T. C. MĠLLÎ EĞĠTĠm bakanliğI
Yüklə 454,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.4. Tüp Resim 1.8: IĢığın ve görüntünün okülere aktarıldığı ayna sistemi
- 1.5. Preparat Tablası Resim 1.9: Preparat tablası görünümü
- 1.6. Kondansör Resim 1.11: Kondansör
- 1.9. IĢık Kaynağı
- 1.10. Objektifin Kalitesi
- 1.11. Mikroskop Cihazlarının Kullanım Amacı
- 1.12. Mikroskop Cihazlarının Kullanım Alanları
- 1.13. Mikroskop Cihazlarının Blok Diyagramı ve ÇalıĢması
9 1.4. Tüp Resim 1.8: IĢığın ve görüntünün okülere aktarıldığı ayna sistemi Objektiften gelen görüntü bir hazne içerisindeki ayna yardımı ile okülere aktarılır. Bu arabağlantıya tüp adı verilir. Tüp içindeki ayna açısı mikroskopun tipine göre değiĢiklik gösterebilir.
10 Resim 1.10: Preparat tablası değiĢik parçaları Preparat tablası incelenecek olan nesnenin sabitlenmesi veya konumunun bozulmadan yer değiĢtirilmesi gibi iĢlevleri yerine getiren parçadır. Lam-lamel üzerine yerleĢtilen numune preparata üzerindeki yaylı esnek tutuculara sabitlenir. Makro ve mikro ayar vidaları ile dikey konumda diğer ayar vidaları ile yatay konumda hareket edebilen bu ünite sayesinde numunenin değiĢik bölgelerinden görüntü alınabilir.
Tabla tamamen metal aksamdan oluĢmuĢ ve mekanik bir yapıya sahiptir. Cihazın en karmaĢık bölümlerinden biridir. Bu ünitenin bakımı çalıĢma açısından çok önemlidir. Yukarıdaki resimlerde preparat tablasının değiĢik görünümleri mevcuttur.
11 Kondansör ıĢık kaynağı ve diyaframın üst kısmında bulunan mercek sistemidir. Ġki veya tek mercek bulunabilir. Kondansörün fonksiyonu ıĢığı obje üzerinde odaklamak ve yoğunlaĢtırmaktır. Böylece ıĢığın dağılarak görüntüyü bozması önlenir ve rezolüsyon artar. Sıcak lambayı optik bölümlerden ve kullanıcıdan uzak tutar.
IĢık kaynağından gelen ıĢık demetinin çapını kontrol etmek için kullanılır. IĢık kaynağının üstünde ya da kondansörün altında yerleĢiktir. IĢığın Ģiddetini azaltmak için değil, en iyi kontrast ve rezolüsyon elde edilecek ıĢık çapını ayarlamak için kullanılır.
Üzerine numune yerleĢtirilen cam parçadır. Lam ve lamel arasına yerleĢtirilen numune iki camın birleĢtirilmesiyle kesit görüntü almaya uygun hâle getirilir.
Miroskoplarda elde edilen görüntünün daha net görülebilmesi için bir ıĢık kaynağına gereksinim duyulmaktadır. Günümüz mikroskop cihazlarında bu problem çeĢitli yöntemlerle çözülmüĢtür. Gün ıĢığını kullanan aynalı sistemler geliĢtirilmiĢ, sonrasında ise teknolojinin geliĢimiyle birlikte düĢük voltajlı elektrik lambaları kullanılmaya baĢlanılmıĢtır. Bu lambalar sabit ıĢık verebileceği gibi ek devrelerle ıĢık Ģiddeti ayarlanabilir olan modelleri de mevcuttur.
Mikroskop cihazlarında ıĢık kaynağı olarak renksiz holojen lamba kullanılmaktadır. Bu lambalar, iç yüzeylerindeki yüzey kaplaması sayesinde homojen ıĢık verebilmektedir. Çok hassastır. El temasında bile bozulabilir.
12 1.10. Objektifin Kalitesi
Objektifin kalitesini belirleyen unsurlar Ģunlardır:
1:1 , 1:5 , 1:10 , 1:20 , 1:40 , 1:100 5X , 10X , 20X , 40X , 100X
Numerik apartür
Resim 1.13: Sayısal açıklık Sayısal açıklık:
NA= (n) sin(µ) n:Lamelle objektif arasındaki ortamın kırılma indeksi µ: Merceğin optik ekseni ile merceğe giren en dıĢ ıĢık ıĢını arasındaki açı n hava
: 1.00 n su : 1.30
n immersiyon yağı : 1.50
Büyütme değeri
Büyütme değeri: Z=Objektif büyütmesi x oküler büyütmesi Z=40 x 10 = 400 Ģeklinde hesaplanır.
13 1.11. Mikroskop Cihazlarının Kullanım Amacı
Mikroskop adından da anlaĢılacağı gibi mikro skopi iĢlemini gerçekleĢtirir. BaĢka bir deyiĢle mikro boyuttaki nesnelerin görüntülenmesi iĢlemidir. Skop kelimesi burada görüntüleme anlamında kullanılmıĢtır. Bilindiği gibi insan gözü mikro boyuttaki çok küçük nesneleri görememektedir. Atomlar, mikroplar, hücreler gibi nesne ve canlıları görememiz anlamına gelmez. Teknolojik buluĢlar, merak ve bilimsel veriler insanoğlunu sürekli olarak geliĢmeye itmiĢ ve sonunda mikro boyut alanında mikroskoplar da bugünkü hâlini almıĢtır. Mikroskoplar birçok alanda küçük nesne ve canlıları görünür hâle getirmiĢtir. Günümüzde 250000 kez büyütme iĢlemi yapabilen elektron mikroskopları mevcuttur.
Mikroskoplar ilk anda akla geldiği gibi sadece mikropların incelenmesinde kullanılan tıbbi bir cihaz değildir. Aslında mikroskop sanayi ve bilim dallarına hitap eden genel bir cihazdır.
Kullanım alanlarının baĢında tabi ki tıp bilimi gelmektedir. Doku inceleme bilimi patolojinin vazgeçilmez cihazlarıdır. Bazı kan analizlerinde hâlen kullanılmaktadır. Tıp alanındaki geliĢmelere günümüzde hâlen ıĢık tutmaktadır. Hatta geliĢen teknolojiyle mikroskoplar zor ameliyatlarda çeĢitli isimler altında kullanılmaktadır. Enfeksiyon hastalıklarında virüslerin tepkileri hareketleri ve buna bağlı olarak ilaç sanayisinde önemli bir yer tutmaktadır.
Tıbbi iĢlemlerde geniĢ yere sahip olan mikroskop, yine yakın bir bilim dalı olan biyoloji alanında büyük öneme sahiptir. Canlı dokuları ve hücrelerinin incelenmesi, bitkilerin incelenmesi, genetik daldaki geliĢmelerde mikroskoplardan büyük ölçüde faydalanılmaktadır.
Mikroskoplar kimya sektörü baĢta olmak üzere diğer sanayi dallarında da geniĢ bir kullanım alanına sahiptir. Tekstil, maden, ziraat gibi sektörler örnek verilebilir. Elektronik sanayisinde ise chiplerin tasarımı ve üretiminde önemli bir yer tutar.
Günümüzün teknolojisi nano teknoloji alanında mikroskop cihazları önemli bir yer tutmaktadır. Hatta varolan mikroskoplar yetersiz kaldığından yenilerinin tasarımı ihtiyacı doğmuĢtur. Nano teknolojinin geliĢmesi ile artık mikroskopları tüm bilim ve sanayi dallarında görmek mümkündür.
Bu bölümde mikroskop cihazlarının temel çalıĢma prensibi ve blok diyagramı sizlere verilecektir. Sizlere alanımıza uygun ve her bilim dalında karĢımıza çıkabilecek türden bir cihaz olan ıĢık mikroskobunun çalıĢma sistemi anlatılacaktır. Ayrıca bir sonraki bölümde diğer mikroskop çeĢitlerine de yer verilecektir.
Yüklə 454,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|