O ʻ l c h o v a s b o b l a r i ni
tayyorlashda kimyoviy tarkibi GOST 5950—73
da koʻrsatilgan X, XVG va boshqa poʻlatlar ishlatiladi. Oʻlchash asboblari (ayniqsa,
yuqori klass aniqligidagi asboblar) uchun toblangan asbob oʻlchovlarining
oʻzoq muddat davomida asta-sekin oʻzgarishi muhim ahamiyatga ega.
Bu ichki
kuchlanishlarning kamayishi va qayta taqsimlanishi bilan bogʻliq. Shuning uchun
oʻlchov asbobiga termik ishlov berishda kuchlanish holatini barqarorlashtirishga
katta ahamiyat beriladi. Bunga +120...+130°S temperaturada 15—20 soat davomida
past boʻshatish rejimi bilan hamda noldan past haroratlarda (-60°S gacha) ishlov
berish bilan erishiladi.
Yengil sharoitlarda ishlatiladigan kichik oʻlchamli (koʻndalang kesimi 25—
30mmli),
oddiy
shaklli
s o v u q l a y i n
d e f o r m a s i y a -
l a n g a n shtamplar U10, U11, U12 markali uglerodli poʻlatlardan tayyorlanadi.
Koʻndalang kesimi 75—100 mm li murakkab shaklli shtamplar hamda ancha ogʻir
sharoitlarda ishlaydigan shtamplar
chuqurroq qiziydigan X, XVG markali
poʻlatlardan tayyorlanadi.
Qattiqligi,
yeyilishga
chidamliligi
yuqori, toblash
jarayonida
kam
deformatsiyalanadigan asboblar tayyorlashda
chuqurroq qiziydigan, yeyilishga
chidamli poʻlatlardan, masalan, xrom miqdori koʻp boʻlgan poʻlat X12F1 (11 —
12,5% Sg, 0,7—0,9%V) dan foydalaniladi.
K a t t a z a r b i y y u k l a n i s h l a r tus h a d i g a n
a s b o b l a r
(pnevmatik zubilo, metallni sovuqlayin kesuvchi qaychilarning kesuvchi pichoqlari)
ni tayyorlashda uglerod miqdori kam, qovushqoqligi katta boʻlgan 4XS,
6XS, 4XV2S kabi poʻlatlar ishlatiladi.
Dostları ilə paylaş: 
