birbaşa təkan isə Alekseyin “Postskriptum”dakı A.N.Ya-
kovlevin ölümü ilə bağlı şərhi oldu. Onu yaxşı tanıyan ərim
bir söz dedi – Yakovlev üçün demokratiya ideyası Rusiyanın
özünün qabağını kəsdi. Bu xəyali demokratiya naminə o, Yelt-
sin və islahatçıların ölkənin başına gətirdiklərinə göz yumdu.
Bu, Albatsın təsviredilməz hiddətinə səbəb oldu və o, əri-
min üzərinə hücuma keçdi. Bunun üçün bütöv bir nəzəriy-
yə düşünmüşdü. Nəzəriyyənin əsasında o dururdu ki, guya
Aleksey MK-da işləyərkən, “Nepal sektorunda” olub və bu
ölkənin kommunist partiyası ilə əlaqələrlə məşğul imiş.
Buradan iki şəksiz nəticə çıxırdı: birincisi, Puşkov özü-
nü yaxşı yerə verib, ikincisi isə - “Nepal sektorunda işləyən
adamdan nə gözləmək olar?!”
Biz həmin anda rəfiqəmlə birlikdə maşında gedirdik və
hər ikimiz “Exo Moskvı”dan Puşkov soyadını eşitdik. Sonra
isə Nepal haqqındakı bu cəfəngiyyatı. Həm də efirdə Albatsa
xas olan qəzəbli tonallıqla, isterik zingilti ilə.
Rəfiqəm hətta soruşdu:
- Nə olub ona? Qadınlar kimsə onların ərlərini əllərindən
alanda belə cinlənirlər.
- Sən başa düşmürsən... Burada başqa səbəb var. Albats
qəzəbli və ağlını itirmiş bolşevik qadınlara bənzəyir.
Əslində MK-nın beynəlxalq şöbəsində heç vaxt Nepal sek-
toru olmayıb.
Mənim ərim əslində Amerika xarici siyasəti haqqında dis-
sertasiya müdafiə edən, ingilis və fransız dillərində əla da-
nışan ABŞ üzrə mütəxəssis kimi, beynəlxalq şöbənin ən in-
tellektual bölməsində çalışırdı – ölkənin ali rəhbərliyi üçün
analitik materiallar və çıxışlar hazırlayan məsləhətçilər qru-
289
punda. Bu “tam albats”dan başqa hamıya məlum idi.
Əks-təqdirdə onu “Moskovskiye novosti”nin baş redakto-
ru Len Karpinskiyə beynəlxalq məsələlər üzrə müavini kimi
məsləhət görməzdilər. 90-cı illər Rusiyasında ironiyasız və
dırnaq işarəsi olmadan həqiqi demokrat sayıla biləcək azsay-
lı insanlardan olan Karpinski isə Alekseyi heç vaxt bu posta
götürməzdi.
Əlbəttə, bu, yalnız ştrixlərdir. Amma elə bu da göstərir ki,
bizdə kim həddindən artıq siyasi və əxlaqi nüfuz sahibi rolu-
na iddia edir.
Tam albats!
* * *
Müxtəlif “tusovka”larda İra Xakamadanı da görmək olar.
Vaxtilə biz yaxından tanış idik və hətta bir neçə dəfə birlik-
də istirahət etmişdik. Mənim ərim və İranın əri gözəl dağ
xizəkçiləridirlər, dağların fanatıdırlar.
Mənim ərim üçün dağ – heç nə barəsində düşünmədən
istirahət etməyin mümkün olduğu yerdir. O, dağ xizəkçi-
liyinə hələ tələbəlik dövründən aşiq olmuşdu, o vaxt “Sla-
lom” bolqar xizəklərində sürüşürdülər, metaldan bərk
məftillə bağları vardı. Polşanın “Polsport” xizəkləri isə xə-
yalların son hüdudu idi. Elə Çeqet də buzlu çıxıntıları ilə
naşılar üçün əsil sınaq idi. Burada təbii şəraitlə təkbətək qa-
lırsan, bu təbii şəraitə uyğunlaşmalı, onu ram etməli, özünə
tabe etdirməlisən.
Biz Alplarda tanış olarkən İra xizək sürə bilmirdi. Mən
onun yetkin yaşda bu mürəkkəb elmə necə yiyələndiyini
görürdüm. O, dik yamaclara qalxır, əzilmək, zədələnmək
riskinə baxmayaraq, müstəqil və qorxu bilmədən oradan
aşağı enirdi. Oradan üzüaşağı baxmaq belə təhlükəlidir, o
isə bunun fərqinə varmırdı.
Ona baxanda düşünürdüm: “Bax, budur yapon xromo-
somu. Bu ki, qətiyyən rus xarakteri deyil. Özünə qarşı mər-
həməti yoxdur”.
Bəzən o, zarafatla deyirdi: “Mən sarıyam”. Yəni məndən
nə istəyirsən? Mən başqa mayadanam. Yapon qanı, samuray.
290
Elə samuray inadkarlığı və səyi ilə qarşısında qoyduğu
bütün məqsədləri fəth edirdi.
Bir dəfə onun qısa qırxılmış saçına baxıb, soruşdum:
- İra, sən nə vaxtsa uzun saç saxlamısan?
- Yox, mən yəqin ki, özbək-tacik qadınlarına, asiyalıya
oxşayardım. Rus şüurunda asiyalı yapon deyil, ağac par-
çasıdır.
Bu sözlərdə uşaq incikliyi gizlənirdi. Freyd baba ola bil-
sin ki, bunu şəxsi uğura aparan güclü motivasiya adlandı-
rardı.
Mənim üçün İra – həmişə qara geyimdə, həmişə qısa saç
düzümündədir. İra cəmiyyətə bağlanıb və hansısa mənada
öz dövrünün kult fiqurudur. İra kişilər arasında işləyib və
özünü təsdiq edib. O, siyasətdəki həyatı üçün öz qiymə-
tini ödəyib. Mənim fikrimcə, bu qiymət böyük və ciddi-
dir. Çox az sayda qadın onun həyat tərzini özünə nümunə
seçə bilər. Çünki onun üzləşdiklərinə hər kəs dözə bilməz.
Əlbəttə, çox güman ki, Xakamada özünü qadın kimi ifadə
etmək istəyərdi, amma kişi siyasi aləmində, siyasi vəhşilər
arasında yaşamalı olmuşdu. Bu, onun şəxsiyyətinə təsir et-
məyə bilməzdi. Buna görə də İra – sovet mahnısında oxun-
duğu kimi, bir az “qara dəri pencəkdəki komissarlardan-
dır”. Hərçənd ki, bugünün müasirləşdirilmiş qanunları ilə.
İndi İrina bioqrafiyasındakı kişi təyinatlarından ayrı-
lıb: siyasi, ictimai xadim, ekspert... Amma onun üçün ba-
zarın birinciliyi, siyasi vəzifələr həmişə mədəniyyət, tarix,
psixologiya üzərində üstünlük qazanır. Bazar öz reklamı
və istehlak tələbatı nəzərə alınmaqla onun təfəkkür tərzini
cilalayıb.
Hərçənd iddia edir ki, siyasətdən gedən kimi, məlum
oldu ki, ardınca gəlmələri üçün daha heç kimə heç nəyi
sübut etmək, heç kimə heç nəyi satmaq, heç kimə heç nəyi
sırımağa ehtiyac yoxdur, amma məlum oldu ki, siyasi ax-
saqlıqla “mülki həyat”da yaşamaq çox çətindir.
Belə alınır ki, onsuz da nəyisə “sırımaq”, anlayışlarla
manipulyasiya etmək, bazar sorğularına cavab vermək la-
zımdır.
Dostları ilə paylaş: |