Süleyman sani axundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

Milli Kitabxana

365

Nurəddin dedi:

-

Budaq nazikdir, qorxuram sına.

-

Bəs  sən  deyirdin,  mən  qorxaq  deyiləm.  O  budaq  mən  yekəlikdə adamı

götürər.

Bu sözlərdən Nurəddin qeyrətə gəlib yuxarı dırmaşdı. Ağacın başına çatdıqda,

budaq şaqqıltı ilə sınıb yerə düşdü. Amma Nurəddin iki budaq arasına pərçim olub

ölümdən  xilas  oldu.  Nurəddin  aşağı  düşəndə Əmiraslan  sınıq  budağı  çiyninə

götürüb dedi:

-

Gedək,  Nurəddin,  allah  bu  səfər  səni  ölümdən  qurtardı, - bunu  deyib

qəhqəhə ilə güldü.

Nurəddin Əmiraslanın  "bu  səfər"  deməsinə və gülməsinə təəccüb  etdisə də

onun fikrini anlamadı.

O biri gün Əmiraslan Ceyranbasanı çullayıb dedi:

-

Nurəddin,  atımızı  apar  həm  çayda  sula  və həm  də bir  az  gəz.  Nurəddin

razı olmayıb, dedi:

-

Mən Ceyranbasandan qorxuram. Onu heç vaxt minməyəcəyəm.

-

Axırı  ki,  qorxaqlığını  boynuna  aldın.  Bunu  deyib Əmiraslan  atın  belinə

sıçradı.

-

Elə isə gəl tərkimə min, gedib cayda çimək.

Nurəddin çimməyi cox sevirdi. Ona görə də tez razı oldu.

Çayda Əmiraslan  soyunub  atı  mindi  və suyun  dərin  yerinə salıb  bir  necə dəfə

üzdürdü. Sonra üzünü Nurəddinə tərəf tutub dedi:

-

Hərgah qorxmursan gəl səni də mindirim.

Nurəddin  razı  oldu, Əmiraslan  Nurəddini  ata  mindirib,  noxtanın  ucundan

yapışdı. Əmiraslan atı lap dərin yerə salıb bir neçə dəf’ üzdürdu. Bir dəfə at dərin

yerə düşəndə qəflətən  ipi  çəkdi,  at  burxulub  Nurəddini  üstündən  saldı.  O,  suya

batdı  və bir  neçə saniyədən  sonra  suyun  üzünə çıxıb  üzməyə başladı.  Hərgah  bu

dəmdə Nurəddinin nəzəri Əmiraslana düşsəydi, onun gözlərindən parlayan odu və

üzündə zuhur  edən  acığı  görərdi.  Nurəddin  üzüb  kənara  çıxanda Əmiraslan

soruşdu:

-

Bu üzməyi haradan öyrənmisən?

-

İmamverdi  baba  öyrətmişdir.  Sizə gəlməmişdən əvvəl  hər  gün  çayda

çimirdik. İndi İmamverdi baba azarlamışdır.

-

Onu haradan bilirsən, yoxsa qaçıb getmisən?

-

Xeyr, dünən bağbanından eşitdim.

---

Milli Kitabxana

366

-

Yenə deyirəm ki, sənin onun ilə əsla işin olmasın. Tez ol geyin, gedək.

Nurəddin Əmiraslanı  acıqlı  görüb  dinməz-söyləməz  tezcə geyindi.  Yol  uzunu

Əmiraslan  fikirdə olub bir kəlmə söz demədi. Əmiraslan bu ittifaqdan  sonra  yenə

öz  pis  fikrindən əl  götürməyib.  Nurəddin  isə başına  gelən  xataları  qəza  işi  bilib,

Əmiraslandan şəklənməyirdi. Ancaq bir ittifaq onu şəkkə saldı. Bir defə Əmiraslan

onunla  bazardan  evə qayıdanda  yolda  çəpər  üstündə bir  gürzəni  qıvrılıb  yatmış

gördülər. Əmiraslan dedi:

-

Nurəddin, gör nə gözəl koramal balasıdır. Tut, aparıb kirpimə verək yesin.

Qorxma, koramalın zəhəri yoxdur, adamı vurmaz.

-

Mən də bilirəm zəhəri yoxdur. Ancaq o koramal deyil gürzədir.

-

Yox, sən tanımırsan, koramaldır.

-

Koramalın başı sarımtıl olur, elə qara rəngli olmur.

-

Onu sənə kim deyibdir?

-

İmamverdi baba, neçə dəfə bağçada koramalı mənə göstəribdir.

Əmiraslan qəhqəhə ilə gülüb dedi:

-

Koramaldan qorxursan, ona görə də ilanı bəhanə gətirirsən.

Nurəddin bir söz deməyib, əlindəki ağacla tez ilanın başından vurub öldürdü.

-

İndi bax, gör ilandır, ya koramaldır.

Bu halda yol gedən iki adam buna baxıb dedi:

-

Əlbəttə, ilandır, özü də gürzədir.

Adamlar gedəndən sonra Əmiraslan ilanın o yan-bu yanına baxıb dedi:

-

Düzdür,  mən  səhv  edirəm,  bu  koramal  deyil.  İlan  koramala  çox  oxşayır,

ona görə səhv etmək olar.

Nurəddin ona cavab verməyib, ancaq fikrindən bunu keçirdi:

-

Sənə qulaq assaydım indi meyidim bu yol üstündə qalmışdı.

Bu    ittifaqdan sonra  Nurəddin Əmiraslandan şəklənib,    sərvaxt  dolanmağa

başladı.

Bir  dəfə Nurəddin  sərçəsini  götürüb  bağçada  oynamaq  bəhanəsi  ilə qaçıb

İmamverdi babanı yoxlamağa getdi. İmamverdi baba döşəkdə yatırdı, azardan çox

zəif  düşmüsdü.  Yazıq  kişi  Nurəddini  qucaqlayıb,  sevindiyindən  ağladı.  Nurəddin

də başına gələn hadisələri nağıl etdikdə, İmamverdi babanın üzündə təşviş artırdı.

Nurəddin axırıncı ilan

---

Milli Kitabxana

367

fəqərəsini

1

nağıl etdikdə, İmamverdi baba daha səbir edə bilməyib, zəif səsi ilə belə

qışqırdı:

-

Yox,  daha səni  orada  qoymaq  olmaz.  Mən  azarlıyam,  durmağa  taqətim

yoxdur,  səni  o  iki  şeytanın  şerindən  mühafizə erməyi  bacarmıram.  Oğlum,  gərək

tezliklə şəhərə Baharın  yanına  qayıdasan.  Yoxsa  tələf  olarsan.  İndi  get,  mən  də

görüm nə çarə tapıram. Ancaq sərvaxt ol, Əmiraslanın sözünə əsla inanma.

İmamverdi  baba  Nurəddini  qucaqlayıb  öpdü.  Zavallı  kişinin  gözlərindən  yaş

dolu kimi yağıb, üzünü, ağ saqqalını islatdı.

Murəddin  çox  qəmgin  evə qayıdırdı.  Yol  uzunu  başına  gələn  qəza-qədərdən

fikir edirdi:

-

İndi  anlayıram  ki, Əmiraslan  nə məqsəd  ilə məni  gah  uca  nazik  budağa

çıxardırmış,  gah  dərin  suya  salınırmış  və gah  da  ilanı  koramal  adına əlimlə

tutdururmuş. Bəli, mənim ölməyimi istəyirmiş. Ancaq burasını anlamıram ki, mən

ona nə etmişəm ki, mənim ölümümü istəsin və bundan ona nə mənfəət ola bilər. -

Bu barədə fikirdə ikən birdən Baharın bu sözü  yadına düşdü: "Qorxma, ağam,  nə

qədər sən sağsan, Gülpəri sənin bir qəpiyinə də əl vura bilməz", - Demək ki, mən

ölsəm  malım  Gülpəriyə düşəsidir. Əlbəttə,  belədir,  bu  sadə fikri  mən  indiyə kimi

niyə anlamamışam?!

Nurəddin evə qayıdanda, həyətdə Əmiraslana rast gəldi.

-

Haradan gəlirsən?

-

Bağçadan  gəlirəm, - deyə Nurəddin  cavab  verdi  və qızarıb  başını  aşağı

saldı,  çünki  Nurəddin  ömründo əvvəlinci  dəfə idi  ki,  yalan  deyirdi.  Bunun

halətindən yalan deməyini duyub Əmiraslan acıqlı yenə soruşdu:

-

Düzünü de görüm, harada idin?

-

İmamverdi babanı yoxlamağa getmişdim.

-

Sən  nə cürət  edib  mənim əmrimdən  çıxırsan? - Əmiraslan  bunu  deyib

qışqırdı və Nurəddini çomaq ilə döyüb, anbara saldı və ağzını kilidləyib getdi.

Bu  İttifaqdan  iki  gün  sonra  İmamverdi  babanın  iflic  azarından  dili  tutulmaq

xəbəri  gəldi.  Gülpəri  və Əmiraslan  cəld  geyinib  getdilər,  amma  Nurəddini

aparmadılar. İlan fəqərəsindən bəri Əmiraslan Nurəddinlə

Əhvalatını

---