T. C. Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ felsefe ve din biLİmleri (Dİnler tariHİ) anabiLİm dali
Yüklə 0,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- GİRİŞ
- 1- KELİME VE TERİM OLARAK KURTULUŞ
III ÖNSÖZ Din, insanlık var olduğundan beri vardır ve insan hayatı için büyük önem arz etmektedir. İnsanlar tarih boyunca farklı şekillerde de olsa bir dini inanca sahip olmuşlardır. İnsanların dini bir inanca ihtiyaç duymaları, hem fıtri bir duygudur hem de sonuçta kurtuluşu elde etme arzusudur. Bütün dinlerin amacı, müntesiplerini kötülüklerden, günahlardan ve bütün negatif güçlerden kurtuluşa ulaştırabilmektir. Dinlerin bu amaçla mensuplarına önerdiği birtakım formüller ve davranış biçimleri bulunmaktadır. Bu çerçevede Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam gibi dinler, mensuplarının dünyada olumlu fiiller gerçekleştirerek uhrevi kurtuluşunu hedef edinirken Hint kökenli dinler, daha çok dünya hayatından kurtuluşu ön plana çıkarmaktadır. Hint kökenli dinler terimi; Hinduizm, Budizm, Caynizm ve Sihizm’i kapsamaktadır. Budizm, Caynizm ve Sihizm, Hinduizm içinden doğmuş dinler oldukları için hemen hemen aynı inanç ve uygulamaları paylaşmaktadırlar. Bu dinlerin ortak inançlarından biri de tenasüh inancıdır. Bu inanca göre insan, sonsuz bir doğum ve ölüm çemberinde (samsara) dünyaya sayısız defa gelir ve gider. Bu dinler için kurtuluşun önemi de burada ortaya çıkmaktadır. Bu sonsuz döngüden kurtulmak, Hint kökenli dinlerin ortak amacıdır. Hint kökenli dinler, Sami kökenli dinlerden oldukça farklı bir dünya ve ahiret anlayışına sahiptir. Sami kökenli dinlerde tek bir hayat varken, Hint dinlerinde sayısız dünya hayatı bulunmaktadır. Bu durum, kurtuluşu da zorlaştırmaktadır. Bu farklı anlayış bizi Hint kökenli dinlerin kurtuluş anlayışlarını araştırmaya sevk etti. Son yıllarda ülkemizde ortaya çıkan Hint kökenli dinlere yönelik ilgi de bu konuyu çalışmaya karar vermemizde etkili oldu. Ülkemizde bu dinlerle ilgili çalışmaların IV sınırlılığı da göz önüne alınırsa çalışmamızın bu dinlerin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunacağı kanaatindeyiz. Çalışmamızın giriş bölümünde kurtuluş kavramının anlamı ve çeşitli dinlerdeki kurtuluş anlayışlarına kısaca yer verdik. Birinci bölümde bütün Hint kökenli dinlerin çıkış noktası olan Hinduizm’in kurtuluş anlayışını ele aldık. Hinduizm ile olan büyük benzerliğinden dolayı Sihizm’in kurtuluş anlayışına da burada yer vermeyi uygun bulduk. İkinci bölümde Budizm’in ve üçüncü bölümde de Caynizm’in kurtuluş anlayışlarını inceledik. Kurtuluş konusunu ele alırken, konuyla bağlantılı olduğunu düşündüğümüz için, bu dinlerin dünya hayatına, ölüm ve ölüm sonrasına dair inanç ve uygulamalarına da yer verdik. Bu dinlerin çeşitli mezheplerine ait kurtuluş anlayışlarına da değindik. Çalışmamızda ortaya çıkan bu farklı kurtuluş anlayışlarının bir karşılaştırmasını vererek konuyu sonlandırdık. Çalışmamızda, incelediğimiz dinlerin orijinal kaynaklarına ulaşamadığımız için genellikle İngilizce kaynaklardan; kitap ve makalelerden, büyük ölçüde de ansiklopedi maddelerinden yararlandık. Bunun yanında Hinduizm ve Budizm’in bazı kutsal metinlerinin Türkçe çevirilerini de kullandık. Bu kaynaklardan elde ettiğimiz bilgileri, deskriptif bir metotla ele aldık ve karşılaştırmalı olarak yorumladık. Çalışmamızın her aşamasında rehberliğini, desteğini, emeklerini esirgemeyen, titizlikle inceleyip yol gösteren saygıdeğer Hocam Doç. Dr. Mehmet KATAR’ a sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Rukiye KARAALİ Aralık 2008 V KISALTMALAR AÜDTCF Dergisi Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi AÜİF Dergisi Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Bkz. Bakınız C. Cilt Çev. Çeviren E.R. The Encyclopedia of Religion E.R.E Encyclopedia of Religion and Ethics S. Sayı s. sayfa TDVİA Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi vd. ve diğerleri GİRİŞ Kurtuluş kavramı bütün dinler için büyük öneme sahip bir kavramdır. Bütün dinlerin amacı müntesiplerinin kurtuluşa ulaşmasını sağlamaktır. Bunun için bütün dinler kendi öğretilerine uygun olarak çeşitli kurtuluş yolları göstermişlerdir. Tezimizin esas konusu olan Hint kökenli dinlerin kurtuluş anlayışına geçmeden önce, giriş bölümünde, kurtuluş kavramını ve çeşitli dinlerin kurtuluş anlayışlarını incelemeye çalışacağız. 1- KELİME VE TERİM OLARAK KURTULUŞ Kurtuluş, sözlükte, “bir şeyden, bir yerden kurtulma” olarak tanımlanmaktadır. Kurtulmak ise, “tehlikeli ya da kötü bir durumu atlatmak”, “istenmeyen, sıkıntı veren, hoşlanılmayan bir kimseden, bir yerden, bir durumdan uzaklaşmak” demektir. 1 Kurtuluş terimi İngilizce’de “salvation” kelimesi ile ifade edilmektedir. Bunun yanında “soteriology”, “deliverance”, “release” gibi kelimeler de kullanılmaktadır. Bu kelimelerden en çok kullanılanı salvation, kelime olarak “sağlık” anlamına gelmektedir. 2 Almanca’da da kurtuluş, sağlık, kusursuzluk gibi kelimelerin birbirleriyle yakından ilişkili olduğu belirtilmektedir. 3 Soteriyoloji kavramı ise “kurtuluş doktrini” veya “kurtuluş yolu” anlamlarına gelmektedir. Bu terim, Yunanca kurtuluş anlamına gelen “soteria” 1 Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük, Ankara 1983, C. I, s. 764. 2 “Salvation”, The Wordsworth Encyclopedia of World Religions, Great Britain 1999, s. 912. 3 Eric J. Sharpe, Dinler Tarihinde Elli Anahtar Kavram, Çev. Ahmet Güç, Bursa 2000, s. 47. Yüklə 0,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|