Süleyman sanġ axundov
Yüklə 3,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
120 - Xəstənin halı çox fənadır, çünki soran zamanı zəhəri udmuşdur, o qanına qarışıb bədəninə yayılmışdır. Sağalması müşküldür. Bu xəbərdən Piri kişi məyus olub dedi: - Həkim, öz balasını ölümdən xilas etmək üçün başqa bir balanı ölümə verən qadına nə deyərlər? - Sus, qoca köpək, mənim qızımı bir qaraçı qızına taymı edirsən, - deyə Hüseynqulu ağa hayqırdı. Həkim onları sakit edib gətirdiyi dərmanı Qaraca qıza içdirdi və Piri kişiyə tapşırdı ki, bundan xəstəyə tez-tez ver- sin. - Baba, məyus olma. Qız çox sağlamdır. Ümidvaram ki, sağalar, - deyə həkim ağalar ilə bərabər getdi. *** Piri baba daxmanın qapısını açıb Qaraca qızın başı tərəfində oturdu. Sonsuz qoca Qaraca qıza artıq dərəcədə məhəbbət bağlamışdı. Qaraca qız onun əski komasına yeni bir həyat, yeni bir şölə gətirmişdi. İndi o şölə sönür... Ona da səbəb tam çocuqluğundan zülmünü çəkdiyi ağalar olmuşdu. Qaraca qız qan ilə dolmuş gözlərini açdı, axır nəfəsində günəşin şöləsinə bir müddət baxdı, sonra gülümsündü, gözlərini yenə yumdu. Qaraca qız öldü! -Daxmanın bülbülü uçub getdi, - deyə Piri baba göz yaşını tökdü. 121 122 QARACA QIZ (S. Axundov. Qaraca qız. Bakı, AzərnəĢr, Tədris-Proqram Ģöbəsi, 1934) Qafqaz şəhərlərinin birində usta Zeynal adlı bir sərrac öz arvadı Şərəfnisa ilə yaşıyırdı. Bunlar İran əhli idilər, öz vilayətlərində məişətləri məşəqqət ilə keçməyə görə vətənlə- rini buraxıb buraya gəlmişdilər. Usta Zeynal sərraclıq et- məklə külfətini birtəhər dolandırırdı. Usta Zeynalın övladdan yalnız altı yaşında Tutu adlı bircə qızı var idi. Tutu çox qara və çirkin idi. Anası ona körpə vaxtından “Qaraca qız” deyib çağırdığına görə əsl adı unudu- lub, hər kəs onu bu ad ilə çağırırdı. Qaraca qız çox nadinc idi və özü qız tayfası ikən qızlar ilə oynamağı sevməzdi; həmişə oğlan uşaqları ilə oynayardı. Uşaqlar Qaraca qızdan qor- xardılar, çünki o, çox cürətli idi və yumruğunun da qabağında heç kəs dura bilməzdi. Qaraca qız həmişə zəifin tərəfini du- tardı. Qaraca qız çox nadinc idi, anası ondan qonşulara şika- yət edib deyərdi: - “Qaraca qızı su batırmaz, od yandırmaz”. Bununla belə, Qaraca qız çox rəhimli, səxavətli qız idi: hər nə əlinə düşsəydi, yoldaşları ilə bölüşərdi. Usta Zeynal sakin olduğu şəhərdə tez-tez zəlzələ olardı. Bir qış haman şəhərdə böyük zəlzələ olub, çox ev uçurdu. Bir dəfə zəlzələ gecə yarısı, xalq şirin yatan zaman ittifaq düşdüyünə görə çox adam çökmüş evlərin altında qalıb tələf oldu. Səhər açıldıqda ətrafdan xalq tökülüb şəhərə köməyə gəldi. Adamlar dəstə-dəstə olub əllərində kürək, bel, külüng uçuqları qazımağa başladılar. Ata oğulu, oğul ananı, qardaş bacını səsləyə-səsləyə daş torpağı ayırırdılar. Bir dəstə də usta Zeynal olan evi qazıyırdı. Əvvəlcə Şərəf Nisanın, bunun da- lınca usta Zeynalın meyiti çıxdı. Bir az da qazıyandan sonra bir deşik açıldı, buradan çıplaq balaca birqız sıçrayıb çıxdı. 123 Bu qız haman Qaraca qız idi. O, ata-anasının meyitlərini gö- rüb ağlamağa başladı. Hər kəs öz qohum əqrabasını aramağa məşğul olub, Qaraca qızın qeydinə qalan yox idi. Zəlzələdən iki gün qabaq bir dəstə qaraçı bu şəhərin kənarında çadır qurub düşmüşdü. O dəstədən bir qaraçı arvadının Qaraca qıza yazığı gəlib çadırlarına apardı və orada ona yemək və paltar verib ocağın qırağında oturtdu. Qaraçılar Qaraca qızın yetim qalmağını və onun burada heç bir kəsi olmayıb qərib ol- duğunu bilib öz yanlarında saxlamağa naçar qaldılar. Qaraca qızı qızlığa götürən qaraçı arvadı Yasəmən iyirmi yaşında gözəl surətli, yumşaq təbiətli, şad ürəkli bir qadın idi. Xasiyyətinin yaxşılığına görə Yasəməni hamı sevərdi; amma onun əri Yusifi heç kəs sevməzdi, çünki o, çox bədxasiyyət, tündməcaz, zalim bir şəxs idi. Yasəmən qaval çalıb oxumaq və oynamaq ilə pul qazanıb dəstəyə çox mən- fəət verərdi. Onun əri Yusif də qapı-qapı gəzib ayı oynadardı. Yasəmən Qaraca qızı çadıra gətirən zaman əri Yusif orada yox idi, çünki dəstə- nin bir hissəsi onunla bəra- bər sübh tezdən buradan çıxıb yola düşmüşdü. Yer- də qalanı da getməyə yığı- şırdı. Yasəmən ərindən çox qorxurdu, ona görə bilmir- di ki, o, Qaraca qızı qəbul edəcək, ya yox. Bunun üçün Yasəmən iztirabda idi. 124 Qaraçı dəstəsinin yerdə qalanı da yola düşdü. Yasəmənin iztirabı bihudə deyil imiş, çünki geridə qalmış dəstə gəlib yoldaşlarına çatdıqda Yusif bu işdən xəbər dutub çox acıqlandı və bir kəndə çatan kibi Qaraca qızı orada qoyub gedəcəyini söylədi. Yasəmən ərinə yalvardı ki, o, belə iş etməsin, lakin Yusif onu dinləmək belə istəmədi. Qaraca qız isə yürəgində bu işə şad idi, o, Yusifdən qorxurdu və qorxmağa da haqlı idi: Yusifin heybətli sifəti, hələ qara və pərtlək gözləri nəinki uşağı, hətta böyük adamı da qorxuya salırdı. Yasəmən əri- nin tamahkarlığını bilirdi, ona görə Qaraca qızın gələ- cəkdə onlara bö- yük mənfəət ver- məyini söylədi: - Yusif, bilir- sənmi mən nə fi- kirdəyəm? Mən Qaraca qıza mahnı oxumaq, özüm kibi oy- namaq öyrədəcəyəm və üst-başını bəzəyib, kəndlərdə, şəhər- lərdə oynadacağam. Sənin üçün pul yığacağam. Bu fikri Yusif bəyənib, Qaraca qızın dəstədə qalmasına razı oldu. *** Qaraçıların məişətini Qaraca qız çox bəyənirdi və bu gün burada, sabah bir təzə yerdə, çay qırağında, meşə kənarında mənzil edib çadır qurma, ocaq çatıb xörək bişirmə, bir yerdə mahnı oxuma, nağıl söyləmə - bunların hamısı Qaraca qıza çox xoş gəlirdi. Əvvəl vaxtlar Qaraca qız Yusifin ayısından qorxurdu, amma sonralar öyrəşib, onunla çox dost olmuşdu. Ayı da onun ilə oynamağı sevirdi, Yasəmən Qaraca Yüklə 3,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|