38
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–3
Bu öğrenme faaliyetini baĢarıyla tamamladığınızda mikroskop cihazlarındaki
aydınlatma lambalarını değiĢtirebileceksiniz.
Özel ya da hastane teknik servislerine giderek mikroskoplarda bulunan lambalar
hakkında bilgi toplayınız. Lamba değiĢim nedenleri, değiĢim esnasında dikkat
edilecek hususlar konusunda bir rapor hazırlayınız. Edindiğiniz bilgileri atölye
ortamında arkadaĢlarınızla değerlendiriniz.
3. MĠKROSKOP CĠHAZLARINDA
AYDINLATMA LAMBALARI
Mikroskop cihazlarında kullanılan lambaların özellikleri ve çeĢitleri aĢağıda
belirtilmiĢtir.
3.1. Mikroskop Cihazlarında Kullanılan Lambaların Özellikleri ve
ÇeĢitleri
Mikroskop cihazında elde edilen görüntünün kalitesi açısından ıĢık kaynağı önemli rol
oynamaktadır. Ġlk zamanlar bu problem gün ıĢığından faydalanan ayna sistemleri ile
aĢılmaya çalıĢılmıĢ, teknolojinin geliĢimiyle ayna sistemi yerini elektrik ampullerini
bırakmıĢtır.
Bu cihazlarda kullanılan lambaların güçlü ıĢık vermesi tercih sebebidir. Aydınlatma
gücünün yüksek olması görüntünün daha net gözlemlenebilir olmasını sağlamaktadır. Bu
nedenle günlük hayatta kullnılan normal ampül lambalar yerine daha güçlü ve az enerji
harcayan halojen lambalar tercih edilmektedir.
Halojen lambalar, içinde halojen veya benzeri gaz bulunan lambalardır. Tungsten
halojen ve metal halojen olmak üzere iki grupta toplanır. Metal halojenler, yüksek basınçlı
cıva buharlı ve halojen gazlı ortamda deĢarj yoluyla ıĢık üreten lambalardır. Tungsten
halojen lambalar ise içinde gaz hâlinde halojenler bulunan akkor telli lambalardır. Bu gazlar,
normal akkor lambadan farklı olarak flamanın daha yüksek sıcaklıkta çalıĢtırılmasını sağlar.
Böylece, küçük bir ampulle 17-30 lm/w gibi bir etkinlik faktörüne ulaĢılır. BaĢka bir
anlatımla halojen lambalar içinde bulunan gazların sıcaklık ve basınç etkisiyle ıĢıma
etkisinden dolayı düĢük güçlerde daha çok ıĢık gücü verebilmektedir.
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–3
AMAÇ
ARAġTIRMA
39
Halojen lambalar, mikroskop cihazlarına özel lambalar değildir. Endüstri ve sanayi
dallarının birçoğunda, aydınlatma sistemlerinde, otomotiv sanayisinde bu lambaları görmek
mümkündür. AĢağıdaki resimlerde çeĢitli halojen lambaları görebilirsiniz.
Resim 3.1: ÇeĢitli halojen lambalar
3.2. Halojen Lambanın DeğiĢtirilmesi
Bütün lambalarda olduğu gibi halojen lambalarda çeĢitli nedenlerden dolayı arıza
yapabilir. Diğer lamba çeĢitlerine göre daha uzun ömürlüdür. Lamba ömrünü doldurduğunda
değiĢmesi gereklidir. Halojen lamba arızaları veya besleme devresi arızaları mikroskop
cihazlarında sık karĢılaĢılan arıza türleridir. Bu nedenle lamba değiĢiminin alt kaideyi
sökmeden gerçekleĢmesi için ek lamba üniteleri ya da kolay açılabilen kapak sistemleri
geliĢtirilmiĢtir. Kullanıcılar dahi lambaları kolaylıkla değiĢtirebilir.
Halojen lambaların en büyük özelliği el teması ile bozulabilmesi veya özelliğini
yitirmesidir. Bu nedenle ambajları içerisinde lambayı tutmak için ek ambalaj mevcuttur.
DeğiĢim esnasında lamba çıplak elle kesinlikle tutulmamalı; kâğıt, karton gibi yalıtkan
malzemelerle tutulmalıdır. AĢağıdaki resimlerde lamba değiĢim adımları gösterilmiĢtir.
DeğiĢim aĢamaları (Resim 3.1):
Lamba kapak civatası uygun tornavida ile sökülür.
Kapak açılır.
Lamba ayakları klemens vidaları gevĢetilir.
Lamba çıkartılır.
Yeni lamba dikkatlice takılır ve klemens vidaları sıkılır.
Kapak takılmadan önce çalıĢması kontrol edilir.
Kapak kapatılır vidası sıkılır.
40
Gerekiyorsa ayar vidaları gevĢetilip lamba tam kondanserin altında olacak
Ģekilde lambanın konumu ayarlanır ve vidaları sıkılır.
Resim 3.2: Lamba değiĢim aĢamaları
Lamba değiĢiminden sonra arıza veya bakım formu doldurularak cihaz kullanıcıya
teslim edilir. Tablo 3.1de verilen boĢ formu kullanınız.
41
.......................................HASTANESĠ
ARIZA BĠLGĠ VE ONARIM TALEP FORMU
Talep Tarihi:
Kayıt Tarihi:
Kayıt Nu.:
YAPILACAK Ġġ:
Talebi Yapan Bölüm Sorumlusu
Adı:
Soyadı:
Unvanı:
Ġmzası:
...............................Ünitesine
sevki uygundur.
Tarih:....../...../2.....
Destek Hizmetler Müdürü
Adı:
Soyadı:
Ġmzası:
Yapılan ĠĢlemler:
Not: Bakım onarımla ilgili yapılan tüm iĢlem ve kullanılan malzemeler yazılacaktır.
Bakım/Onarım yapılamamıĢsa nedenleri:
SONUÇ:
Teslim Alınan Tarih:....../......./2........
Teslim Alan:
Bölüm Görevlisi:
Atölye Teknisyenin
Adı:
Soyadı:
Ġmzası:
Tamamlanma Tarihi:
......../......../2......
Tablo 3.1: Arıza bilgi formu örneği