T c ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ Sİyaset biLMİ
Yüklə 0,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BÖLÜM 1 MİLİTANLIĞIN YÜKSELİŞİ: TARİHSEL-SİYASİ FAKTÖRLERİN BİR ANALİZİ
- Özerkliğin Aşınması
22 Hindistan ve Pakistan’ın BM aracılığıyla yapılan önerileri onayladığını ve her iki ülkenin de sonradan DH (denetim hattı) olarak adlandırılacak olan yine BM aracılığıyla belirlenmiş ateşkes hattını ve burayı 1 Ocak 1949’dan itibaren BM Gözlemci Grubu’nun denetlemesini kabul ettiğini belirtmek önemlidir. Söz konusu ateşkes hattı eyaleti Hindistan’ın yönetimi altındaki Kaşmir ve Pakistan’ın yönetimi altındaki Kaşmir olarak iki siyasi birime bölmüştü. Ateşkesten sonra, BM Komisyonu eyaletten birliklerin çekilmesi konusunda ikna edici olamadı. Bununla birlikte, Güvenlik Konseyi Başkanı, McNaughton, bu çıkmazı sona erdirmek adına Hindistan ve Pakistan güçlerinin geri çekilmesi ve hem Azad Kashmir birliklerinin ve hem de eyalet güçlerinin sayısının azaltılması önerisinde bulundu. Hindistan öneriyi reddetti ancak Hindistan’ın reddi 14 Mart 1950 tarihli bir tasarıda McNaughton’un önerisinin yer alması konusunda Güvenlik Konseyi’ni caydıramadı (Gupta, 1966, ss. 203-204). Komisyon Plebisit için Hindistan’ı ikna edemediğinde, kendi çözüm önerisini getirdi ve BM arabulucusu olarak Sir Owen Dixon’u 27 Mart 1950’de atadı. Kendisi iki öneride bulundu: a) kısım kısım veya bölge bölge plebisiti düzenlemek, b) bölge sakinlerinin bilinmekte olan arzuları doğrultusunda eyaleti bölmek ve Kaşmir Vadisi’nde plebisit düzenlemek (Nayar, 1972, ss. 73-74). Sonrasında Kaşmir üzerinde BM’nin sürdürdüğü tartışmaları göz ardı ederek Hindistan 1951’de Kaşmir’de bir seçim düzenledi ve BM’nin sponsor olduğu plebisit yerine Kaşmir’in kendi hakimiyeti altındaki bölgesinde bir Meclis seçimi uyguladı. Buna cevaben, Pakistan’ın ısrarı üzerine Güvenlik Konseyi eyaletin geleceğine karar verme hususunda Kurucu Meclis’in otoritesini tanımayan ve taraflara Jammu ve Kaşmir Eyaleti’nin nihai 23 düzenlemesinin eyalet halkının iradesi doğrultusunda yapılacağını hatırlatan bir tasarı (30 Mart 1950) geçirdi. Sonuç olarak, ne Hindistan, ne de Pakistan eyaletten güçlerini çekmediler ve böylelikle günümüz haritalarında betimlenen biçimiyle Pakistan’ın yönetimi altındaki Kaşmir ve Hindistan’ın yönetimi altındaki Kaşmir olmak üzere Kaşmir’i iki parçaya böldüler, bu da Birleşmiş Milletler tarihinin en uzun tartışması için uygun bir sahne yarattı. 1947’den beri Kaşmir aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık durumundadır. Bir taraftan Hindistan Kaşmir’i kendi ‘Atoot Ang’ı (kopmaz parçası) olarak görürken, diğer taraftan Pakistan buranın kendi ‘Shah Rag’ı (şahdamarı) olduğunu iddia etmektedir. Jammu ve Kaşmir tarihinin dikkatle inceledikten sonra, özellikle İngilizlerin kolonyal hakimiyeti bağlamında, Kaşmir sorunun köklerinin Britanya Hindistanı altında düşüncesizce parçalanmasında, dini siyasetin bölünmede ve Plebisit’in (BM tarafından güvence altına alındığı, Kaşmirlilerin istediği ve Hindistan devletinin söz verdiği) inkarında nasıl da kullanıldığında yattığı açığa çıkar. Bu tarihsel kavrayış Jammu ve Kaşmir’in Hintli parçasındaki sonraki siyasi gelişmeleri anlamak için önemlidir. Kaşmir’in Hint parçasındaki sorunları gidermek için yapılan her çaba tarihten etkilenir. Dolayısıyla, sorunun altta yatan nedeni bu tarihsel dönemin bizzat kendisinde mevcuttur. 24 BÖLÜM 1 MİLİTANLIĞIN YÜKSELİŞİ: TARİHSEL-SİYASİ FAKTÖRLERİN BİR ANALİZİ Kaşmir’in Hindistan’a katılımı özel koşullarda gerçekleştiği için ihtilaflı bir mesele olarak kaldı. Birinci bölümde tartışıldığı üzere, Hindistan meselenin BM’nin uluslararası arabuluculuğu ile çözülmesini istiyordu ve Hindistan’ın ilk Başbakanı (Jawaharlal Nehur) bu meseleyi Kaşmir’i plebisit gibi demokratik bir yoldan barışçıl bir şekilde Hindistan’a katarak çözeceğine dair söz vermişti. Ancak, uzun süreler barış içerisinde yaşadıktan sonra Kaşmir’deki hareketler 1980’lerin sonlarında talihsiz bir dönüşüm geçirdi. Silahlı direniş başladığında bunun sonuçları devasa bir şiddet, katliam ve yıkım oldu. Burada, tam da bu dönemde çeşitli sorular önümüzde belirir, örneğin, neden Kaşmir halkı Hindistan’la birlikte 40 yıl yaşadıktan sonra eyalette Hindistan egemenliğine karşı çıktı? Eğer ayrılmak istiyorlarsa, sözüm ona misyonları kendilerini özgürleştirmek olan işgalcilerin püskürtülmesine neden 1947’de yardım ettiler? Neden hareket şiddete döndü? Silahlı direnişin ortaya çıkmasına yol açan faktörler nelerdi? Hindistan Devleti’nin buradaki rolü neydi? Ve buna benzer diğer sorular da sorulabilir. Bu açık soruları cevaplamak hiç bir zaman kolay değildir ve bir çok araştırmacı bitmez tükenmez bir şekilde bu sorularla boğuşmuş ve cevaplar bulmaya çalışmıştır. Sumit Ganguly Jammu ve Kaşmir’e katılımdan isyanın başlangıcına değin geçen sürede Kaşmirlilerin yabancılaşmasının anlamaya çalışır ve demokratik siyasetin sürdürülebileceği alanların sürekli azalmasının ve Seküler Ulusal Konferans’ın (UK siyasi bir partidir) bıraktığı boşluğun 1980’lerin sonunda etnik- 25 siyasi bir harekete yol açttığını iddia eder. Ganguly çalışmasında 1962’den 1965’e kadar Kaşmir’de durumun geç 1980’lerdeki durumla neredeyse aynı olduğunu gösterir, lakin 1960’larda bir kalkışma gerçekleşmemiştir. Kaşmir siyasi sahnesinde Şeyh Abdullah’ın varlığı 1980’lere kadar başka seslerin çıkmasını engelleyen önemli bir faktördür. 1982’de Şeyh’in ölümü ve Farooq Abdullah’ın deneyimsizliği diğer güçlerin faydalanabileceği boşluklar bırakmıştı ve bu güçler örneğin söz konusu dönemde gençliğin büyük bir kısmı için çekim merkezi haline gelen Jammu ve Kaşmir Özgürlük Cephesi (JKLF) gibi genç ve radikal militant gruplardı. Dahası ister Indira Gandhi veya ister Rajiv Gandhi olsun, Jawahar Lal Nehru’dan sonraki Hintli Başbakanların güçlü merkezileşme eğilimleri ayrılıkçı hareketlerin daha geniş özerklik taleplerine yol açmıştı. Bu durum, Indira Gandhi’nin Jagmohan Malhotra gibi güçlü ve uzlaşmacı olmaktan uzak idarecileri ayrılıkçı sesleri bastırmak üzere Jammu ve Kaşmir’e Vali olarak atamasına neden oldu (Ganguly, 1997, ss. 38-42). Özerkliğin Aşınması Jammu ve Kaşmir’in Hindistan ile olan ilişkilerinin temelini atan Katılım Belgesi eyalete özel bir statü vermişti, ki bu diğer saltanat statüsündeki eyaletlere tanınmamıştı. Hindistan’ın bölge üzerindeki yetkisi yasal olarak yalnızca dış işleri, savunma ve haberleşme ile sınırlıydı. Bu özel statü ilk başta 306-A maddesi olarak taslağı sunulan, sonradan 370. madde olarak belirlenen bir maddenin Hindistan Anayasası’na girmesi ile onaylandı. 370. madde Jammu ve Kaşmir ile ilgili olarak Hindistan Parlamentosu’nun yasama gücünü dış işleri, savunma ve haberleşme ile sınırlandırmıştı. Hindistan Anayasası’nın diğer hükümleri sadece Eyalet Yüklə 0,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|