26
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seçeneği iĢaretleyiniz.
1.
AĢağıdakilerden hangisi mikroskobu oluĢturan parçalardan biri değildir?
A) Gövde kolu
B) TaĢıma sapı
C) Revolver
D) Alt kaide
2.
AĢağıdaki objektif büyütme değerlerinden hangisinde immersiyon yağı kullanılır?
A) 40x
B) 20x
C) 100x
D) 4x
3.
AĢağıdakilerden hangisi oküler tipidir?
A) Ortoskopik
B) revolver
C) Akromatik
D) Kondansör
4.
NA= (n) sin(µ) eĢitliği aĢağıdakilerden hangisini verir?
A) Objektif tipi
B) Büyütme gücü
C) Sayısal açıklık
D) Rezülasyon
5.
“Color Balance Filter” ın anlamı aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Renk dengeleyici filtre
B) Renk merceği
C) Renk sınırlayıcı
D) Renk demeti diyaframı
6.
AĢağıdakilerden hangisi karanlık alan mikroskobu ile incelenen numunedir?
A) Toz parçaçıkları
B) Gazlar
C) Metal yapıları
D) Deniz suyu
7.
Çift kırılma gösteren maddeler aĢağıdaki mikroskop türlerinden hangisinde incelenir?
A) Konfokal mikroskop
B) Polarizasyon mikroskobu
C) Elektron
mikroskobu
D) IĢık mikroskobu
8.
Günümüzde büyütme gücü yüksek en geliĢmiĢ mikroskop aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Elektron mikroskobu
B) Polarizasyon mikroskobu
C) Floresan mikroskobu
D) IĢık mikroskobu
DEĞERLENDĠRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
27
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–2
Bu öğrenme faaliyetini baĢarıyla tamamladığınızda, mikroskop cihazlarının
aydınlatma lambasının besleme ünitesi arızalarını giderebileceksiniz.
AC gerilim kontrol devreleri hakkında bilgi toplayınız. Örnek devreleri
inceleyiniz. Ġmkânlarınız ölçüsünde AC gerilim kontrol devresi uygulaması
yapınız.
2. MĠKROSKOP CĠHAZLARININ
AYDINLATMA LAMBASININ BESLEME
ÜNĠTESĠ
Mikroskop cihazları aydınlatma lambasının besleme devresi ile ilgili bilgiler aĢağıda
verilmiĢtir.
2.1. Mikroskop Cihazları Aydınlatma Lambasının Besleme Devresi
Mikroskoplarda ıĢık kaynağı ve bu ıĢık kaynağının gücünü sağlayan kontrol devresi
cihazın alt kaidesinde bulunur. Cihaz tabanına monte edilen bu sistemin on/off ve ıĢık gücü
ayar düğmesi gibi kontrol elemanları da yine cihazın alt kısmında bulunur. AĢağıdaki
resimde görülen cihazın ayak takoz vidalarını açarak bu bölüme ulaĢılabilir.
Resim 2.1: Alt kaide ve ıĢık kaynağı besleme ünitesi demontajı
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–2
AMAÇ
ARAġTIRMA
28
Vidaların sökümü ile taban çıkartılarak besleme ünitesine ulaĢılır. Besleme ünitesi
farklı bölümlerden oluĢmaktadır. AĢağıdaki resimde bu bölümleri ayrıntlı olarak
görebilirsiniz.
Resim 2.2: Besleme ünitesi
(1)
220 V AC fiĢ. Sistemimiz AC gerlimle çalıĢmaktadır.
(2)
220 V AC gerilim giriĢ klipsleri ve gövde topraklaması
(3)
Sigorta. 250 V 0.5 A
(4)
Çift giriĢli (faz-nötr) on/off anahtarı. Kullanıcı kontrolü için mandalı gövde
dıĢındadır.
(5)
AC gerilim kontrol devresi
(6)
AC gerilim kontrol devresi gerilim ayar potansiyometresi. Kolay kullanım için
gövde dıĢına taĢacak Ģekilde ek aparat takılmıĢtır.
(7)
Gerilim düĢürücü AC-AC transformatör
(8)
Mikroskop aydınlatma lambası. Halojen ve 6 V AC-20 W
29
ġekil 2.1: Besleme devresi blok diyagramı
1 numaralı eleman, cihazın 220 V giriĢini prizden sağlayan fiĢtir. Topraklı fiĢ olması
kullanıcının güvenliği açısından oldukça önemlidir. 2 numaralı eleman ise güç kablosunu
gerektiğinde cihazdan ayırmak için kullanılan ara bağlantı klipsi ya da klemensidir. Burada
topraklama ucu, gövdeye temas edecek Ģekilde vida ile sabitlenir. Bu iĢlem yapılırken
topraklama ucunun gövdeye temas ettiğinden emin olunuz. 3 numaralı eleman olan sigorta,
Ģebekeden çekilen gerilimde ani akım artıĢlarına karĢı cihazı koruma görevi görmektedir.
Burada 250 V-0.5 A’lık bir sigorta kullanılmıĢtır. Sigorta değeri, mikroskobun gücüne göre
değiĢiklik gösterebilir. 4 numaralı eleman ise çift yollu on/off anahtarıdır. Sigorta üzerinden
gelen gerilimle devre arasındaki enerji akıĢını kontrol eder. Anahtar mandalı, manuel kontrol
için gövde dıĢında bırakılmıĢtır. 5 nu.lı blok ise AC gerilim kontrol devresidir. AC gerilimin
değeri bu devre ile ayarlanmaktadır. Genellikle diyak ve triyak kullanılarak oluĢturulan
dimmer adını verdiğimiz devreler kullanılır. Bu devre ile trafo primer giriĢ gerilimini
değiĢtirerek lambaya giden gerilimin değerini belirler. 6 nu.lı parça ise AC gerilim kontrol
devresinin gerilim ayar potansiyometresidir. Manuel kullanım için ayar diskinin bir bölümü
gövde dıĢında bırakılmıĢtır. 7 nu.lı eleman ise AC-AC düĢürücü trafodur. AC gerilim kontrol
devresi çıkıĢından gelen değiĢken gerilim trafonun primerine uygulanır. Trafo çıkıĢı ise 6
volttur. ÇıkıĢ gerilimi giriĢteki primer geriliminin değerine göre düĢer veya yükselir. Böylece
8 nu.lı halojen lambanın parlaklığı sekonderdeki gerilimin değerine bağlı olarak değiĢir.
BaĢka bir deyiĢle lambanın parlaklığı, potansiyometrenin konumuna bağlıdır. AĢağıdaki
Ģekilde örnek bir devre Ģeması görülmektedir.
ġekil 2.2: AC gerilim kontrol devresi