284
/ Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
Altunköprü Katliamı‟nda Iraklı Türkmenlerin öldürülmesi sivillerin
korunmasına
yönelik
savaĢ
hukuku
kurallarının
ihlali
olarak
değerlendirilebilirken yani savaĢ suçu olarak kabul edilirken, Irak‟ta
Türkmenlere yönelik diğer katliamlar ve insanlık dıĢı fiiller ise insanlığa karĢı
suç oluĢturmaktadır. Çünkü diğer katliamlar göz önüne alındığında bu
katliamlar iç silahlı çatıĢmalar sebebiyle gerçekleĢtirilmemiĢtir. Ġnsanlığa karĢı
suçlar için silahlı çatıĢma Ģartının olmadığını yukarıda belirtmiĢtik. Ġnsanlığa
karĢı suçların temel yargısal elementini ise bu suçların yaygın veya sistematik
olarak iĢlenmesi unsurunun oluĢturduğundan bahsetmiĢtik. Yukarıda tarih
sırası itibariyle kısaca belirttiğimiz katliamlar göz önüne alındığında Irak‟ta
sivil Türkmen halka yönelik yaygın ve sistematik (yaygın veya sistematik
olması yeterliydi) saldırıların gerçekleĢtirildiği ortadadır. Saldırılar yaygındır,
çünkü toplam mağdur sayısı oldukça yüksektir. Saldırılar sistematiktir, çünkü
bu saldırılar bir devlet politikası Ģeklinde ve ordu mensupları tarafından
kronolojik olarak tekrar eden olaylar Ģeklinde gerçekleĢmiĢtir. Bu olaylarda
Roma Statüsü‟nün 7. maddesi gereğince insanlığa karĢı suçlar hem de madde
metninde sayılan pek çok suç fiili ile iĢlenmiĢtir. 7. maddenin 1. fıkrasının a
bendinde sayılan toplu öldürme, d bendinde sayılan halkın sürülmesi veya
zorla nakli, e bendinde sayılan iĢkence, g bendinde sayılan “politik, ırksal,
ulusal, etnik, kültürel, dinsel veya cinsel sebeplerle, uluslararası hukukta kabul
edilemez olarak benimsenen evrensel ölçütlere bağlı, bu paragrafta ya da
mahkemenin yetkisi içindeki herhangi bir suç ile ilgili olarak diğer eylemlerle
ilgili esaslar çerçevesinde herhangi bir gruba veya herhangi bir belirlenebilir
topluluğa zulmetme”, i bendinde sayılan ırk ayrımcılığı, j bendinde sayılan
“vücuda veya ruh ve beden sağlığına ciddi zarar vermeye bilinçli olarak neden
olacak nitelikteki diğer benzeri insanlık dıĢı fiiller” Irak‟ta Türkmenlere
yönelik olarak iĢlenmiĢtir.
Kaynakça
ACER Yücel, “ Uluslararası Hukukta Saldırı Suçu Kavramının Temel Unsurları:
Tanım ÇalıĢmaları ve Yansımalar”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt:1, No:3, 2005,
www.usak.org.tr/dosyalar/.../nSTHrJvCBIpFugjxxr8covaDKQmO84.pdf.
ALSAN Zeki Mesud, “1949 Cenevre SözleĢmeleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi, Cilt:7, Sayı:3-4, Yıl:1950, auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd...
/AUHF-1950-07-03-04-Alsan.pdf .
BANTEKAS Ilias, International Criminal Law, Hart Publishing, Oxford, 2010.
BASSIOUNI M. Cherif, “Negotiating the Treaty of Rome on the Establishment
of an International Criminal Court”, Cornell International Law Journal, Vol 32, 1999.
Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
/ 285
Control Council Law No:10, Punishment of Persons Guilty of War Crimes,
Crimes Against Peace and Against Humanity, December 20, 1945, 3 Official
Gazette Control Council for Germany 1946”, University of Minnesota Human Rights
Library, https://www1.umn.edu/humanrts/instree/ccno10.htm.
CRYER Robert vd., An Introduction to International Criminal Law and Procedure, 4.
Baskı, Cambridge University Press, Cambridge, 2009.
DUMAN Bilgay, “Türkmenlere Yönelik 1991 Altunköprü Katliamı‟ndan Geriye
Ne
Kaldı?”,
Orsam
Ortadoğu
Türkmenleri
Programı,
05.04.2013,
http://www.orsam.org.tr/tr/OrtadoguTurkmenleri/yazigoster.aspx?ID=125
http://avalon.law.yale.edu/imt/imtconst.asp
http://www.icty.org/sid/135
http://www.jus.uio.no/english/services/library/treaties/04/4-06/military-
tribunal-far-east.xml
http://legal.un.org/icc/statute/romefra.htm
http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/mevzuat_CDRS.htm
http://www.unicankara.org.tr/doc_pdf/metin1210.pdf
http://www.unictr.org/Legal/StatuteoftheTribunal/tabid/94/Default.aspx
http://www.ushmm.org/wlc/tr/article.php?Moduleld=10007095
KAYACAN Ġsa ve ġemsettin Küzeci, Ġçimizdeki Kerkük, Vektör Yayınları,
Beynelxalg Elm Merkezi-Azerbaycan Irak Temsilciliği, 2009.
KERKÜK Ġzzettin, “Ġnsan Hakları Açısından Irak Türkleri‟nin Durumu”, Irak
Dosyası, (Yayına Hazırlayanlar: Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrullah Cengiz ve Yahya
BaĢkan), Tarih ve Tabiat Vakfı, Ġstanbul, 2003.
KURġUN Günal, 101 Soruda Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ġnsan Hakları
Gündemi Derneği Yayını, Ankara, 2011.
METTRAUX Guénael, International Crimes and the Ad Hoc Tribunals, Oxford
University Press, Oxford, 2005.
PAZARCI Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Gözden GeçirilmiĢ 10. Bası, Turhan
Kitabevi, Ankara, 2011.
REÇBER Sercan, “ Irak‟a Yönelik Askeri Müdahalenin Uluslararası Hukuk
Açısından Geçerliliği”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt:4, No:13, 2007,
www.usakgundem.com/ftp/article/106.pdf .
SAATÇĠ Suphi, Irak Türkmen Boyları, Oymakları ve YerleĢme Bölgeleri, Kerkük Vakfı
Yayını, Ġstanbul, 2009.
SAATÇĠ Suphi, Tarihi GeliĢim Ġçinde Irak‟ta Türk Varlığı, Tarihi AraĢtırmalar ve
Dokumantasyon Merkezleri Kurma ve GeliĢtirme Vakfı, Ġstanbul, 1996.