«Tasdiqlayman» «Ijtimoiy fanlar» kafedrasi mudiri

Lekciya mavzu: Estetikaning predmeti, maqsadi va vazifalari
1. Estetika” atamasini birinchi bo`lib kim ilmiy muomalaga kiritgan?.

*A)Baumgarten

B) Leybnis

C) Aristotel`

D) Feyerbax
2. Baumgarten estetikani qaysi jihatdan olib qaradi?

A) San`at falsafasi sifatida

*B) hissiy idrok etish nazariyasi sifatida

C) San`at nazariyasi sifatida

D) Garb falsafasi sifatida
3. Estetika nima? 

A) Inson axloqi, ezgulik va yovuzlikni anglash to`g`risidagi fan

B) Voqelikni estetik idrok etishning tabiati va qonuniyatlari to`g`risidagi fan

*C) Go`zallik, voqelikni estetik idrok etishning tabiati va qonuniyatlari, go`zallik qonunlari asosida ijod qilish to`g`risidagi fan

D) Badiiy asarlarni yaratish

4. Estetikaning fan sifatida inson hayot faoliyati sharoitlarini optimallashtirishning estetik, iqtisodiy, texnik, gigienik muammolarni tahlil qiladigan sohasi qanlay nomlanadi?

A) San`at estetikasi

B) Nazariy-informativ estetika

C) Texnika estetikasi

*D) Amaliy estetika

5. Estetika gumanitar fan sifatida o`z predmetini anglashning alohida usuliga ega, va u -

*A) Dunyoni simvollar orqali tasvirlash

B) His etish

C) Hayajonlanish

D) Badiiy dunyoni ratsionallashtirish
6.O`z mohiyatiga ko`ra estetikaning qaysi kategoriyasi kengroq tushuncha hisoblanadi?

A) Did

*B) Go`zallik

C) Uyg`unlik

D) ko`rkamlik
7.Quyidagi tushunchalar orasidan estetika kategoriyalarini ko`rsating:

A) Foydalilik, zararlilik

B) Ezgulik, yovuzlik

*C) Go`zallik, ko`lgulilik

D) Baxt, ideal
8.Qaysi kategoriyalar estetika kategoriyasi emas?

A) Go`zallik, o`lug`vorlik

B) Did, uyg`unlik

C) Fojeaviylik, kulgulilik

*D) Simpatiya, simmetriya
9.Inson tafakkuri va mehnatining mahsuli natijasida yaratilgan go`zallik qaysilar ustuvor bo`ladi?

*A) aql, ruh va hissiyot

B) makon va zamon

C) makon, aql, zamon

D) hissiyot, makon, zamon
10.Inson tafakkuridan tashqarida, insonga bog`liq bo`lmagan holda yuzaga keladigan go`zallik qaysilar salmoqli o`rinni egallaydi.

A) aql, ruh va hissiyot

*B) makon va zamon

C) makon, aql, zamon

D) hissiyot, makon, zamon
11.Axloqiylik va go`zallikning farqi nimada?

A) Axloqiylik ijtimoiy hodisa, go`zallik esa – tabiiy

B) Axloqiylik faqat insonlarga xos hodisa, go`zallik esa – barcha jonli mavjudotlarga

*C) Axloqiylik faqat insonning xatti-harakati, qilmishi orqali yuzaga keladi; Go`zallik esa, o`zini harakatsiz ham namoyon etaveradi.

D) SHakli va mazmunida
12.«Go`zallik hamisha foydalidir» degan fikr qadimgi zamon faylasuflaridan kimga tegishli? 

A) Aristotel`

B) Pifagor

C) Platon

*D) Sokrat

13.Kimning fikriga ko`ra, asl go`zallik his etilguvchi narsalar dunyosida bo`lmaydi, u g‘oyalar olamiga taalluqli?

*A) Platon

B) Sokrat

C) Aristotel`

D) Demokrit

14. U go`zallik masalasini o`z tadqiqotlari markaziga qo'yadi. U go`zallikni tartib, mutanosiblik va aniqlikda ko`radi. Go'zallikning nisbatan yuksak ifodasi esa, tirik jonzotlarda, ayniqsa, insonda namoyon bo`ladi. G o`zallikning yana bir belgisi, uning fikriga ko`ra, miqdorning cheklanganligi. Gap kim to`g`risida ketmoqda?

A) Sokrat

*B) Aristotel`

C) Platon

D) Demokrit
15.Forobiy qarashlarida ezgulik bilan go`zallik -

A) O`z-aro aloqador, lekin jiddiy farqlarga ega hodisalardir

B) Mustaqil hodisalar

*C) ma’lum ma’noda aynanlashtiriladi, biri ikkinchisida yashovchi hodisalar sifatida talqin etiladi.

D) Ushbu masala so`z etilmagan
16.Forobiy qarashlarida «Boyning boyligini bezab, kambag‘alning kambag‘alligini yashiradigan» go`allik – bu:

A) Odat

B) Qilmish

C) Xulk

*D) Adab
17.Mutlaq go`zallik faqat Allohga taalluqli bo`lishini, boshqa go'zalliklarning hammasi nisbiy ekanini aniq-ravshan bayon etgan sharq mutafakkiri kim?

*A) G`azzoliy

B) Ibn Sino

C) Forobiy

D) Ar-Roziy
18.Kalokagatiya nima?

A) Taqlid

*B) Ichki va tashqi narsalar uyg`unligi

C) Tashki go`zallik

D) Tasavvur
19.«Kalokagatiya» atamasi «komil badiiy go`zallik» degan ma`noni anglatadi va bu atama qaysi tildan olingan? 

A) Lotin

B) Olmon

*C) YUnon

D) Frantsuz
20.Estetik baholash «shkalasi»:

A) Foydali-zararli

B) Ijobiy-salbiy

C) To`g`ri-noto`g`ri

*D) Go`zal-xunuk
21.Estetik ong tarkibiga nima kirmaydi?

*A) Ko`nikmalar

B) Tuyg`ular

C) Did, ideal

D) Qarashlar
22.Tit Lukresiy Kar o`zining “Narsalarning tabiati” asarida san’atning kelib chiqishini nima deb izohlaydi?

A) Hayotni in`ikos qilish

*B) tabiatga taqlid

C) Tabiat shakllarini qayta yaratish

D) Inson ehtiyojining qoniqtirilishi
23.Renessans davri boshqacha qanday nomlanadi? 

A) Antik davr

B) O`rta asrlar

*C) O`yg`onish

D) Ma`rifatparvarlik
24.Yangi davrning ikki asosiy badiiy yo`nalishini aniqlang:

A) Romantizm, sentimentalizm

B) Klassitsizm, sentimentalizm

C) Klassitsizm, gumanizm

*D) Klassitsizm, romantizm
25.San`at nima?

*A) San`at voqelikni idrok etishning shunday turidirki, uning maqsadi, go`zallik qonuniga muvofik borliqni va insonning o`zini ijodiy ravishda o`zgartirish jarayonida, uning qobiliyatini rivojlantirishni shakllantirishdir 

B) San`at – bu ijodiy jarayon

C) San`at estetikaning shunday turidirki, maqsadi insonning ijtimoiy siyosiy va aqliy qobiliyatini taraqqiy ettirishdir

D) San`at estetikaning shunday turidirki, narsa va xodisalarning zoxiriy tomonlari o`zgartirib o`rganadi

26.Estetikaning san`atga munosabati qanday: 1) estetika san’atning paydo bo`lishidan tortib, uning turlari vu janrlarigacha, san’at asarining ichki murvatlaridan tortib, san’atkorning ijodkorlik tabiatigacha bo`lgan barcha jarayonlarni o`rganadi; 2) estetika san’at uchun umumiy qonun-qoidalarni ishlab chiqadi va tatbiq etadi; 3) estetika san’at asarini idroketayotgan kishi ruhidagi o'zgarishlarni nafosat nuqtayi nazaridan tadqiq qiladi.

A) 1, 3

*B) 1,2, 3

C) 1, 2

D) 2,3
27. Madaniyat va san`at -

A) O`z predmetiga ko`ra farqlanadi

B) Sinonim tushunchalar

*C) O`zviy aloqador, ammo aynan emas

D) O`zaro aloqadorlikka ega emas
28.San`at nimaga yo`naltirilgan?

A) Narsalar mohiyatini o`rganishga

B) Narsalardagi umumiylik va qonuniylikni anglashga

C) Narsalar o`rtasidagi aloqadorlikni ifodalashga

*D) Badiiy obrazlarni yaratishga
29.San`at sotsiologiyasi nima? 

*A) San`at sotsiologiyasi estetikaning shunday qismlaridandirki, u san`at bilan jamiyat orasidagi munosabatni o`rganadi 

B) San`at sotsiologiyasi estetikaning tarkibiy qismlaridan hisoblanadi 

C) San`at sotsiologiyasi estetikaning shunday tarkibiy qismidirki, u san`atning o`zga fanlarga bo`lgan munosabatini o`rganadi

D) San`at sotsiologiyasi san`atning boshqa fanlarga bo`lgan munosabati o`rganadi 
30.Uning ideali — ma’nan va jisman go`zal inson. U insonni san’atning asosiy obyekti sifatida olib qaraydi, san’atning estetik va axloqiy me’zonlari masalasini o`rtaga tashlaydi hamda shular orqali ijodiy jarayonni ochib berishga urinadi.Gap kim haqida bormoqda?

A) Platon

*B) Sokrat

C) Aristotel`

D) Demokrit
31.San`atdagi xunuklikni ilk bor ijodiy anglagan mutafakkir kim?

A) Sokrat

B) Pifagor

*C) Aristotel`

D) Platon
32.Odamlarga lazzat bag`ishlay o`tirib, san`at qanday funktsiyani bajaradi?

A) Tarbiyaviy

B) Kompetnsatorlik

C) Estetik

*D) Gedonistik
33.Ma`rifat va ta`lim vositasi sifatida namoyon bo`la o`tirib, san`at kanday funktsiyani bajaradi?

*A) Tarbiyaviy

B) Kommnikativ

C) Bilish-evristik

D) o`zgartuvchi
34.San`atda fojia va fojeiy qahramon obrazini ifodalash qanday jihatlar bilan belgilanadi: 1)fojiaviy asar hayot va ijtimoiy aloqalarni qamrab olishi va real tasvirlashi; 2) inson shaxsini to`laqonli ravishda ifodalashi; 3) davrining yorqin insonparvar orzulari bilan axloq qoidalari o`rtasidagi to`qnashuvning

natijasini yoritishi; 4) ma’naviy jasorat, g‘ururli, erkparvar inson timsolini yaratishi; 5) insoniy idealga intilish va unga bo`lgan ishonchning mustahkamligi.

A) 2, 3, 4, 5

*B) 1, 2, 3, 4, 5

C) 1, 4, 5

D) 1, 2, 3, 4

35.«Katarsis» tushunchasini san’atga nisbatan birinchi marotaba ishlatgan – bu

A) TSitseron

B)Baumgarten

*C) Aristotel`

D) Gegel`
36.San`atning fazoli turlari -

A) Kino, teatr, raqs

B) Freska, grafika

C) Adabiyot, musiqa

*D) Haykaltarashlik. tasviriy san`at, me`morchilik
37.San`atning vaqtli turlari -

*A) Adabiyot, musiqa

B) Kino, teatr, raqs

C) Freska, grafika

D) Haykaltarashlik. tasviriy san`at, me`morchilik
38.San`atning fazoli-vaqtli turlari -

A) Adabiyot, musiqa

*B) Kino, teatr, raqs

C) Freska, grafika

D) Haykaltarashlik. tasviriy san`at, me`morchilik
39.Asosan muhrlar, idish-tovoqlardagi rasmlar va relyeflardagi tasvirlar qaysi davr va hudud tasviriy san`atiga xos bo`lgan?

A) Qadimgi Yunoniston tasviriy san`atiga

B) Qadimgi Bobil tasviriy san`atiga

*C) Qadimgi Somir tasviriy san’ati

D) Qadimgi Misr tasviriy san`atiga
40.Gilgamesh haqidagi doston -

A) Qadimgi YUnoniston badiiy adabiyoti namunasi

B) Qadimgi Bobil badiiy adabiyoti namunasi

C) Qadimgi Misr badiiy adabiyoti namunasi

*D) QadimgiSomirbadiiy adabiyoti namunasi
41.Qaysi davlatda me’morlik yuksak taraqqiyot va texnik mukammallikka erishgan?

*A) Qadimgi Misrda

B) Qadimgi Rimda

C) Qadimgi Yunonistonda

D) Qadimgi Xitoyda

42.Jo`mard o`g‘lon tarbiyasining asosini Konfutsiy nimada ko`radi: 1) qo`shiq, 2) udum, 3) musiqa?

A) 1, 3

*B) 1, 2, 3

C) 2

D) 3

43.Odamlar hayoti va faoliyati uchun zarur bo`lgan binolar va imoratlarni barpo etish qaysi san`at turining vazifasiga kiradi?

A) Haykaltarashlik

B) Amaliy

*C) Me`morchilik

D)Bezakli
44.O`z tabiatiga ko`ra sintetik bo`lgan san`at turi – bu:

A) Musiqa

B) Tasviriy san`at

C) adabiyot

*D) Kino
45.Voqelikning konkret individual hodisalarda umumiylashtirilgan holda aks ettirilishi qanday nomlanadi?

*A) Badiiy obraz

B) Badiiy ifodalash

C) San`at turi

D) San`at shakli
46.Badiiy did, ijodiy ruh, qadriyaviy mo`ljallarni shaklantira o`tirib, san`at kanday funktsiyani bajaradi?

A) Tarbiyaviy

*B) Estetik

C) Axboriy

D) gedonistik

47.Inson tanasining ohangli va ritmli harakatlari bo`lib, u odamlar xarakterlarini, ularning tuyg`ulari va fikrlarini yoritib beradi, - bu:

A) pantomimo

B) kino

*C) Raqs

D) teatr
48.Rasm san`ati -

A) me`morchilik

B) Freska

C) Haykaltarashlik

*D) Grafika

49.Predmet va hodisalarni hamli-fazoli ifodalash -

*A) Haykaltarashlik

B) Me`morchilik

C) Grafika

D) Tasviriy san`at

50.Asosiy badiiy-ifodalash vositasi – bu:

A) Plakat

*B) Rang

C) Panno

D) gravyura